Мұнайды деэмульсациялау және сусыздандыру жабдықтары

Мұ найды деэмульсациялау жә не сусыздандыру ү шін бірнеше технологиялық ә дістер қ олданылады: қ ұ быр ішіндегі деэмульсациялау – мұ нда қ ұ бырдағ ы белгілі ағ ыс режимін сақ тай отырып, реагенттерді қ ұ быр ішіне тікелей беру; газды барботаждау процесі арқ ылы деэмульсациялау немесе салқ ындатып тұ ндыру; эмульсияларды центрифугада қ ирату; эмульсияларды сү згілі қ абат арқ ылы ө ткізу кезінде қ ирату (қ иыршық тас, полимерлі шариктер, ағ аш немесе металл ү гінділері, т.б.); термохимиялық сусыздандыру жә не электрлі дегидраторларды қ олдану.

Қ азіргі кезде суды алдын ала айырып алу қ ондырғ ылары ретінде – УПС, ОГ-200П, СибНИИНП аппараттары қ олданылады, ал мұ найды ақ ырғ ы сусыздандыру ү шін ОГ-200С аппараты пайдаланылады. Қ ыздыру блоктары НН типті қ ыздыру қ ұ бырлары тү рінде жә не БН, ПТБ, ПТ-Р/Д типті қ ыздыру пештері қ олданылады.

7.5-суретте УПС-3000/6м жә не УПС-6300/6м типті қ ондырғ ылардың технологиялық сұ лбасы кө рсетілген.

Бұ л қ ондырғ ылар бір-бірінен технологиялық ыдыстарының кө лемімен жә не тиекті-реттеуші арматураларының ө ту диаметрлерімен ажыратылады. Бірінші қ ондырғ ының технологиялық ыдысының кө лемі 100 м³ болса, екіншісінің кө лемі 200 м³-қ а тең. Қ ондырғ ылардың ө ткізу шамасы (ө німділігі) сә йкесінше 3000 жә не 6300 т/сағ, массалары 29, 5 жә не 43, 5 т. Ө ң делуге келіп тү сетін мұ найдың сулануы 90%-дан, ал қ ондырғ ыдан шық қ ан кезде 20%-дан аспауы керек. Газ факторы 120 м³/м³ шамасында, қ ондырғ ыдағ ы жұ мыстық қ ысым 0, 6 МПа-дан жоғ ары болмау қ ажет.

Қ ондырғ ының жұ мыс істеу ретін қ арастырайық. Ұ ң ғ ыманың ө німі сол жақ тағ ы бө лікке сопло (1) жә не мұ най қ ұ йылатын сө ре (2) арқ ылы келіп тү седі. Бұ л сө реде газдың негізгі бө лігі ажыратылады. Газ оң жақ тағ ы бө ліктің ү стің гі жағ ына ә кетіліп, тамшы ұ стағ ыш (3) жә не қ ысым реттеуіш (4) арқ ылы газ коллекторына жіберіледі. Су жә не мұ найдан тұ ратын эмульсия сол жақ тағ ы бө ліктен оң жақ қ а тамшы тү згіш (8) бен таратқ ыш (7) арқ ылы келеді. Эмульсияның қ озғ алуы сол жақ пен оң жақ тағ ы бө ліктердің арасындағ ы қ ысым айырмашылығ ы арқ ылы іске асырылады. Бұ р қ ысым айырмашылығ ы 0, 2 МПа-ғ а дейін жетеді.

7.5-сурет. УПС технологиялық қ ондырғ ыларының сұ лбасы

Сол жақ бө ліктегі сұ йық тың дең гейі (9) аспабы арқ ылы реттеледі. Ұ ң ғ ыманың ө німі мұ найды термохимиялық ө ң деуден ө ткізетін қ ондырғ ыдан келетін ыстық сумен араласады. Сол себепті тамшы тү згіштің (8) ұ зындығ ы жеткілікті болуы керек, яғ ни бұ л ұ зындық 200-300 м шамасында болады. Тұ ндырылғ ан су перфорацияланғ ан қ ұ быр (6) арқ ылы қ ондырғ ыдан алып кетіледі. Тазаланғ ан мұ най перфорацияланғ ан қ ұ быр арқ ылы қ ондырғ ының жоғ арғ ы жағ ынан штуцерлер (5) арқ ылы алынады (суретте ол кө рсетілмеген). Қ ондырғ ының жұ мыс істеу кезінде мұ най-газдың, мұ най мен судың дең гейлері бақ ыланып, реттеледі. Ыдыстағ ы қ ысым мен температура ө лшенеді. Мұ най дең гейі мен қ ысымның мә ндері шекті мә ндерінен асқ ан кезде дабыл қ ағ ылып, қ ондырғ ы ө шіріледі.