Жедел панкреатит.

ЛЕКЦИЯ ЖОСПАРЫ:

Аурудың анық тамасы

Этиологиясы мен патогенезі

Жіктелуі

Аурудың негізгі сипаттары

Диагностикасы, салыстырмалы диагнозы

Емдеу тә сілдері

Ә ДЕБИЕТТЕР:

Шалимов А.А. Болезни поджелудочной железы и их хирургическое лечение. М.,

1970.

Филин В.И. Острые заболевания и повреждения поджелудоченой железы

(руководство для врачей). Л., 1982.

Акжигитов Г.П. Острый панкреатит. М., 1974.

Елецкая О.Н. Острый панкреатит. Л., 1971.

Лащевкер В.А. Острый панкреатит. Киев 1978.

Бэнкс П.А. Панкреатит. Пер. с англ. 1982. Москва.

Савельев В.С., Буянов, Огнев Н.В. Острый панкреатит. М., 1983.

ЛЕКЦИЯҒ А Қ АЖЕТТІ КОРНЕКТІ Қ Ү РАЛДАР:

Таблицалар: а) Ұ йқ ы безінің анатомиясы

Б) Панкреатит классификациясы

В) Консервативті емдеу тү рлері

Г) Операция схемасы

Слайдтар тобы: «Панкреатит»

Жедел панкреатит – ұ йқ ы безінің ө з ферменттерінің аутоагрессия салдарынан асептикалық бұ зұ лыс туындайтын патологиялыќ жаѓдайларды белгілеуге қ олданылатын тү сінік.

Ұ йқ ы безінің жедел қ абынуының жиілігі іш бү лігі тобына жататын аурулардың ішінде аппендицит пен холециститтен кейінгі ү шінші орында. Кейінгі кезде бұ л сырқ аттың жиілігі 9-11, 8 %. Хирургия бө ліміне тү скен сырқ аттардың арасында жедел панкреатит 2, 5-8, 4 % қ ұ раса, панкреонекроз кезінде науқ астардың шетінеуі 20-50% жетеді. Бұ л сырқ атпен кө бінесе 50-60 жастан асқ ан адамдар ауырып ә йелдерде жиі (70%) кездеседі.

Аурудың пайда болу себептеріне тоқ тамас бұ рын ү йқ ы безі туралы қ ысқ аша тү сінік берейік. Ол асқ азанның астында 1-L беломыртқ аның тұ сында орналасқ ан. Тү сі ақ шыл сары, ұ зындығ ы 15-23 см., ені 3-6 см., салмағ ы 70-150 гр. Оның басы, денесі жә не қ ұ йрық бө лімдері болады. Іш астарының сыртында кө лденең інен жатады. Сө л шығ аратың ө зегін Вирсунгов тү тікшесі деп атап, ол ұ лтабар ө зегіне ұ лтабардың ү лкен бү ршігі (Одди сфиктері) арқ ылы ашылады.

Ұ йқ ы безінің арнаулы қ ан, лимфа тамырлары жә не кү рделі нерв жү йесі бар.

Ұ йқ ы безі ө зіндік бірнеше клеткалардан тұ рады. Олардың ерекшеліктері бар. Сол клеткалардың бір тұ тастана жинақ тала біткен қ алпын Лангерганс аралшығ ы деп атайды. Олар кө біне ұ йқ ы безінің қ ұ йрық маң ында орналасқ ан. Бұ л аралшық тың сө лі организмде қ ант алмасу процессін қ алыптастырады.

Ә детте, ұ йқ ы безі бір тә улігіне қ ұ рамында кө птеген ферметтер бар 1500-2000 мл сө л бө ліп шығ арып, асқ орту процесстеріне қ атысады. РН – 7, 8-8, 4. Сілті ертінді. Углеводтарды амилаза мен лактаза қ ортса, майларды -липаза, белоктарды - трипсин, хемотрипсиндер қ ортады. Бұ л ферметтер ұ лтабарғ а қ ұ йылғ аннан кейін ондағ ы энтеркиназа мен ө т қ ышқ ылының ә серімен белсеніп асқ орту процессіне қ атысады.

Тамақ ішкеннен соң 2-3 минуттен кейін ү йқ ы безінің сө лі бө ліне бастайды. Оның мө лшері астың қ ұ рамына байланысты болады. Егер ас қ ұ рамында ет, нан, сү т лимон қ ышқ ылы, жеміс, тұ з болса ұ йқ ы безі сө лін кө п бө леді. Лангерганс аралшығ ы инсулин, глюкоген, липокаин гормондарын бө ліп, углевод пен майлардың организмде алмасу процессін бір дең гейде ұ стап тұ рады. Инсулин углеводтың глюкогенге ауысуын, содан бауырда жиналуын, ткандардың углеводтарды сің іруін қ амтамасыз етеді. Осымен қ атар бұ л гормон ткандарда судың жиналып, жү йке системасының сезгіштігін арттырады.

Ұ йқ ы безінің ас қ орту процессіндегі белсенділігі кө птеген факторларғ а байланысты. Солардың ең негізгілері астың мө лшері мен сапасы жә не ас қ ортуғ а қ атысатын органдардың (бауыр, ө т жолдары, асқ азан, ұ лтабар) біртектес жұ мыс істеуі.