![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Бырлар мен ыдыстарды беріктікке есептеу⇐ ПредыдущаяСтр 48 из 48
Кә сіпшілік ішіндегі сұ йық тарды тасымалдайтын қ ұ бырлар сенімді болып, гидравликалық кедергілері аз жә не металл сыйымдылығ ы аса ү лкен болмауы қ ажет. Қ ұ бырларды беріктікке есептеу оларды жұ мыстық қ ысымғ а тө теп беруін, ал ыстық қ оспаларды тасымалдау кезінде температуралық ө згерулерге байланысты пайда болатын ұ заруларды есепке алатын компенсаторлардың саны мен тү рлерін анық тауғ а арналады. Жылутасығ ыштарды тасымалдау кезінде «Мемтаутехқ адағ алау» мен қ ондырғ ылардың қ ұ рылымы, ыстық су қ ұ бырлары мен бу қ ұ бырларын пайдалану мен куә ліктендіру Ережелерінің нұ сқ аулары бұ лжытпай орындалады. «Мемтаутехқ адағ алау» ережелеріне жатпайтын қ ұ бырлардың қ ысымы немесе қ абырғ асының қ алың дығ ы мына формуламен анық талады:
мұ ндағ ы, р-сынау қ ысымы; S’-қ ұ быр қ абырғ асының қ алың дығ ы; [ Жоғ ары қ ысымда жұ мыс істейтін ыдысты есептеу негізін қ арастырайық (7.6-сурет). Жалпы алғ анда, кә сіпшілік ыдыстардың мынадай негізгі элементтері болады: сфералық тү бі (1), люк (2), цилиндрлі бө лігі (3) жә не конустық тү бі (4). Ыдыстың цилиндрлі бө лігі жұ қ а немесе қ алың қ абырғ алы болуы мү мкін. Егер қ абырғ аның қ алың дығ ы ыдыстың диаметрінің 10%-дан кем болса, онда ондай ыдыс жұ қ а қ абырғ алы деп саналады. Ыдыс қ абырғ асының шең берлік кернеуі былай анық талады:
мұ ндағ ы, р – ішкі артық қ ысым; Dcp – цилиндрдің орташа диаметрі. Жабық цилиндрде ішкі қ ысым ыдыстың тү біне осьтік кернеу тү сіреді. Оны былай анық таймыз:
мұ ндағ ы, S – цилиндрдің қ абырғ асының қ алың дығ ы.
7.6-сурет. Вертикал ыдыстың корпусының сұ лбасы
Беріктіктің бірінші жә не ү шінші теорияларына сә йкес қ абырғ а қ алың дығ ы мен ең жоғ ары шақ тау қ ысымының мә ні мына формулалармен есептелінеді:
мұ ндағ ы, Rz – шақ тама кернеу; Ыдыстарды тексеруге беріктіктің тө ртінші теориясын қ олдану ұ сынылмайды. Қ алың қ абырғ алы ыдыстарда ең ү лкен кернеу қ абырғ аның ішкі бетінде орын алады жә не оның қ алың дығ ы мына байланыс бойынша анық талады:
мұ ндағ ы, rвн – цилиндрдің ішкі радиусы. Ыдыстардың тү птері, ә сіресе ү стің гі жағ ы, кө п жағ дайда эллиптикалы болып келеді. Соғ ан байланысты мұ ндай пішінді қ абырғ алар ү шін келесі формулаларды қ олдануғ а болады:
мұ ндағ ы, уэ – ыдыс тү бінің артық кернеулі коэффициенті, 7.7-сурет бойынша қ абылданады.
7.7-сурет 7.8-сурет
Эллиптикалық тү птегі пайда болатын кернеу былай есептелінеді:
немесе,
Ыдыстың астың ғ ы тү бі кө п жағ дайда конусты болып келеді. Оның қ абырғ асының қ алың дығ ы мен шақ тау қ ысымы келесі формулалармен есептелінеді:
мұ ндағ ы, Dвн – ыдыс тү бінің цилиндрлі жақ тауының ішкі диаметрі; Конустық тү птің цилиндрлі жақ тауына біріккен жерінде майыстыру кернеуі пайда болады, сондық тан оны мынадай байланыстармен тексеруге болады (мұ ндағ ы, r< 0, 2D болу керек 7.6-суретті қ араң ыз):
мұ ндағ ы, у – пішін факторы (7.8-сурет); с1 – тотығ уды есепке алатын қ осымша, жасау шақ тамасы мен жақ таудың тартылымы; Rиз – майысудың шақ тамалық кернеуі. Ыдыстарда жө ндеу кезінде қ ажет болатын тү рлі люктерді жасау кезінде цилиндрлі қ абырғ аның немесе оның тү бінің беріктігі кү рт тө мендеп кетеді. Сондық тан люктің ернеуіне қ осымша металл сақ ина дә некерленеді жә не оның ауданы люктен кесіп алынғ ан металдың ауданынан анағ ұ рлым ү лкен болуы керек. Егер люкке арналғ ан қ има дә некерленген тігістің бойымен орналасса, онда оның қ алың дығ ы ыдыстың қ абырғ асының негізгі қ алың дығ ына тең болады, ал сақ инаның сыртқ ы диаметрі люктің диаметрінен екі есеге ү лкен болуы керек. Люктің басқ адай орналасу жағ дайларында аталғ ан ө лшем арнайы анық тамалы кестелерден табылады. Ыдыстарды беріктікке есептеу кезінде дә некерлену тігісінің беріктік коэффициенті
|