![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
ГЛОССАРИЙ 4 страница
Практикалық сабақ тарғ а ә дістемелік нұ сқ ау - Коллоквиум: Мұ ғ алім жә не студент арасында сұ рақ жә не жауап тү рінде ө ткізіледі. Ә р студентке 10 сұ рақ тан қ ойылады, студент қ ойылғ ан сұ щрақ қ а уақ ыт ұ туы ү шін тез жауап беруі керек. 1 сұ рақ қ а 1 мин уақ ыт беріледі - Ү лкен шең бер ә дісі: Жұ мыс ү ш кезең нен тұ рады. Бірінші кезең. Топ ү лкен шең бер болып отырғ ыштарғ а отырады. Мұ ғ алім мә селені ұ сынады. Екінші кезең. Белгілі уақ ыт ішінде (10 минут) ә рбір оқ ушы жеке осы мә селені шешудің жолдарын қ ағ аздарын жазады. Ү шінші кезең. Шең бер бойынша ә рбір оқ ушы ө з ұ сыныстарын ұ сынады, топ бұ л ұ сынстарды сынамай тың дайды, жә не ә ң гіме бойынша тақ тағ а жазылып тұ ратын ортақ шешімге қ осу, қ оспауғ а дауысқ а салады. “Ү лкен шең бер” ә дісін сұ рақ тың шешімін тез табу керек болғ ан жағ дайда қ олдануғ а болады. Осы форманың кө мегімен мысалы, заң жобаларын немесе нұ сқ ауларды, нормативті-қ ұ қ ық тық актілерді жасауғ а болады. - Аквариум ә дісі: “Аквариум” – балаларғ а мә селені “қ оғ ам алдында” талқ ылауғ а ұ сынғ андағ ы диалог формасы. Шағ ын топ белгілі бір мә селе бойынша диалогты жү ргізуге кімге сеніп тапсыруғ а болатынын таң дайды. Кейде тілек білдірушілер бірнеше болуы мү мкін. Қ алғ ан барлық оқ ушылар кө рермен ролін атқ арады. Соныдық тан да мұ ны аквариум деп атайды. - Мозайка ә дісі: " Мозайка" интенсивті қ арым-қ атынас кезінде мә селенің оптималды шешімін “жоғ арыдан-тө мен” (педагогтан-оқ ушығ а) емес, тең дең гейде (ө зара оқ ушылар арасында) табуғ а мү мкіндік береді. Бұ л технологияның қ иындығ ы: ә сіресе бірінше сабақ тарда топтарды қ айта қ ұ ру ү рдісінде мұ қ ият зейінділікті талап етеді. “Мозайка” ә дістемесі бойынша сабақ ты ұ йымдастыру кестесі
Сабақ соң ында ә рбір топ мә селені шешу жолдарын ұ сынады. Таң далғ ан эксперттік комиссия ұ сынылғ ан жобалардың мазмұ ны мен безендірілуін бағ алайды. Жұ мыстың мұ ндай интерактивті формасы ө зара біріккен ә рекет іскерліктерін қ алыптастыруғ а кө мектеседі. Ә сіресе бұ л халық кө п жерде ү ндемей, тасада қ алуғ а тырысатын ұ ялшақ оқ ушылар ү шін ө те пайдалы. Микротоптар-микроә лемдер, ә детте бұ л осындай балалардың жә не жеткіншектердің ө зін-ө зі бағ алауына жағ ымды ә серін тигізеді. - Психологиялық консилиум: Психологиялық мә селе бойынша ә дістерді қ олдануды талқ ылау. Топ рольдерге бө лінеді: психологтар, сарапшылар, тү рлі мекеме ө кілдері. - «Ассоциация» стратегиясы: «Ассоциация» стратегиясын ә детте студенттер жаң а ұ ғ ымды мең геру кезінде қ олданады. Бұ л арқ ылы олар осы ұ ғ ым бойынша бұ рыннан білетін тү сініктерін топ болып ортағ а салады. Ә рбір топта 4-5 студенттен артық болмағ аны дұ рыс. Содан кейін ә рбір студент жеке не топ болып «Тү ртіп алу», «3-4 айналым» тағ ы да басқ а ә рбір пә нге жә не мә тінге тиімді стратегияларды пайдалана отырып, жазып келген материалдарын талдау жасайды. Игерілген білімдерін қ олдана отырып, студенттер жаң ағ ы ұ ғ ымғ а қ айта оралып оны толық тырады. «Тү ртіп алу» стратегиясын қ олданғ анда ә сіресе ұ яң мінезді студенттердің пікірлерін тың дап, оны бағ алап отырғ ан тиімді. Мысалы:
- Тү ртіп алу: «Тү ртіп алу» страгиясы бойынша ә рбір студент мә тінге «+» - жаң алық, «v» келісемін, «-» - келіспеймін, басқ аша ойлаймын, «?» - тү сінбедім деген белгілер қ ою арқ ылы ә рбір сө йлемге немесе ойғ а талдау жасайды. Тө менде кө рсетілген кестені мә тінді оқ и отырып толтырады. Бұ л жерде студенттер белгіленген уақ ыт ішінде жұ мыстарын аяқ тағ ан соң бірі-біріне ө зара кең ес бере алады, ө з ойларын айтуғ а ү йренеді. Игерілген білімдерін қ олдана отырып, студенттер жаң ағ ы ұ ғ ымғ а қ айта оралып оны толық тырады. «Тү ртіп алу» стратегиясын қ олданғ анда ә сіресе ұ яң мінезді студенттердің пікірлерін тың дап, оны бағ алап отырғ ан дұ рыс.
- Кубизм стратегиясы: Бұ л стратегия кубиктің 6 жағ ына байланысты жә не соғ ан орай берілетін тақ ырып немесе тапсырмаларғ а байланысты. Студенттер ә детте алты топқ а бө ліне отырып, белгілі бір тақ ырып не оқ у материалын жан-жақ ты талдайды. Яғ ни, ә рбір топ ө зіне берілген тапсырма бойынша белгіленген уақ ыт ішінде ө з жұ мыстарын жан-жақ ты, мә нді, терең ашып, талдап кө рсетуі тиіс. Дайындық қ а жә не ө з жұ мыстарын қ орғ ауғ а уақ ыт белгіленеді. Мысалы, 1-топ «салыстырың ыз», 2-топ «суреттең із», 3-топ «талдаң ыз», 4-топ «ұ сыныс жасаң ыз», 5-топ «дә лелдең із», 6-топ «ассоциация жасаң ыз» деген тапсырмалар алады. Кейде ә рбір топқ а бө лек тақ ырыптар да берілуі мү мкін. - РАФТ стратегиясы: «РАФТ» (роль, аудитория, форма, тақ ырып) стратегиясы бойынша студенттер оқ ылғ ан мә тінге байланысты топтарғ а бө ліне отырып, тү рлі рольдерді орындау арқ ылы хабарламалар жасайды. Мысалы, президент (роль) болып, белгілі бір тақ ырып бойынша халық қ а (аудиторияғ а) ү ндеу (форма) жолдауы мү мкін, немесе радиодан, теледидардан сө йлеу т.б. Тақ ырыпты оқ ытушы ә детте сабақ тақ ырыбына байланысты беереді. Оқ ытушы студенттердің ө з «қ ойылымдарында» тақ ырыптан ауытқ ымай, оқ у материалын толық ашып, кө рсетуін қ адағ алау керек. Р - Роль А - Аудитория Ф - Форма Т - Тақ ырып - ББҮ стратегиясы: «ББҮ» - білемін, білгім келеді, ү йрендім сө здерінен қ ысқ артылып алынғ ан. Студент бұ л стратегияны да кө птеген жағ дайларда еркін қ олдана алады. Мысалы, сабақ басталғ ан кезде студент сол ұ ғ ым немесе тақ ырып бойынша не білетіндігін, білгісі жә не ү йренгісі келетіндігін ө з кестесіне тү сіреді. Бұ л кестені тақ тағ а сызып, оғ ан топтың ойларын да жазып қ оюғ а болады. Сабақ а соң ында сол материалды игере отырып, кестені толтыруғ а тырысады. Немесе студент оқ у жылының басында белгілі пә н бойынша осы кестені толтыра отырып, ө з білімінің толығ уын бақ ылап отыра алады. Оқ ытушы да бұ л кестені жағ дайғ а қ арай ө згертіп қ олдануына болады.
- Презентация стратегиясы: «Презентация» стратегиясында студенттер топтарғ а бө ліне отырып, ө здеріне бө лінген, не берілген сұ рақ тарғ а байланысты тақ тағ а немесе плакатқ а сурет, кесте т.б. қ ұ растырып, оны қ орғ айды. Бұ л жұ мысты орындауғ а жә не ә рбір топтың қ орғ ауына белгілі уақ ыт беріледі. Студенттер ө з жұ мыстарын орындау кезінде оқ ытушы ә рбір топтың жұ мыстарын қ адағ алап, кең ес беруі тиіс. Ә рбір топ ө з жұ мыстарын қ орғ ағ ан соң басқ а студенттердің сұ рақ қ оюларына қ ұ қ ығ ы бар. Бұ л ә діс студенттердің ойлау, қ иялының дамуына, материалдың есте берік сақ талуына ерекше ық палын тигізеді. - Еркін жазу: Бұ л ә дісті сын тұ рғ ысынан ойлау жобасындағ ы сабақ тың ү шінші ой толғ аныс кезең інде пайдалану тиімді. Мұ ғ алім сабақ бойына жаң а ақ парат жайлы, одан алғ ан ә серін, не ү йренгенін, нені ә лі де біле тү су керек екенін т.б. жайлы ө з пікірін қ ағ аз бетіне тү сіруді тапсырады. Жазуғ а уақ ыт береді. Уақ ыт аяқ талғ ан кезде студенттер (оқ ушылар) ө з жазғ андарымен топ мү шелерін таныстырады. Ең жақ сы деп танылғ ан жұ мысты ұ жымда оқ уғ а болады. - Топтастыру стратегиясы: Бұ л ә дісті жаң а тақ ырыпты ө терде немесе ө ткен тақ ырыпты қ айталау кезінде қ олдануғ а болады. Студенттер бұ л жұ мысты топ болып орындайды. Жаң а материалды ө ткен кезде қ олданғ ан жағ дайда сабақ соң ына қ арай бұ л жұ мыс толық тырылады. -Ә діспен жұ мыс: Ә діспен жұ мысбірнеше жұ мыс жү йесінен тұ рады: 1. Ә дісті топта қ олданып зерттеу жү ргізу, зерттелініп отырғ ан қ ұ былыс жө нінде психологиялық ақ парат алу. 2. Ә дісті интерпретациялау. Алынғ ан ақ парат сандақ жә не сапалық ө ң деледі. Ақ параттың ө ң делуі ә р ә дістің ерекшелігіне қ арай жү ргізіледі. 3. Псиологиялық диагноз жасалады, яғ ни алынғ ан мә ліміт жазбаша тү рбе беріледі. №1 практикалық сабақ Тақ ырып: Ә леуметтік психология пә ні жә не бағ ыттары Практикалық сабақ тың мазмұ ны 1. Ә леуметтік психология жә не аралас пә ндер 2. Ә леуметтік психологиямә селесін шешудегі негізгі психологиялық мектептердің ең бектері 3. Тұ лғ аның ә леуметтенуінің ә леуметтік – психологиялық аспектілері Мақ саты: Студенттерге психологияның ғ ылым ретінде дамуына тү сінік беру Ә дістемелік нұ сқ ауы: Психологиялық консилиум №2 практикалық сабақ Тақ ырып: Адамның ә леуметтік дамуы Практикалық сабақ тың мазмұ ны Адамның ә леуметтік дамуының жалпы тү сінігі Адамның ә леуметтік дамуын тү сінудегі стериотиптер Ә леуметтік даму модельдері Мақ саты: Студенттерге психологияның ғ ылым ретінде дамуына тү сінік беру Ә дістемелік нұ сқ ауы: Психологиялық консилиум №3 практикалық сабақ Тақ ырып: Қ арым- қ атынас жә не байланыс Практикалық сабақ тың мазмұ ны Қ оғ ам ө міріндегі қ арым- қ атынастың орны Қ оғ амдық жә не тұ лғ ааралық қ арым- қ атынас Қ арым- қ атынас қ ұ рылымы Мақ саты: Қ арым- қ атынас жә не байланысжө нінде ақ парат беру Ә дістемелік нұ сқ ауы: Тү ртіп алу №4 практикалық сабақ Тақ ырып: Ә леуметтік ә сер Практикалық сабақ тың мазмұ ны Адам табиғ аты жә не мә дени айырмашылық гендерлік ә ртү рлілік жә не ұ қ састық Мақ саты: Ә леуметтік ә сер туралы ү сінік қ алыптастыру Ә дістемелік нұ сқ ауы: Мазайка № 5 практикалық сабақ. Тақ ырып: Қ арым- қ атынас адамдардың бір- бірін қ абылдауы ретінде Практикалық сабақ тың мазмұ ны Ә леуметтік перцепция тү сінігі Тұ лғ ааралық қ абылдау механизмі Тұ лғ ааралық қ абылдау эффектілері Мақ саты: Ә леуметтік перцепция тү сінігі туралы тү сінік қ алыптастыру Ә дістемелік нұ сқ ауы: ББҮ стратегиясы № 6 практикалық сабақ. Тақ ырып: Ү лкен ә леуметтік топ Практикалық сабақ мазмұ ны Психологиядағ ы ү лкен ә леуметтік топ қ ұ рылымы Этникалық топтар Мақ саты: Ү лкен ә леуметтік топ жө нінде ақ парат қ алыптастыру Ә дістемелік нұ сқ ауы: Ассоцация стратегиясы № 7 практикалық сабақ. Тақ ырып: Кіші топ психологиясы Практикалық сабақ тың мазмұ ны Кіші топтың қ ұ рылуы топ аралық қ арым- қ атынас интеграциясы, дифференцияциясы топ дамуының дең гейімен кезең дері Мақ саты: Кіші топ психологиясы ерекшелігітуралы ақ парат беру Ә дістемелік нұ сқ ауы: Презентация № 8 практикалық сабақ. Тақ ырып: Басшылық жә н кө шбасшылық Практикалық сабақ тың мазмұ ны басшылық жә не кө шбасшылық бірлік жә не тү рліліе Кө шббасшылық теориялары Кө шбасшы стилдері Мақ саты: Басшылық жә н кө шбасшылық туралы ақ парат беру Ә дістемелік нұ сқ ауы: Ү ш жақ ты кү нделік № 9 практикалық сабақ. Тақ ырып: Ә леуметтік ойлау Практикалық сабақ тың мазмұ ны Мен -концепция саналы ө зіндік бақ ылау Ө зіндік презентация Мақ саты: Ә леуметтік ойлаудың жеке тұ лғ алық дамуғ а ә сері туралы ақ парат қ алыптастыру Ә дістемелік нұ сқ ауы: Еркін жазу № 10 практикалық сабақ. Тақ ырып: Ә леуметтік қ ысым Практикалық сабақ тың мазмұ ны Ә леуметтік қ ысым Ә леуметтік қ ысымның пайда болу себебеі, тү сінігі дең гейлері Мақ саты: Ә леуметтік қ ысым туралы жә не оның тұ лғ а ә рекуетіне ә сері туралы тү сінік қ алыптастыру Ә дістемелік нұ сқ ауы: РАФТ стратегиясы № 11 практикалық сабақ. Тақ ырып: Ә леуметтік сендіру жә не пікір Практикалық сабақ тың мазмұ ны Қ оршағ ан орта адамдарының ә рекетін қ алай тү сінесіз? Еске тү сіру, қ орытындылау, қ ұ растыру. Мақ саты: Ә леуметтік сендіру жә не пікір туралы ақ парат беру Ә дістемелік нұ сқ ауы: Аквариум № 12 практикалық сабақ. Тақ ырып: Стресс- тұ лғ а қ ызметінің бір бө лшегі Практикалық сабақ тың мазмұ ны 1. Тұ лғ а психологиясындағ ы стрестік жағ дайлар 2. Тұ лғ а ө міріндегі стрестік жағ дайлардың алдын-алу Мақ саты: Студенттерге стресс жө нінде ақ парат беру Ә дістемелік нұ сқ ауы: Аквариум № 13 практикалық сабақ. Тақ ырып: Сендіру Практикалық сабақ тың мазмұ ны Сендіру туралы тү сінік Сендіру тә сілдері Мақ саты: С ендіру туралы ақ парат беру Ә дістемелік нұ сқ ауы: Кубизм № 14 практикалық сабақ. Тақ ырып: Ә леуметтік психоолгиядағ ы достық, махаббат Практикалық сабақ тың мазмұ ны Адамдар арасындағ ы қ арым- қ атынас Достық, жақ ындық, махаббат Мақ саты: Ә леуметтік психоолгиядағ ы достық, махаббат туралы ақ парат беру Ә дістемелік нұ сқ ауы: Ү лкен шең бер ә дісі № 15 практикалық сабақ. Тақ ырып: Клиникалық ә леуметтік психология Практикалық сабақ тың мазмұ ны Ә леуметтік таным жә не проблемді мінез- қ ұ лық Емдеуге дейінгі ә леуметік психолгиялық ың ғ ай Мақ саты: Клиникалық ә леуметтік психология даму туралы ақ парат беру. Ә дістемелік нұ сқ ауы: Еркін жазу Ө ЖСӨ Ж ө ткізу бойынша ә дістемелік нұ сқ ау. - Коллоквиум: Мұ ғ алім жә не студент арасында сұ рақ жә не жауап тү рінде ө ткізіледі. Ә р студентке 10 сұ рақ тан қ ойылады, студент қ ойылғ ан сұ щрақ қ а уақ ыт ұ туы ү шін тез жауап беруі керек. 1 сұ рақ қ а 1 мин уақ ыт беріледі - Ү лкен шең бер ә дісі: Жұ мыс ү ш кезең нен тұ рады. Бірінші кезең. Топ ү лкен шең бер болып отырғ ыштарғ а отырады. Мұ ғ алім мә селені ұ сынады. Екінші кезең. Белгілі уақ ыт ішінде (10 минут) ә рбір оқ ушы жеке осы мә селені шешудің жолдарын қ ағ аздарын жазады. Ү шінші кезең. Шең бер бойынша ә рбір оқ ушы ө з ұ сыныстарын ұ сынады, топ бұ л ұ сынстарды сынамай тың дайды, жә не ә ң гіме бойынша тақ тағ а жазылып тұ ратын ортақ шешімге қ осу, қ оспауғ а дауысқ а салады. “Ү лкен шең бер” ә дісін сұ рақ тың шешімін тез табу керек болғ ан жағ дайда қ олдануғ а болады. Осы форманың кө мегімен мысалы, заң жобаларын немесе нұ сқ ауларды, нормативті-қ ұ қ ық тық актілерді жасауғ а болады. - Аквариум ә дісі: “Аквариум” – балаларғ а мә селені “қ оғ ам алдында” талқ ылауғ а ұ сынғ андағ ы диалог формасы. Шағ ын топ белгілі бір мә селе бойынша диалогты жү ргізуге кімге сеніп тапсыруғ а болатынын таң дайды. Кейде тілек білдірушілер бірнеше болуы мү мкін. Қ алғ ан барлық оқ ушылар кө рермен ролін атқ арады. Соныдық тан да мұ ны аквариум деп атайды. - Мозайка ә дісі: " Мозайка" интенсивті қ арым-қ атынас кезінде мә селенің оптималды шешімін “жоғ арыдан-тө мен” (педагогтан-оқ ушығ а) емес, тең дең гейде (ө зара оқ ушылар арасында) табуғ а мү мкіндік береді. Бұ л технологияның қ иындығ ы: ә сіресе бірінше сабақ тарда топтарды қ айта қ ұ ру ү рдісінде мұ қ ият зейінділікті талап етеді. “Мозайка” ә дістемесі бойынша сабақ ты ұ йымдастыру кестесі
Сабақ соң ында ә рбір топ мә селені шешу жолдарын ұ сынады. Таң далғ ан эксперттік комиссия ұ сынылғ ан жобалардың мазмұ ны мен безендірілуін бағ алайды. Жұ мыстың мұ ндай интерактивті формасы ө зара біріккен ә рекет іскерліктерін қ алыптастыруғ а кө мектеседі. Ә сіресе бұ л халық кө п жерде ү ндемей, тасада қ алуғ а тырысатын ұ ялшақ оқ ушылар ү шін ө те пайдалы. Микротоптар-микроә лемдер, ә детте бұ л осындай балалардың жә не жеткіншектердің ө зін-ө зі бағ алауына жағ ымды ә серін тигізеді. - Психологиялық консилиум: Психологиялық мә селе бойынша ә дістерді қ олдануды талқ ылау. Топ рольдерге бө лінеді: психологтар, сарапшылар, тү рлі мекеме ө кілдері. - «Ассоциация» стратегиясы: «Ассоциация» стратегиясын ә детте студенттер жаң а ұ ғ ымды мең геру кезінде қ олданады. Бұ л арқ ылы олар осы ұ ғ ым бойынша бұ рыннан білетін тү сініктерін топ болып ортағ а салады. Ә рбір топта 4-5 студенттен артық болмағ аны дұ рыс. Содан кейін ә рбір студент жеке не топ болып «Тү ртіп алу», «3-4 айналым» тағ ы да басқ а ә рбір пә нге жә не мә тінге тиімді стратегияларды пайдалана отырып, жазып келген материалдарын талдау жасайды. Игерілген білімдерін қ олдана отырып, студенттер жаң ағ ы ұ ғ ымғ а қ айта оралып оны толық тырады. «Тү ртіп алу» стратегиясын қ олданғ анда ә сіресе ұ яң мінезді студенттердің пікірлерін тың дап, оны бағ алап отырғ ан тиімді. Мысалы:
|