Сертификаттаудың мақсаттары қандай?

Сертификаттау мақ саттары

1) Тұ тынушыларғ а сапалы ө нім таң дауда кө мектесу;

2) Тұ тынушыларды ық ылассыз ө ндірушілерден қ орғ ау;

3) Ө німнің қ оршағ ан ортағ а, адамдардың денсаулығ ы мен ө міріне қ ауіпсіздігін бақ ылау;

4) Ө німнің ө ндіруші мә лімдеген сапа кө рсеткіштерін растау;

5) Кә сіпкерлердің жә не ұ йымдардың еліміздегі жалпы рынокта бірдей жағ дай жасау жә не халық аралық саудада жағ дай жасау қ ажет.

Сертификаттау принциптері

1) Сертификаттаудың заң дық негізі («Техникалық реттеу туралы» заң жә не «Тұ тынушылардың қ ұ қ ығ ын қ орғ ау туралы» заң).

2) Сертификаттау жү йелерінің ашық тығ ы. Меншікті формасына тә уелсіз, сертификаттау жү йелерінің ережелерін мақ ұ лдайтын кез келген кә сіпорын жә не жеке адамдар қ атысуғ а болады.

3) Сертификаттау ережелерінің халық аралық ережелерге сә йкес болуы керек. (гормонизация принципі).

4) Информацияның ашық тығ ы жә не жабық тығ ы. Сертификаттау туралы информация барлық қ атысушылар ү шін ашық болу керек. Сертификатты жасауда қ атысушылардың комерциялық қ ұ пиясын сақ тау керек.

Физикалық шаманың размері мен размерлігі деген тү сініктердің айырмашылығ ы қ андай?

Физикалық шаманың размері жә не размерлігі – белгілі бір объектідегі физикалық шаманың сандық мө лшерін кө рсету қ ажет болса, онда размер дейтін термин қ олданылады, ал физикалық шаманың мә ні деп шаманың бірлік бойынша есептелінген сандық мә нін айтады.

Сандық мә ні ол дерексіз сан, ал размері деректі объективті мө лшері.

Метрологияның негізгі постулаты деп:

Q = q [Q] ФШ ө лшем бірлігі

ФШ сандық мә ні

размері

Мысалы: m = 15 кг

Ө лшем бірлігі (шама бірлігі) – 1-ге тең сандық мә н шартты тү рде берілген, белгіленген мө лшердің физикалық шамасы.

Ө лшеу – физикалық шаманың мә ні оның ө лшем бірлігімен салыстыру ә рекеті.

ФШ сапа жағ ынан сипаттау ү шін размерлік деген терминді пайдаланады.

dimensinon

dimƖ = L dim m = M dim t = T

мультипликативті

Q = A*B dimQ = dimA*dimB

Q = A/B dimQ = dimA/dimB

υ = Ɩ /t dimυ = dimƖ /dimt = L/T = L*T^-1

Q = Aⁿ dimQ = dimⁿA

Q = L^α *M^β *T ^γ *…

F = ma a = υ /t

dimF = dim m* dima

dima = dimυ /dimt = L*T^-1 * T^-1 = L*T^-2

dimF = M*L*T^-2

F = f(r*υ ₁m)

dimF = m^α *υ ^β *r ^γ

dimF = MLT^-2

dim m = M dim r = L dim υ = LT^-2

MLT^-2 = M^α (L*T^-2)^β *L^γ = M^α *T^-β *L ^{β +γ}

L = 1, -β = -2, β = 2

γ + β = 1 => γ = 1-β = -1

F = m ^α υ ^β r ^γ

F = m¹υ ²r^-1 = mυ ²/r

Лшем жасау арқ ылы неге физикалық шаманың шын мә нін анық тауғ а болмайды?

Ф.ш. шын мә ні – ө лшенетін қ асиетін сандық жағ ынан ж/е сапа жағ ынан берілген объектіні дә л, яғ ни идеал тү рде кө рсететін қ асиетін айтады. Ф.ш. шын мә ні белгісіз болып қ алады. Ө йткені, ө лшем нә тижесінде ә р уақ ытта қ ателер болады.

Ө лшем қ атесі – ф.ш. ө лшенген мә ні мен оның шын мә нінің арасындағ ы айырымын айтады:

Х – Q

Ф.ш. шын мә ні белгісіз болғ андық тан оның орнына нақ ты мә нін қ олданамыз.

Ф.ш. нақ ты мә ні – шын мә ніне ө те жуық болатын, тә жірибе жолымен анық талатын жә не оның орнына қ олданылатын шаманы айтады.

Пайда болуына қ арай ө лшем қ ателері 3-ке бө лінеді:

1. Жү йелі қ ате

2. Кездейсоқ қ ате

3. Ө рескел қ ате

1. Ж.қ. – бірнеше рет бірдей жағ дайда қ айталап ө лшеген кезде тұ рақ ты болып қ алатын н/е белгілі заң дылық пен ө згеретін қ атенің бө лігін айтады. Ж.қ. жалпы алдын ала жорамалданып, оның мә нін анық тап, тауып, ескеруге н/е жоюғ а болады.

2. К.қ. – ф.ш. бірнеше рет ө лшегенде бірдей жағ дайда сақ тап, қ айталап ө лшегенде саны да, мә ні де, таң басы да кездейсоқ ө згеретін қ атенің бө лігі айтады. К.қ –нің ө згеруінде ешқ андай заң дылық сақ талмайды. К.қ -ні жоюғ а болмайды. Демек, барлық ө лшеулерде к.қ. болады. Бірақ, к.қ. жоймасақ та, оны кемітуге болады. Ол ү шін ө лшеу санын ө сіру керек.

∆ = δ + θ

∆ -жалпы қ ате, δ -кездейсоқ қ ате, θ -жү йелі қ ате

3. Ө.қ. –ө лшем қ атарындағ ы басқ а мә ндерінен кө п артық не кө п кем болатын ерекше ө лшемнің қ атесін айтады.

Жү йесі қ атесі ескеріліп жойылғ ан ө лшем нә тижелерін – тү зетілген ө лшемнә тижелері дейді.

Кө рсету жағ ынан қ ателерді 3 тү рге бө луге болады.

1. Абсолюттік

2. Салыстырмалы

3. Келтірілген

1. А.қ. – ө лшенген шама мен шын мә ні арасындағ ы айырымды айтады. Ө лшем бірлігі ө лшенетін шаманың мә німен бір: ∆ = х – Q

А.қ. –нің ө лшем бірлігі – ө лшенетін шаманың ө лшем бірлігімен бірдей болады. Ол ө лшем дә лдігін дә л кө рсетпейді. А.қ -лікті пайдаланып ө лшенетін шаманың дә лдігін бағ алай алмаймыз.

2. С.қ. – а.қ -нің шын мә ніне қ атынасын айтады: δ =

Дә лдік мә нге жақ ын болады. Ө лшемсіз болады. Кейде пайызбен кө рсетіледі.:

δ = *100%

3. К.қ. – ө лшем қ ұ ралдарының қ атесін анық тауда қ олданылады:

Q_N – ө лшем қ ұ ралдардың барлық диапозонындағ ы ө згермейтін тұ рақ ты мә нді алады.

*100%