Оқушылардың ұжымдық шығармашылық іс – әрекетін ұйымдастыру жолдары

Жеке тұ лғ а ә ртү рлі іс-ә рекет арқ ылы дамып қ алыптасады. Іс-ә рекет-адамның айнала қ оршағ ан ортағ а қ арым-қ атынасын белсенді тү рде білдіретін ең маң ызды форма.

Іс-ә рекетті дұ рыс ұ йымдастыру, оның ө мірге кө зқ арасының дұ рыс қ алыптасуына ә сер етеді.

Оқ ушылардың ұ жымдық іс-ә рекеті – бұ л нағ ыз ө мір мектебі. Ұ жымдық іс – ә рекет арқ ылы оқ ушылардың қ оғ амдық ө мірге қ ажетті білім, іскерлік дағ дысы қ алыптасады.

Ұ жымдық шаралар неғ ұ рлым кө п ұ йымдастырылса, ұ жымның беріктігі соншалық ты болады. Ә рбір шара бір-біріне, қ оршағ ан ортағ а, достарына қ амқ ор болуғ а ү йретеді. Ұ жымдық шығ армашылық іс-ә рекетте оқ ушылар алдарына қ ойғ ан мақ саттарды орындауда бірігіп ізденеді, жоспарлайды, ұ йымдастырады. Шығ армашылық іс тек кө з алдау ү шін жасалмайды, онда балалардың кү ш-жігері жаң а мү мкіндіктері, ұ шқ ыр ойлары кө рініс береді.

Ә рбір шығ армашылық іс ө зінің сипатына қ арай бір-бірінен ажыратылады.

1. Ең бекке баулитын шығ армашылық іс. Оның негізгі мақ сатыайнала қ оршағ ан орта туралы балалар білімін молайту, қ уанышты ө мір негізі ең бек екендігіне балалардың сенімін, кө зқ арасын қ алыптастыру, ең бекті ө з еркімен, шығ армашылық пен істеуге ү йрету.

2. Танымдық – қ абілет пен білімді дамытатын шығ армашылық -іс. Танымдық шығ армашылық іс ө мірде ә лі сыры ашылмағ ан, анық талмағ ан беймә лім нә рселерді, жұ мбақ тарды ұ жымдық тү рде береді. Танымдық шығ армашылық іс оқ ушылардың білімге ұ мтылуын, табандылығ ын, байқ ағ ыштығ ын шығ армашылық ойлауын, рухани байлығ ын дамытады.

3. Кө ркем ө нерге баулитын шығ армашылық іс. Бұ лшығ армашылық іс мақ сатты тү рде балалардың эстетикалық талғ амын дамытып, ө нерге деген рухани мә дениетін кө теріп, жан дү ниесін байытады.

4. Спорттық шығ армашылық іс. Спорттық шығ армашылық шаралардың басты тә рбиелік мә ні балаларды спорттық сауық тыру шараларына, дене тә рбиесі сабақ тарына шынайы кө зқ арастарын дамытып, қ оғ амның қ уатты мү шесі болуғ а дайындау. Спорттық шығ армашылық іс шапшаң дық, ептілік, шыдамдылық, батылдық ерлік қ асиеттерінің қ алыптасуына кө мектеседі.

Шығ армашылық шараларды ұ йымдастырудың мынандай маң ызды жақ тары бар.

1. Балалардың ө з ө мірін ө здері басқ ара білуге сенімін қ алыптастыру.

2. Оқ ушылардың ойлауын, қ иялын дамыту.

3. Оқ ушыларды ө з беттерімен шешім қ абылдауғ а ү йрету.

4. Бала бойындағ ы қ орқ ыныш, ү рей сезімдерін жойып, ө зіне деген

сенім туғ ызу.

5. Оқ ушыларды ә ртү рлі ө нер саласына баулу.

6. Оқ ушылардың кү лкі, ә діл – сық ақ сезімдерін дамыту.

7. Бала бойындағ ы рухани кү шінің басым жақ тарын байқ ату.

Ә рбір істе балаларғ а ө з шығ армашылығ ымен қ атысуына, ізденуіне мү мкіндік беруіміз керек. Бала ойы таза шындық тан қ ұ ралады. Бала тазалығ ы жай аң қ аулық емес, тә жірбиесіздік, бағ алылық. Кейде ү лкендер бала жан дү ниесіне ө зіміздің ой жү йемізді кү штеп ендіріп бала психикасына ә сер етіп отырамыз. Ал баланың ә рбір істегі шығ армашылығ ы ү лкен жетістік. Ә рбір педагог ө з тә жірбиесін бала кү ш-қ уаты, шығ армашылығ ымен біріктіруі қ ажет.

Ұ жымдық шығ армашылық істі ұ йымдастыру алты кезең нен тұ рады.

1 -ші кезең: Кү ні бұ рынғ ы ұ жыммен жұ мыс, бұ л алғ ашқ ыә ң гімелесу тү рінде ө теді. Ә ң гімені балаларды қ ызық ты пайдалы іске жұ мылдыру мақ сатымен мұ ғ алім жү ргізеді. Не істейміз. Кім ұ йымдастырады.

2 – ші кезең: ұ жымдық істі жоспарлау. Жоспар шағ ын топтардажасалынады, оның шешімі жалпы топқ а жарияланады, топта бекітіледі.

3 –шікезең: ұ жымдық шығ армашылық істі ә зірлеу. Ә зірлікорталығ ын қ ұ ру ү шін уақ ытша ұ йымдастырушы орган іс кең есі сайланады. Кең есшілер ата-аналар, педагогтар бола алады. Кең естің мақ саты – жоспарды іске асыру ү шін, жоспарды нақ тылау, ә зірлікке бақ ылау жасау.

4 - ші кезең: Ұ жымдық шығ армашылық істі ө ткізу. Мұ ндаұ жымдық жоспар іске асырылады. Бұ л кезең ә ртү рлі таң ғ ажайыптарғ а толы болады.

5 – ші кезең: Ұ жымдық істің қ орытындысын шығ ару. Ұ жымның жалпы жиынында ө ткізілген істің қ орытындысын шығ ару.

6 – шы кезең: Шығ армашылық істің ә серін бақ ылау.

Оқ ушылармен ұ жымдық шығ армашылық шаралар, сайыстар ө ткізуге болады, мысалы: «Фабрика» рө лдік ойыны, «Қ ысқ ы қ арлы операция», «Қ арлы ертегі», «Десант», «Рейд» жорық операциялары. Танымдық аукцион, ауызша журнал, телекө пір, кү лкі эстафетасы сайыстары. Бұ л шаралар ұ жымдық тү рде оқ ушылардың шығ армашылық қ абілеттерінің дамуына ә сер етеді.