Упражнение 1.

a) Просклоняйте: familia mea, vir bonus, forum Romanum.

b) Определите падежные формы существительных: mod-os, mod-um, mod-is; instrument-o, instrument-a, instrument-ō rum; fabŭ l-am, fabŭ l-as, fabŭ l-is; loc-i, loc-os, loc-o.

Упражнение 2.

А. 1. Arbĭ ter causam audit. 2. Arbĭ tri reos aut condemnant aut absolvunt. 3. Agricŏ la villam possĭ det. 4. Lucius Negidius testamentum facit. 5. Advocatus defendit reum in judicio. 6. Arbĭ tri viros injustos puniunt. 7. Reus culpam suam negat. 8. Femĭ na in familiā viri sui locum filiae obtĭ net. 9. Titius, domĭ nus fundi, servum vendit et pecuniam accĭ pit. 10. Publius Sempronius servum emit et pecuniam Lucio Titio dat. 11. Justitia – fundamentum regni.

В. 1. Puĕ ri libros poē tā rum legunt. 2. Patriam in pericŭ lis viri defendĕ re debent. 3. Inter bella et pericŭ la non est locus otio.4. Tua cura est, non mea. 5. In Graeciā et in Italiā vides pulchra monumenta Graecō rum et Romanō rum antiquō rum. 6. Graeci et Romā ni non unum deum, sed multos deos colunt. 7. Amicus meus fabŭ lam pulchram libĕ ris narrat. 8. Consilium tuum plenum sapientiae est. 9. Mala herba cito crescit. 10. Si multos amī cos habes, magnas divitias habes.

Упражнение 3.

1. Слава побед украшает мужей. 2. Я посылаю другу большое письмо. 3. Природа и история – учительницы нашей жизни. 4. Мужчины и женщины любят своих детей.

Apud arbĭ trum

Arbĭ ter noster Marcus Tullius est vir laboriō sus et justius. Hodiē apud arbĭ trum multae causae privā tae sunt: de debĭ tis pecuniariis, de testamentis et de mandā tis. Primus reus jam in judicio est, cetĕ ri rei etiam in judicio sunt. In numĕ ro causā rum prima est causa mea de mandā to et debĭ to pecuniario. Adversarius meus est Gajus Sempronius.

ЗАНЯТИЕ 5.

Повелительное наклонение. Imperatī vus. Глаголы, сложные с esse. Личные местоимения. Возвратное местоимение.

Упражнение 1.

a) Образуйте Imperatī vus sing., pl. от глаголов: imperā re, tacē re, credĕ re, finī re.

b ) Проспрягайте глаголы в Praesens ind.: intersum, interesse; desum, deesse.

Упражнение 2.

A. 1. Causam dic. 2. Libros date. 3. Nolī te credĕ re, si inimī ci dicunt. 4. Noli tacē re, si dicĕ re debes. 5. Amī cos semper in memoriā tenē te. 6. Reus abest in judicio. 7. Arbĭ tri non possunt injuste judicā re. 8. Dum absum, amī cus meus negotia mea gerit. 9. Nolī te prodĕ re amī cos. 10. Tacē re non possum. 11. Si amī cus meus es, tui amī ci mei sunt.

B. 1. Epistŭ las mihi scribĕ mittĕ que. 2. Mecum legĭ te, mecum scribĭ te! 3. Credĭ te mihi; semper vobis credo. 4. Nolī me tangĕ re!. 5. Nolī te ad me venī re hodie. 6. Inter domĭ num et servum nulla amicitia esse potest. 7. Scientia tibi deest. 8. Amī cus noster tibi adest. 9. Apud Romā nos proverbium est: hodie mihi, cras tibi. 10. In libris poē tā rum nostrō rum multae et verae sententiae insunt.