Туристік қызметтер, туризмнің түрлерін дамытудың келешегін бағалау әдісі

Елімізде жақ сы демалыспен жә не демалыс қ ауіпсіздігімен қ амтамасыз ете алатын қ ызметтерді кө рсететін туристік компаниялар желісі дамығ ан. Туристік қ ызметтің қ ұ қ ық тық, экономикалық, ә леуметтік жә не ұ йымдастыру негіздері «Қ азақ стан Республикасында туристік қ ызмет туралы» Заң ында анық талғ ан [8]. Осы заң ғ а сә йкес туристік қ ызмет туристік агенттер қ ызметі жә не туристік операторлар қ ызметі болып бө лінеді. Туристік ө німдерді қ алыптастыруғ а, дамытуғ а жә не ол ө німдерді туристік агенттер мен туристерге сатуғ а рұ қ саты бар заң ды тұ лғ алардың қ ызметін туристік операторлар қ ызметі деп атайды. Туристік операторлар қ алыптастырғ ан туристік ө німдерді дамыту мен сатуғ а рұ қ саты бар жеке немесе заң ды тұ лғ алардың қ ызметі – туристік агенттер қ ызметі [11].

X. Криппендорф берген анық тамасында, «туристік қ ызмет – туристік кә сіпорындар қ ызметінің, сонымен қ атар туризм саласындағ ы жеке жә не мемлекеттік саясаттың жү йелілік ө згеруі жә не шоғ ырлануы». Туризмнің алғ ашқ ы жә не барынша толық анық тамаларының бірін Берндегі университет профессорлары Фрунзикер мен Крапф берген, кейіннен бұ л анық таманы туризмнің халық аралық ғ ылыми-сараптамалық ассоциациясы қ абылдағ ан. Олардың пікірінше, туризм - адамзаттың жол жү руін, саяхатқ а шығ уын айқ ындайтын, ешқ андай табыс табумен байланыссыз қ ұ былыс.

Туристік бизнес – бұ л туристік ө німді ө ндіру ү шін нысанды кә сіпорындары бар ө ндіріс орындары. Туристік бизнес қ андай тауар мен қ андай қ ызмет тү рін орындауды, қ андай кө лемде, қ андай бағ амен сату қ ажеттігін анық тайтын ұ ғ ым [7].

Туризмнің ә ртү рлі тү рлерін дамытудың келешегін бағ алау ә дісіне тө мендегі зерттеу кезең дері кіреді:

1. Рекреациялық мү мкіндіктерді зерттеу.

2. Туризмнің қ олданыстағ ы тү рлеріне талдау жасау.

3. Қ олданыстағ ы туристік бағ ыттарғ а талдау жасау.

4. Туризмнің жаң а тү рлерін дамыту мү мкіндіктерін анық тау.

5. Туризмнің жаң а тү рлерін дамытуда қ ажеттіліктерді маркетингтік зерттеу, соның ішінде ұ зақ мерзімді сұ ранысты анық тау.

6. Туризмнің келешегі зор тү рлерін(соның ішінде турбағ ыттар) жә не оларды дамыту ү шін қ орларды бағ алау.

7. Қ ауіп-қ атерлерді бағ алау.

8. Туризмнің осы тү рі ү шін басты бә секелес елдердің туристік ә леуетін бағ алау жә не туризмнің осы тү рінің сырттан келушілер туризмі ретінде қ олданылу мү мкіндігін анық тау.

9. Экологиялық ө ріске ә серін анық тау.

10. Туризмнің осы тү рінің экономикалық тиімділігін анық тау.

Шетелдік тә жірибелер туристік бизнесті дамытудағ ы жетістіктер туризм саласы мемлекет дең гейінде қ алай қ абылданатындығ ына, мемлекет тарапынан қ аншалық ты дең гейде қ олдау табатындына жә не туристік саланы табысты жү ргізудің кепілі, кез келген мемлекеттің бюджетін толық тыру кө зі болатындығ ына тікелей байланысты екендігін кө рсетіп отыр [15].