Созылмалы лейкоздар.

Леикоздық сің белер жедел лейкоз кезіндегіге қ арағ анда жетілген, жасушалары цитарлы формалы. Ағ ымы ұ зақ жә не қ атерлі. Терминалды кезең інде бласты криз дамиды, қ анда жасушалардың бласты тү рі кездеседі

Цитогенезіне қ арай келесі тү рлерін ажыратады:

- миелоцитарлы

- лимфоцитарлы

- моноцитарлы

А.Миелоцитарлы созылмалы лейкоздар. Біріккен жасушалардың дең гейінде ісіктік клондардың пада болуымен сипатталады- миелопоэз ізашарлары, бұ л ауру соң ғ ы кезде миелопролиферативті синдром терминімен бірігетін лейкоздың тү рлерін ажыратады.

Созылмалы миелоцитарлы лейкоздардың тобында негізгі орынды созылмалы миелойдты лейкоз, шынайы полицитемия, миелофиброз жә не тробоцитемия алады.

Б. Созылмалы лимфоцитарлы лейкоздар.

1.Созылмалы лимфалейкоз (лимфацитарлы лейкоз).

2. Парапротейнемиялық лейкоздар. В лимфациттерден тү зілетін созылмалы лейкоздың негізгі тобын қ ұ райды, біртектіиммуноглобулиндер жә не олардың фрагменттері яғ ни парапротейндер тү зуге қ абілетті лейкоздық жасушалармен сипатталады.Плазмалық белоктардың электрофарезі кезінде инграденттер тү зеді.(Y-глобулиндердің ішінде жің ішке биік шың ы)- диагностикалық белгісі.

Келесі тү рлерін ажыратады: Миеломды ауру(Руститски- Калера ауруы), Вальденстрема макроглобулинемия, Франклиннің ауыр тізбекті ауруы.

Қ атерлі лимфома

Қ атерлі лимфомалар бө лінеді: Лимфогранулематоз (Ходжкин ауруы) жә не Ходжкиндік емес лифомалар.

Лимфогранулематоз- созылмалы ауру, ісік тіндерінің тікелей лимфа тү йіндеріне еніп ө суімен сипатталады. Жиі жастарда кездеседі(кө біне ер адамдарда). Клиникалық кезең дері ү рдістің таралуына байланысты ажыратылады.

Жекеленген лимфагранулематоз – жеке лимфа тү йіндерінде кездеседі(жиі мойын тү йіндеріндерінде).

Таралғ ан лимфагранулематоз – лимфа тү йіндерінің кө птеген топтарын, кө к бауырды жә не басқ а ағ заларды зақ ымдайды.Ү рдіс метастаздық жолмен таралады. Ісктік тінге жасушалық полиморфизм тә н:

а) Диагнозды қ ою ү шін Рида-Березовский-Штернбергтің алып жасушасы, (2 немесе кө п ядролы; ядрода ірі ядрошық тар, жиегі ашық тү сті – «жапалақ кө з»), Ходжкиннің ісік жасушасы болып қ аралатын бір ядролы жасушасыболуы керек.

б) Лимфойдты жасушалар, гистиоциттер, плазмалы жасушалар, эозинофильдер, полиморфты-ядролы лейкоциттер(ісік жасушаларынан тү зілетін цитокиндерден тұ рады).

Ісік тіні некроз жә не склероз фокустары тү рінде екіншілік ө згеріске ұ шырайды.Кө к бауырда дамып, оғ ан порфир тә різді тү р береді.

Лимфогранулематоздың морфологиялық тү рлері.

а) лимфойдты тін басым болады

б) тү інді склероз

в) аралас жасушалы

г) лимфойдты тіннің азайғ ан

Ходжкиндік емес лимфома: -лимфа тү індерінде немесе басқ а ағ залардың лимфойдты тінінде пайда болатын қ атерлі жаң а тү зіліс. Ү рдіс, парааортальді лимфа тү йіндерінде жиі кездеседі. Кейбір Ходжкиндік емес лимфоманың терминальді кезең інде лейкемизация дамиды.

Ходжкиндік емес лимфоманың жіктелуі.

Цитогенезінде жә не қ атерлік дә режесіне қ арай бө лінеді.

А) В- жасушалы лимфомалар(лимфоцитарлы лимфома, лимфоплазмацитоидты лимфома, ценроцитарлы лимфома(цетробласты), Беркит лимфомасы, лимфобласты лимфома, анапластикалық ірі жасушалы лимфома).

Б) Т –жасушалы лимфома(лимфобласты, лимфоцитарлы)

В) перифериялық лимфомалар(саң ырау қ ұ лақ тә різді микоз(тері жә не лимфа тү йіндерін зақ ымдау), Цезари ауруы(лейкимизациямен жү ретін тері лимфомасы.

Кө рнекті материал: мультимедиялық дә рістердің электрондық нұ сқ асы (студент кафедрадан алады)

Ұ сынылғ ан негізгі ә дебиеттер:

Орыс тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі

1. Серов В.В., Пауков В.С. Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2013г. – 800 с.

2. Серов В.В., Пальцев М.А., Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2010г. – 800 с.

Қ осымша

1. Зайратьянца О.В. Патологическая анатомия атлас. 2014г.-942с.

2. Алан Г. Роузит Атлас патологии, 2008г.-570 с.

3.Пальцев М.А., Пономарев А.Б., Берестова А.В. Атлас по патологической анатомии.-3-е изд.2007.-432с.

4.Синельников А.Я. Атлас макроскопической патологии человека. 2007г.-309с.

5.Руководство к практческим занятиям по патологической анатомии: Учебное пособие (В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен) – М., Медицина, 1998г – 544 с.

Қ азақ тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі ә дебиет:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия Перевод с рус. Айткулов М.Т. 5-е изд., стер. 2013. - 984 с.: ил. (на казахском языке)

2. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2012, 741 б.

3. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2010, 393 б.

Қ осымша

4. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық анатомия [Мә тін]. Т. 1: Оқ улық /- Алматы: Эверо, 2009.- 312б.

5. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық аатомия [Текст]. Т. 2: В 2-хт. / Алматы: Эверо, 2009.

Ағ ылшын тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Basic:

1. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. Pathologic basis of disease, 7^th edition, 2008 – 1525р.

2. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. BasikPathologic, 7th edition, 2007 – 946 р.

Additional:

3. Harsh Mohan-Textbook of pathology – 2004-600p.

Бақ ылау сұ рақ тары (кері байланыс)

1.Гемобластоздардың анық тамасы жә не жіктелуі.

2.Лейкоздардың жіктелу принциптері

3.Жедел лейкоздар, морфологиялық сипаты, асқ ынуы, ө лім себебі

4.Созылмалы лекоздар жіктелуі, морфологиялық сипаты, ө лім себебі

5.Қ атерлі лимфоманың жіктелуі

6.Лимфогранулематоздың ә р тү рінің морфологиялық сипаты.

7.Ходжкиндік емес лимфоманың жіктелуі

МАМАНДЫҚ: Жалпы медицина

КАФЕДРА: Патологиялық анатомия

ПРАКТИКАЛЫҚ ЖҰ МЫСТАРҒ А

АРНАЛҒ АН Ә ДІСТЕМЕЛІК НҰ СҚ АУЛАР

КУРС: 2

ПӘ Н: ПАТОЛОГИЯЛЫҚ АНАТОМИЯ

Кафедра мә жілісінде талқ ыланды

«26» август 2014ж. №1.Хаттама

Кафедра мең герушісі бекітті

Профессор __________________________________________Сапаргалиева А.Д.

№1.Тақ ырып: Паренхималық дистрофиялар

2.Сабақ тың мақ саты: паренхималық дистрофиялардың морфогенезін, макро жә не микропрепепараттарын тү сіну. Тақ ырып бойынша макро жә не микропрепараттармен жұ мыс істей алу керек. Жаң а терминдерді қ олдану арқ ылы коммуникативті дағ дыларды дамыту. Микроскоппен жұ мыс істеу кезінде техникалық қ ауіпсіздік сақ тау арқ ылы қ ұ қ ық тық коммуникативті дағ дыларды ү йрену. Студенттерде практикалық жұ мыс барысында клиникалық морфологиялық сараптама жасай отырып мотивацияны дамыту.

3.Сабақ тың міндеті:

1. Паренхималық дистрофияларғ а жалпы патологиялық ү рдіс ретінде анық тама беру.

2. Дистрофияның дамуының морфогенетикалық механизмдерін тү сіндіру.

3. Паренхималық дистрофияларды анық тап, олардың тү рін атау.

4. Морфологиялық сипаттамасына қ арай паренхималық дистрофиялардың тү рлерін ажырату (белокты, майлы, кө мірсулы).

5.Ә р тү рлі ағ заларда ә р-тү рлі себептердің ә серінен пайда болғ ан паренхималық дистрофиялардың даму механизіміне тү сініктеме беру.

6. Паренхималық дистрофиялардың функционалдық маң ызын жә не нә тижелерін бағ алай білу.

4.Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары:

1. Дистрофияның жалпы патологиялық ү рдіс ретінде сипаты.

2. Жасушаның жасуша ішілік жә не жасушадан тыс реттелу механизмдері.

3. Дистрофиялардың морфогенетикалық механизмдері.

4. Паренхималық дистрофиялар жә не олардың тү рлері.

5. Паренхималық дистрофияларморфологиялық (ультрақ ұ рылымдық, микроскопиялық, макроскопиялық) сипаттамасы.

6. Паренхималық дистрофиялардың себептері жә не даму механизмдері.

7. Паренхималық дистрофиялардың функционалдық маң ызы жә не нә тижелері.

8. Балаларда белокты, майлы, кө мірсулы дистрофиялардың ерекшеліктері. Тезаурисмоздар.

5. Оқ у жә не оқ ыту ә дістері:

Тесттерді кү нделікті бақ ылауды сабақ тақ ырыбына сә йкес шешу, сабақ тың тақ ырыбындағ ы сұ рақ тар бойынша ситуациялық жағ дайларды моделдеп талдау арқ ылы дисскуссия жү ргізу (дебаттар, дискуссия, аз топтармен топ арасында талдау, аралас пә ндер интеграциясымен 1-2 клиникалық жағ дайларды талқ ылау) практикалық сабақ тардың тақ ырыптарына сә йкес ситуациялық есептерді шешу, презентация, аралық бақ ылау. РВ1, СВ1, ТВ1 микро, макропрепараттарды критерий ү лгі бойынша сипаттау керек:

Кү нделікті бақ ылауды бағ алау шкаласы.

ЧЕК-ПАРАҒ Ы

Тестілеу қ орытындысын бағ алау (кү нделікті бақ ылау)

- Ә рбір тақ ырып бойынша тесттік тапсырма 5 тесттен тұ рады.

- Ә рбір тесттік тапсырмада бес жауаптық қ адамнан тұ рады.

- Бір дұ рыс тест максимальді 20 баллғ а бағ аланады.

Қ орытынды бағ а максимальді 100 баллмен бағ аланады.

6. Ұ сынылғ ан негізгі ә дебиеттер:

Орыс тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі

1. Серов В.В., Пауков В.С. Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2013г. – 800 с.

2. Серов В.В., Пальцев М.А., Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2010г. – 800 с.

Қ осымша

1. Зайратьянца О.В. Патологическая анатомия атлас. 2014г.-942с.

2. Алан Г. Роузит Атлас патологии, 2008г.-570 с.

3.Пальцев М.А., Пономарев А.Б., Берестова А.В. Атлас по патологической анатомии.-3-е изд.2007.-432с.

4.Синельников А.Я. Атлас макроскопической патологии человека. 2007г.-309с.

5.Руководство к практческим занятиям по патологической анатомии: Учебное пособие (В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен) – М., Медицина, 1998г – 544 с.

Қ азақ тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі ә дебиет:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия Перевод с рус. Айткулов М.Т. 5-е изд., стер. 2013. - 984 с.: ил. (на казахском языке)

2. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2012, 741 б.

3. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2010, 393 б.

Қ осымша

4. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық анатомия [Мә тін]. Т. 1: Оқ улық /- Алматы: Эверо, 2009.- 312б.

5. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық аатомия [Текст]. Т. 2: В 2-хт. / Алматы: Эверо, 2009.

Ағ ылшын тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Basic:

1. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. Pathologic basis of disease, 7^th edition, 2008 – 1525р.

2. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. BasikPathologic, 7th edition, 2007 – 946 р.

Additional:

3. Harsh Mohan-Textbook of pathology – 2004-600p.

Бақ ылау (сұ рақ тар, тестер, тапсырмалар жә не т.б.)

Сұ рақ тар:

1. Паренхиматозды диспротеиноздарғ а сипаттама берің із

2. Паренхиматозды липидоздарғ а сипаттама берің із

3. Паренхиматозды кө мірсулы дистрофияларғ а сипаттама берің із

Тесттер:

1. Гиалин тамшылы дистрофияғ а қ андай ө згеріс тә н?

а) бү йрек ө зекшелерінің эпителиінде жиі дамиды б) жасуша қ ызметінің кү шеюі в) жасуша цитоплазмасындағ ы вакуолдер г) жасуша қ ызметінің тө мендеуі д) су-тұ з алмасуының бұ зылуы

2. Миакардтың майлы дистрофиясының дамуының жиі кездесетін себептері) қ абыну, б) ісіктің ө суі, в) гипоксия, г) амилоидоз, д) тіндердің ісінуі

3. Майлы дистрофияны анық тау ү шін қ олданылатын бояулар:

а) гематоксилин-эозин, б) пикрофуксин Ван-Гизон бойынша, в) фукселин, г) Конго-рот, д)судан III

4. Майлы дистрофия кезіндегі ө згерістер:

а)балама аты «жолбарыс терісі тә різді жү рек», б) кескенде қ оң ыр қ ызыл тү сті, в) сол жақ қ арыншаның эндокардында кө лденең жолақ тардың болуы, г) декомпозицияның дамуының жиі кездесетін механизмі д) жү рек ақ ауының болуы

5. Тү леу дистрофиясына тә н белгілер:

а) жасуша ішілік ә ктену, б) қ алыптан тыс тү леу, в) жасушаның ө луі, г)ісіктің дамуы, д) жасушаның кө лемінің кішіреюі

6. Майлы дистрофия кезіндегі бауырдың балама атауы:

а) бұ қ а жү рек, б) «тас тө сеген кө ше» кө рінісі, в) қ аз бауыр, г) ү лкен ақ д) тастай жү рек

7. Дистрофия дегеніміз не

а) жасушалардың зақ ымдануының бір тү рі, б) организмнің жалпы реакциясы в) ағ заның кө лемінің ө згеруі, г) жасушалардың тоқ таусыз кө беюі, д) жергілікті ө лім

8. Миокардтың майлы дистрофиясының микроскопиялық белгілерін атаң ыз:

а) жасушаның шаң тә різді семіруі, бжасушаның ү лкен тамшылы семіруі, в) липоциттердің гипертрофиясы г) митохондридің ыдырауы, д)ошақ ты ө згеру

9. майлы дистрофияның механизмін атаң ыз

а) инфильтрация, б) атрофия, в) трансформация, г) декомпозиция, д)гипертрофия

10. Гидропиялық дистрофияның нә тижесі:

а) мү йізді дистрофия, б) гиалинді-тамшылы дистрофия, в) фокальді коагуляциалық некроз, г) фокальді колликвациалық некроз, д)некроздың кері дамуы

11. Мү йізді дистрофияның орналасу орны:

а)ө кпе, б) тері, в) бауыр, г) жү рек, д) асқ азан

12. Дистрофияның морфогенездік дамуы:

а) аутолиз, б) сің белену в) трансформация, г) декомпозиция, д) бұ рмаланғ ан синтез

13. Жү ректің кө лемі ұ лғ айғ ан консистенциясы болжыр кесіп қ арағ анда миокард кү ң гірт тү сті піскен етке ұ қ сайды:

а) миокардта майлы дистрофия дамидыб) даму механизмінде басым декомпенсация ү рдісі тә н. в)кардиомиоциттер цитоплазмасында май тамшылары кездеседіг) қ айтымды дистрофия

д) ағ заның қ ызметі жоғ арылағ ан

14. Ө згерістің орналасуына байланысты дистрофияның тү рлері:

а) паренхиматоздыб) мезенхималы в) араласг) жалпыд) жергілікті

15. Тіндегі гликогенді анық тайтын гистохимиялық бояулар:

а) Судан-Ш 2) Судан қ ара 3) Конго-Рот 4) Какрмин Беста 5) Ван Гизон

Практикалық сабақ тың хронометражы

Сабақ қ тың ұ зақ тығ ы 150 минут 10 минут ү зілісімен

Тақ ырып: Стромалық - қ антамырлы дистрофиялар.

2. Сабақ тың мақ саты: Стромалық - қ антамырлы дистрофиялардың морфогенезін, макро жә не микропрепепараттарын тү сіну. Тақ ырып бойынша макро жә не микропрепараттармен жұ мыс істей алу керек. Жаң а терминдерді қ олдану арқ ылы коммуникативті дағ дыларды дамыту. Микроскоппен жұ мыс істеу кезінде техникалық қ ауіпсіздік сақ тау арқ ылы қ ұ қ ық тық коммуникативті дағ дыларды ү йрену. Студенттерде практикалық жұ мыс барысында клиникалық морфологиялық сараптама жасай отырып мотивацияны дамыту.

3. Сабақ тың міндеті:

1. Стромалық -қ антамырлы дистрофияларғ а анық тама беружә не оның тү рлерiн білу.

2. Стромалық -қ антамырлы дистрофиялардың морфологиялық сипаттамасынақ арай,

3. Стромалық -қ антамырлы липидоздардың морфологиясын, себептерін, функционалдық маң ызын анық тау.

4. Стромалық -қ антамырлы кө мірсулы дистрофиялардың морфологиясы, себептері, функционалдық маң ызын анық тау

4. Сабақ тың негізгі сұ рақ тары:

1. Гистион қ ұ рылысы.

2. Стромалық -қ антамырлы дистрофилардың, жіктелуі.

3. Стромалық -қ антамырлыбелокты дистрофиялардың, жіктелуі, морфогенетикалық даму механизмдері, себептері.

4.Белоктыдистрофиялардың морфологиялық (ультрақ ұ рылымдық, микроскопиялық, макроскопиялық) сипаттамасы. Гистохимиялық реакциялары.

5. Майлы дистрофиялардың морфологиясы, себептері, мә ні, нә тижесі. Гистохимиялық реакциялары.

6. Кө мірсулы дистрофиялардың морфологиясы, себептері, мә ні, нә тижесі.

7. Балалардағ а стромалық -қ антамырлы дистрофиялардың морфологиялық ерекшеліктері.

5. Оқ у жә не оқ ыту ә дістері:

Тесттерді сабақ тақ ырыбына сә йкес шешу, сабақ тың тақ ырыбындағ ы сұ рақ тар бойынша ситуациялық жағ дайларды моделдеп талдау арқ ылы дисскуссия жү ргізу (дебаттар, дискуссия, аз топтармен топ арасында талдау, аралас пә ндер интеграциясымен 1-2 клиникалық жағ дайларды талқ ылау) практикалық сабақ тардың тақ ырыптарына сә йкес ситуациялық есептерді шешу, презентация, аралық бақ ылау. РВ1, СВ1, ТВ1 микро, макропрепараттарды критерий ү лгі бойынша сипаттау керек:

Кү нделікті бақ ылауды бағ алау шкаласы.

ЧЕК-ПАРАҒ Ы

Тестілеу қ орытындысын бағ алау (кү нделікті бақ ылау)

- Ә рбір тақ ырып бойынша тесттік тапсырма 5 тесттен тұ рады.

- Ә рбір тесттік тапсырмада бес жауаптық қ адамнан тұ рады.

- Бір дұ рыс тест максимальді 20 баллғ а бағ аланады.

Қ орытынды бағ а максимальді 100 баллмен бағ аланады.

6. Ұ сынылғ ан негізгі ә дебиеттер:

Орыс тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі

1. Серов В.В., Пауков В.С. Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2013г. – 800 с.

2. Серов В.В., Пальцев М.А., Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2010г. – 800 с.

Қ осымша

1. Зайратьянца О.В. Патологическая анатомия атлас. 2014г.-942с.

2. Алан Г. Роузит Атлас патологии, 2008г.-570 с.

3.Пальцев М.А., Пономарев А.Б., Берестова А.В. Атлас по патологической анатомии.-3-е изд.2007.-432с.

4.Синельников А.Я. Атлас макроскопической патологии человека. 2007г.-309с.

5.Руководство к практческим занятиям по патологической анатомии: Учебное пособие (В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен) – М., Медицина, 1998г – 544 с.

Қ азақ тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі ә дебиет:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия Перевод с рус. Айткулов М.Т. 5-е изд., стер. 2013. - 984 с.: ил. (на казахском языке)

2. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2012, 741 б.

3. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2010, 393 б.

Қ осымша

4. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық анатомия [Мә тін]. Т. 1: Оқ улық /- Алматы: Эверо, 2009.- 312б.

5. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық аатомия [Текст]. Т. 2: В 2-хт. / Алматы: Эверо, 2009.

Ағ ылшын тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Basic:

1. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. Pathologic basis of disease, 7^th edition, 2008 – 1525р.

2. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. BasikPathologic, 7th edition, 2007 – 946 р.

Additional:

3. Harsh Mohan-Textbook of pathology – 2004-600p.

7. Бақ ылау (сұ рақ тар, тесттер, есептер жә не т.б.)

Сұ рақ тар:

1. Стромалық -қ антамырлы диспротеиноздарғ а сипаттама берің із

2. Стромалық -қ антамырлы липидоздарғ а сипаттама берің із

3. Стромалық -қ антамырлы кө мірсулы дистрофияларғ а сипаттама берің із

Тесттер:

1. Мукойдты ісіну ағ залар мен тіндердің қ андай қ ұ рылымдық бө лігінде дамиды?

а) паренхиматозды жасушаларда, ағ залар стромасында

б) паренхиматозды жасушаларда, қ антамырлар қ абырғ асында

в) ағ залар стромасында, қ антамырлар қ абырғ асында

г) ағ залар стромасында, ағ залар капсуласында

д) май қ абатында, бездерде

2. Себебі мен даму механизміне байланысты амилойдоздың жіктелуі

а) идиопатиялық

б) біріншілік(тұ қ ым қ уалаушылық), жү ре пайда болғ ан

в) кә рілік, ісік тә різді

г) периретикулярлы, периколлагенозды

д) ерте, кеш

3.Ревматизм кезінде қ андай ү рдістің нә тижесінде жү рек қ ақ пақ шаларының гиалинозы дамиды?

а) мукойдты ісіну

б) амилоидоз

в) гиалин тамшылы дистрофия

г) фибриноидты ісіну

д) қ абыну

4. Фибринойдты ісіну нә тижесіндегі дә некер тіндегі ө згерістер?

а) ісіну

б) май жиналу

в) дә некер тінінің талшық тарының ыдырауы

г) негізгі заттың тығ ыздалуы

д) склероз

5.Таралуы бойынша гиалиноздың тү рлерін атаң ыз:

а) дә некер тіннің ө зінің гиалинозы

б) қ ан тамырларының гиалинозы

в) кө к бауыр қ абығ ының гиалинозы

г) жү йелі гиалиноз

д) жергілікті гиалиноз

6.Қ андай ауруларда фибринойдты ісіну жү йелі қ асиетке ие?

а) жұ қ палы ауруларда

б) ревматизмдік ауруларда

в) ісіктерде

г) семіздікте

д) кахексияда

7. Бү йрек артериолаларының жайылмалы гиалинозы қ андай ө згерістерге алып келеді?

а) ағ залардың ұ лғ аюы

б) толақ андылық

в) ағ заның деформацияғ а ұ шырауы жә не бү рісуі

г) инфаркт

д) амилоидоз

8. Майлы кө к бауырдағ ы амилойдоздың орналасуы:

а) тек қ ызыл ұ лпада

б) тек ақ ұ лпада

в) ақ жә не қ ызыл ұ лпада

г) қ ан тамырлар интимасында

д) қ ан тамырлар адвентициясында

9. Амилойдты анық тайтын гистохимиялық реакция:

а) гемотоксилин-эозин

б) Судан-Ш

в) Конго Рот

г) ШИК (Шифф-йодты қ ышқ ыл)

д) тиофлавин Т

10. Ұ зақ уақ ыттан бері бронхоэктаз ауыруымен ауырғ ан науқ ас уремиядан қ айтыс болды.Бү йректегі қ андай ү рдіс науқ астың ө ліміне себеп болды?

а) артериолоскероздық нефросклероз

б) артериолалардың гиалинозы

в) бү йрек амилоидозы

г) бү йрек артерияларының атеросклерозы

д) бү йрек артерияларының фибриноидты ісінуі

11. Ірі қ ан тамырлардың қ абырғ асында холестерин алмасуының бұ зылуы қ андай ауруларда кездеседі

а) ревматизм

б) анемия

в) туберкулез

г) атеросклероз

д) грипп

12. Қ андай ауруларда кахексия дамиды:

а) атеросклероз

б) артериаллық гипертония

в) жү ректің ишемиялық ауруы

г) созылмалы инфекциялар

д) қ атерлі ісіктер

13. Ұ зақ уақ ыт ө кпе туберкулезімен ауырғ ан ер адам, созылмалы бү йрек жетіспеушілігінен қ айтыс болды. Мә йітті ашқ анда ү лкен майлы бү йрек кө рінді. Бү йректегі ү рдістің анық тамасы

а) артериолосклероздық нефросклероз

б)бү йрек амилоидозы

в) гломерулонефрит

г) некроздық нефроз

д) біріншілік бү ріскен бү йрек

14Бейтарап май алмасуының бұ зылуының тү рлерін атаң ыз:

а) атеросклероз

б) кахексия

в) липоматоздар

г) семіздік

д) аймақ тық липодистрофиялар

15. Амилойдоз кезіндегі кө к бауырдың балама аты:

а) глазурлі

б) мускатты

в) саго дә ні тә різді

г) порфирлі

д) қ аз бауыр

Практикалық сабақ тың хронометражы

Сабақ қ тың ұ зақ тығ ы 150 минут 10 минут ү зілісімен

№2.Тақ ырып: Аралас дистрофиялар. Хромопротеидтердің, нуклеопротеидтердің, липидогенді пигменттердің алмасуының бұ зылуы.

2.Сабақ тың мақ саты: Аралас дистрофиялардың морфогенезін, макро жә не микропрепепараттарын тү сіну.

Тақ ырып бойынша макро жә не микропрепараттармен жұ мыс істей алу керек. Жаң а терминдерді қ олдану арқ ылы коммуникативті дағ дыларды дамыту. Микроскоппен жұ мыс істеу кезінде техникалық қ ауіпсіздік сақ тау арқ ылы қ ұ қ ық тық коммуникативті дағ дыларды ү йрену. Студенттерде практикалық жұ мыс барысында клиникалық морфологиялық сараптама жасай отырып мотивацияны дамыту.

3.Сабақ тың міндеті:

1. Аралас дистрофияғ а анық тама беру

2.Аралас дистрофияның жіктелуі

3. Хромопротейдтердің жіктелуін жә не олардың организмдегі ролін білу

4. Гемоглобиногенді, протейногенді, липидогенді пигменттерді ажырата білу

5. Макро жә не микроскопиялық негізінің сипатына қ арай нуклеопротейдтер алмасуының бұ зылуын жә не функционалдық маң ызын бағ алай білу.

4.Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары.

1. Аралас дитрофияның анық тамасы жә не тү рлері

2. Гемоглобиндік пигменттердің алмасуының бұ зылуының макро жә не микроскопиялық сипаты.

3. Протейногенді пигменттер: тү рлері, зат алмасуының бұ зылу механизмі, макро жә не микроскопиялық сипаты.

4.Липидогенді пигменттер: тү рлері, зат алмасуының бұ зылу механизмі, макро жә не микроскопиялық сипаты.

5.Нуклеопротейдтер алмасуының бұ зылуының функционалдық маң ызы жә не макро микроскопиялық сипаты.

5. Оқ у жә не оқ ыту ә дістері:

Тесттерді сабақ тақ ырыбына сә йкес шешу, сабақ тың тақ ырыбындағ ы сұ рақ тар бойынша ситуациялық жағ дайларды моделдеп талдау арқ ылы дисскуссия жү ргізу (дебаттар, дискуссия, аз топтармен топ арасында талдау, аралас пә ндер интеграциясымен 1-2 клиникалық жағ дайларды талқ ылау) практикалық сабақ тардың тақ ырыптарына сә йкес ситуациялық есептерді шешу, презентация, аралық бақ ылау. РВ1, СВ1, ТВ1 микро, макропрепараттарды критерий ү лгі бойынша сипаттау керек:

Кү нделікті бақ ылауды бағ алау шкаласы.

ЧЕК-ПАРАҒ Ы

Тестілеу қ орытындысын бағ алау (кү нделікті бақ ылау)

- Ә рбір тақ ырып бойынша тесттік тапсырма 5 тесттен тұ рады.

- Ә рбір тесттік тапсырмада бес жауаптық қ адамнан тұ рады.

- Бір дұ рыс тест максимальді 20 баллғ а бағ аланады.

Қ орытынды бағ а максимальді 100 баллмен бағ аланады.

6. Ұ сынылғ ан негізгі ә дебиеттер:

Орыс тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі

1. Серов В.В., Пауков В.С. Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2013г. – 800 с.

2. Серов В.В., Пальцев М.А., Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2010г. – 800 с.

Қ осымша

1. Зайратьянца О.В. Патологическая анатомия атлас. 2014г.-942с.

2. Алан Г. Роузит Атлас патологии, 2008г.-570 с.

3.Пальцев М.А., Пономарев А.Б., Берестова А.В. Атлас по патологической анатомии.-3-е изд.2007.-432с.

4.Синельников А.Я. Атлас макроскопической патологии человека. 2007г.-309с.

5.Руководство к практческим занятиям по патологической анатомии: Учебное пособие (В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен) – М., Медицина, 1998г – 544 с.

Қ азақ тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі ә дебиет:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия Перевод с рус. Айткулов М.Т. 5-е изд., стер. 2013. - 984 с.: ил. (на казахском языке)

2. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2012, 741 б.

3. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2010, 393 б.

Қ осымша

4. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық анатомия [Мә тін]. Т. 1: Оқ улық /- Алматы: Эверо, 2009.- 312б.

5. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық аатомия [Текст]. Т. 2: В 2-хт. / Алматы: Эверо, 2009.

Ағ ылшын тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Basic:

1. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. Pathologic basis of disease, 7^th edition, 2008 – 1525р.

2. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. BasikPathologic, 7th edition, 2007 – 946 р.

Additional:

3. Harsh Mohan-Textbook of pathology – 2004-600p.

7. Бақ ылау (сұ рақ тар, тесттер, есептер жә не т.б.)

1.Гемосидирин алмасуының бұ зылуының морфологиясын сипаттау

2.Билирубин алмасуының бұ зылуының морфологиясын сипаттау

3.Нуклеопротейдтер алмасуының бұ зылуының морфологиясын сипаттау

4.Липидогенді пигменттер алмасуының бұ зылуының морфологиясын сипаттау