Студопедия

Главная страница Случайная страница

КАТЕГОРИИ:

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Туризмді басқару жүйелерін жетілдіру жолдары






Тә жірибе жү зінде басқ аруды қ азіргі заманғ а сай жетілдіру мә селесін шешудің жә не бюрократияғ а қ арсы кү ресудің ү ш жолы бар: технократикалық, нарық тық жә не стратегиялық жолдар.

Технократикалық жолдың тү пкілікті мақ саты басқ арудың тамаша ү лгісін қ ұ ру, ол қ олданыстағ ы жү йені қ ызметкерлер қ ұ рамына білінер-білінбестей етіп біртіндеп ө згерту арқ ылы жү зеге асырылады, бұ л жаң ағ а деген қ арсылық тарды тө мендетуге, реформаторлардың кү штерін басуғ а кө мектеседі.

Нарық тық жол жү йенің болып жатқ ан жағ дайларғ а байланысты кү тпеген ө згерістеріне негізделеді. Алайда оның аяқ астынан жү зеге асуы кү штердің ішкі қ арама-қ айшылығ ына, ө згерістерге деген наразылық тар мен бюрократия позициясының кү шеюіне ә келуі мү мкін.

- Стратегиялық жол нақ ты қ ызметтер жә не ондағ ы кү штерді орналастыру арқ ылы бюрократиямен сө зталастырмай, ұ йымды басқ арудың позитивті, демократиялык формаларымен бюрократияны қ олдану арқ ылы жү зеге асады. Мұ ндай қ алыпты жағ дайды жү зеге асырудың мынадай бірнеше нұ сқ алары бар: басшылық тың жаң а ұ йымдық қ ұ рылымдарын қ олдану;

- ұ жымдық шешім қ абылдауды дайындау жә не жү зеге асыру;

- басқ арудың қ ағ идалық жаң а ү лгісін қ ұ ру;

- басқ ару жү йесінде экономикалық қ атынастарды тарату.

Ү лкен ұ йымдардағ ы бюрократияны кең есу қ ұ рылымдарының шең бері, мысалы, қ ызметтерді жетілдіру кең естері, белгілі бір дә режеде ә лсірете алады. Бұ л жү йе «біріктіруші буын» қ ағ идасына негізделген, оның мә ні мынада: ұ йымда жалпы барлық жә не ә рбір дең гейдегі қ ызметтерді жетілдіру кең естері немесе комитеттер кұ рылады, олардың басшылығ ында бө лім басшысы тұ рады, ал оның мү шелері мамандар, сонымен қ атар жоғ ары басшылар жә не оғ ан бағ ынатын басқ арушылар болып табылады. Ө з кезегінде бұ л басшы осы дең гейлерде ұ йымдастырылғ ан кең естердің мү шесі болып табылады, осылайша ірі ұ йымдардағ ы басшылардың кө пшілігі бірден осындай ү ш кең естің - ө зінің жә не екі аралас кең естің мү шесі болады. Тө мен дең гейлі бө лім басшылары мү ше болатын кең естердің мү шелеріне катардағ ы атқ арушылар кіреді, олардың ө кілдері бү кіл ұ йымның кең есіне таң дап алынуы мү мкін, мү нда басшының бірінші ө кілі тө рағ алық етеді жә не осылайша шең бер тұ йық талады. Мұ ндай қ ұ рылым, ең алдымен, ә ртү рлі дең гейдегі басшылардың ү йлестірушілік ә рекеттерін жақ сартады, екіншіден, ө зара бақ ылауды қ амтамасыз етеді. Егер, мысалы, белгілі бір кең естің барлық мү шелері тө рағ ағ а немесе ә ріптесіне сенбейтін болса, ә кімшілік мұ ны тиесілі қ ызметтік қ алыпқ а келтіруге міндетті.

Қ азіргі таң дағ ы ұ йымның дебюрократиялануының тағ ы бір бағ ыты осы шең берде басқ арудың жаң а ү лгісін қ ұ ру болып табылады, ол мынадай жағ дайларды болжайды:

- тө менгі басқ ару дең гейлеріндегі басқ ару функцияларының ең жоғ арғ ы санын оқ шаулау жә не оларды ө ндіріспен біріктіру;

- басқ арудағ ы дең гейлер санын қ ысқ арту жә не жоғ арғ ы басқ ару қ ұ рылымдарына қ ұ қ ық тар мен міндеттерді тегіс бө луге кө шу;

- бақ ылау функцияларын атқ арушылардың пайдасы ү шін бірден азайту, оларды «қ иын» жағ дайларда қ олдау;

- «қ ызметтік ө кілдікті» дамыту жә не ұ йымның ішкі саясатындағ ы, ең алдымен, кә сіподақ тар мен ә леуметтік саладағ ы басқ арушы мен қ атардағ ы қ ызметкерлердің немесе олардың ө кілдерінің тікелей сұ хбатына негізделетін бірнеше бағ ыттарды қ алыптастыру[3].

Ү шінші, бюрократияғ а қ арсы кү рес бағ ыты ретінде ұ жымдық кең естер қ ұ ру арқ ылы барлық дең гейлерде ұ йымдық шешім қ абылдауды жетілдіру, соң ғ ы, шешуші сө зге ие жә не барлық салдарларғ а жауапкершілікті толық алатын «топ» қ ұ ру. Кең автономиялық мү шелері бар топта ө зара ә рекет ету мен ақ парат алмасудың жоғ ары дең гейі сақ талады, ол ұ йыммен талқ ыланғ аннан кейін маң ыздырақ жә не кү рделі шешімдерді қ абылдауғ а мү мкіндік береді.

Ең соң ында, тө ртінші, бюрократияғ а қ арсы бағ ыт ретінде аударуды қ арастыруғ а болады, мұ нда ұ йымдастырылғ ан ішкі қ арым-қ атынастар тек экономикалық ресурстарда қ алыптасады. Қ азіргі таң да бұ л ә діс бү кіл ә лемде дамып келеді. Оның ең басты идеясы: ұ йымның барлық бө лімдері бір-бірін ұ йымдастыра алады, сонымен қ атар ә кімшілік ө з ө німін ішкі қ оғ амдық нарық тағ ы тауарлар мен қ ызметтер ретінде ұ сынады, ал нарық бюрократияның басты жауы екені белгілі. Осығ ан байланысты, ә кімшілік бірліктерден қ ұ рылымдарғ а айналатын бө лімшелердің мә ртебесі кең шаруашылық дербестікке жә не коммерциялық қ ұ қ ық тарғ а сай ө згереді.

Ә кімшілік жә не экономикалық ә дістері біріккен кә сіпорындарда оның нысандарын кең ейту ү шін орындар ә зірленеді, бюрократияның жағ ымсыз ә серлері ә лсізденеді.


Поделиться с друзьями:

mylektsii.su - Мои Лекции - 2015-2024 год. (0.007 сек.)Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав Пожаловаться на материал