Эмоция түсінігіне толық сипаттама жасап, анықтаңыз

Сезiмдердiң психологиялық сипаттамасы. Сезiмдер туралы жалпы ұ ғ ым. Сезiмдердiң пайда болуы.Жалпылау аккумуляциялау механизiмi. Ә йгiлi орыс психологы В.И. Мясищевтiң сезiмдердi тұ лғ аның эмоционалды негiзi ретiнде қ арастыруы. Сезiмдердiң ояту, мағ ыналық бағ асы, жү рiс-тұ рысты реттеу, ағ за жұ мысын реттеу, адамның жан дү ниесiн реттеу қ ызметтерi. Сезiмдердi тә рбиелеу жә не адекватты ө згерту.

Эмоция адамның психикалық ө мiрiнде ең алғ аш пайда болды жә не бала эмоцияның арқ асында психикалық ө мiрге бейiмделедi. Демек, баланы ә леуметтiк айналамен эмоция ғ ана бiрiктiредi.

Адамдардың рухани ө мiрiндегi ұ ят, қ уаныш, ү рейлену, таң қ алу т.б. тү рлi уайымдар бiр-бiрiн ө зара орын ауыстырумен толық суын эмоция деп атаймыз.

Эмоция - бұ л ерекше психикалық қ ұ былыс, ә серiмен бiрге, адамдардың уайым тү рiнде ө зiне пайдалы ә ртү рлi қ ұ былыстар мен заттардың субъективтi бағ алануы мазмұ нының кө рiнiсi. Эмоция адамдарғ а қ оршағ ан ә лемдi тануғ а бағ ыт-бағ дар бередi: пайдалы-зияндылығ ы, негiздi-негiзсiздiлiгi т.б. Эмоцияналдық бағ ыт-бағ дармен рационалды бағ ытының ерекешелiгiн қ арастыратын болсақ, мынадай ө згешелiктердi байқ ауғ а болады: арнайы оқ ытуды талап етпейтiн (яғ ни, туа бiткен), ақ паратты алу жағ дайының шектелу мү мкiндiктерi нашар тү сiнбеушiлiктер жә не қ ысқ а мерзiмдi (жиi тылсым) ырық сыз бағ ыт-бағ дарлар. Кез келген адамда пайда болатын эмоция оның негiзгi iшкi ө мiрлiк сигналы болып табылады жә не келесi ойымен ә рекетiн басқ арып бағ дарлайды. Мұ ның анық себептерi мен негiзiн жө ндi ақ ылмен тү сiнбеуi мү мкiн. Бiрақ олардың дә лдiгiне сенiмдi болуы шарт. Тұ лғ а дең гейiнiң iшкi сенiмдiлiгi ә рқ ашанда жоғ ары эмоционалды тү рде қ алады.

Эмоциялар адамның ә леуметтiк болмысын қ амтамасыз ететiн маң ызды психологиялық қ ұ рал болып табылады. Сондық тан да олар адамда оның iшкi (жан) дү ниесiнiң қ ажеттi жағ ы ретiнде пайда болады жә не онда ө мiр сү редi. Эмоциялар мынадай функцияларды атқ арады: бағ алаушы, сигналдық, оятушы жә не коммуникативтi, сонымен қ атар физиологиялық жә не танымдық процестерге ә сер ету функциясын атқ арады.

Кө рсеткен қ асиеттерi теориятикалық жағ ынан есепке алып, эмоцияның формаларын жә не сансыз кө п тү рлерiг айқ ындауғ а болады. Бiрақ белгiлi жақ сы кербiреулерi ғ ана жеткiлiктi суреттелген. Мысалы, американдық психолог К.Изард фундаменталды он эмоциялардың тү рлерiн кө рсеткен.

ө зақ тық эмоцияның уақ ытша сипаттамасы болып табылады. Ол адамның эмоциогендi жағ даяттармен (шынайы немесе ойдағ ы) байланысының ұ зақ тығ ына байланысты жә не сә йкес қ ажеттiлiк қ анағ аттанбағ ан кү йде тұ рғ ан уақ ытқ а байланысты. Осы факторлар арқ ылы эмоцияның ұ зақ тығ ын алдын-ала ө згертiп, яғ ни оның созылуына немесе қ ысқ аруына ә сер етуге болады. Созылу уақ ытына байланысты эмоцияның тү рлерi ө те кө п, қ ысқ а уақ ыттың аффективтi реакциядан бастап бiрнеше кү нге созылатын эмоциялық кү йлермен аяқ тауғ а болады. Мысалы ретiнде кө ң iл-кү йдi алуғ а болады.