Липидоздар

Липидоздар - бейтарап майлар алмасуының бұ зылуы– семіру.

Жіктелу

1. Этиологиясы бойынша

–біріншілік

– екіншілік

а) алиментарлы,

б)церебральді

в) эндокринді

г)тұ қ ым қ уалаушы

2.Ү рдістің таралуы бойынша:

- жалпы

- жергілікті(Деркум ауруы)

2.Семірудің дә режесіне қ арай:

2.Семірудің дә режесіне қ арай:

-Біріншілік,

-Екіншілік,

-Ү шіншілік,

-Тө ртіншілік

Морфологиялық ө згерістер: гипертрофиялық жә не гиперпластикалық варианттар.

Холестирин алмасуының бұ зылуы- атеросклерозбен байланысты, қ антамыр интимасында атеросклероздық табақ шалар тү зіледі.

Кө мірсулы дистрофиялар- гликозаминогликан жә не гликопротейттердің бұ зылуымен байланысты. Ағ заларда тіннің шырыштануымен сипатталады.(миксидемасебебі ә ртү рлі кахексия.

Кө рнекті материал: мультимедиялық дә рістердің электрондық нұ сқ асы (студент кафедрадан алады)

Ұ сынылғ ан негізгі ә дебиеттер:

Орыс тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі

1. Серов В.В., Пауков В.С. Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2013г. – 800 с.

2. Серов В.В., Пальцев М.А., Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2010г. – 800 с.

Қ осымша

1. Зайратьянца О.В. Патологическая анатомия атлас. 2014г.-942с.

2. Алан Г. Роузит Атлас патологии, 2008г.-570 с.

3.Пальцев М.А., Пономарев А.Б., Берестова А.В. Атлас по патологической анатомии.-3-е изд.2007.-432с.

4.Синельников А.Я. Атлас макроскопической патологии человека. 2007г.-309с.

5.Руководство к практческим занятиям по патологической анатомии: Учебное пособие (В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен) – М., Медицина, 1998г – 544 с.

Қ азақ тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі ә дебиет:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия Перевод с рус. Айткулов М.Т. 5-е изд., стер. 2013. - 984 с.: ил. (на казахском языке)

2. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2012, 741 б.

3. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2010, 393 б.

Қ осымша

1. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық анатомия [Мә тін]. Т. 1: Оқ улық /- Алматы: Эверо, 2009.- 312б.

2. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық аатомия [Текст]. Т. 2: В 2-хт. / Алматы: Эверо, 2009.

Ағ ылшын тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Basic:

1. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. Pathologic basis of disease, 7^th edition, 2008 – 1525р.

2. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. BasikPathologic, 7th edition, 2007 – 946 р.

Additional:

3.Harsh Mohan-Textbook of pathology – 2004-600p.

Бақ ылау сұ рақ тары (кері байланыс)

1. Дистрофиялардың анық тамасы, жіктелуі

2. Қ ан тамырлық -стромалық диспротеиноздардың морфологиялық сипаттамасы

3. Қ ан тамырлық -стромалық липидоздардың морфологиялық сипаттамасы

4. Қ ан тамырлық -стромалық кө мірсу алмасу бұ зылыстарының морфологиялық сипаттамасы

5. Дистрофиялардың морфогенезі

Тақ ырып: Аралас дистрофиялар.Жалпы даму заң дылық тары. Жіктелуі. Эндогенді пигменттердің клинико-морфологиялық сипаты.

Мақ сат: Мә ліметтерді студенттердің мең геруі.

· Аралас дистрофиялардың морфогенезі, анық тамасы, жіктелуі

· Эндогенді пигменттердің клинико-морфологиялық сипаты, жіктелуі.

Дә ріс жоспары

1. Аралас дистрофиялар, морфологиялық сипаттамасы, асқ ынуы жә не нә тижесі

2. Нуклеопротеидтердің, липопротеидтердің, протеиногді пигменттердің алмасуы бұ зылысының морфологиялық сипаттамасы, асқ ынуы жә не нә тижесі.

Дә ріс тезисы

Аралас дистрофиялар - ағ залар мен тіндердін паренхимасында, стромасында, қ ан тамыр қ абырғ аларында кү рделі белоктардың алмасуының бұ зылысы.

Жіктелуі: гемоглобиногенді пигменттер, протеиногенді пигменттер, липидогенді пигменттер, нуклеопротеидтер.

Гемоглобиногенді пигменттер. Физиологиялық: ферритин, гемосидерин, билирубин. Патологиялық: гематоидин, гематины, порфирины

Гемосидерин алмасуының бұ зылуы: жалпы жә не жергілікті гемосидероз. Жалпы гемосидероз -- гемохроматоз, біріншілік жә не екіншілік, жү ре пайда болғ ан жә не тұ қ ы қ уалайтын. Жергілікті гемосидероз - ө кпенің қ оң ыр индурациясы

Билирубин алмасуының бұ зылуы - сарғ аюлар: бауыр ү стілік (гемолитикалық), бауырлық (паренхиматозды), бауыр астылық (механикалық)

Протеиногенді пигменттер: меланин, энтерохромаффиндік жасушалардық гранулаларының пигменті, адренохром

Меланин алмасуының бұ зылуы: гипермеланоз, гипомеланоз

Нуклеопротеидтер алмасуының бұ зылысы ДНК жә не РНК ыдырағ ан кездегі зә р қ ышқ ылының шамадан тыс тү зілуімен байланысты, подаграда, бү йрек тас ауруында, зә р қ ышқ ылды инфаркт кезінде кездеседі.

Липидогенді пигменттер алмасуының бұ зылуы: липофусцин, Е дә руменінің тапшылық пигменті, цероидтер, липохромдар

Кө рнекті материал: мультимедиялық дә рістердің электрондық нұ сқ асы (студент кафедрадан алады)

Ұ сынылғ ан негізгі ә дебиеттер:

Орыс тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі

1. Серов В.В., Пауков В.С. Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2013г. – 800 с.

2. Серов В.В., Пальцев М.А., Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2010г. – 800 с.

Қ осымша

1. Зайратьянца О.В. Патологическая анатомия атлас. 2014г.-942с.

2. Алан Г. Роузит Атлас патологии, 2008г.-570 с.

3.Пальцев М.А., Пономарев А.Б., Берестова А.В. Атлас по патологической анатомии.-3-е изд.2007.-432с.

4.Синельников А.Я. Атлас макроскопической патологии человека. 2007г.-309с.

5.Руководство к практческим занятиям по патологической анатомии: Учебное пособие (В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен) – М., Медицина, 1998г – 544 с.

Қ азақ тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі ә дебиет:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия Перевод с рус. Айткулов М.Т. 5-е изд., стер. 2013. - 984 с.: ил. (на казахском языке)

2. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2012, 741 б.

3. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2010, 393 б.

Қ осымша

1. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық анатомия [Мә тін]. Т. 1: Оқ улық /- Алматы: Эверо, 2009.- 312б.

2. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық аатомия [Текст]. Т. 2: В 2-хт. / Алматы: Эверо, 2009.

Ағ ылшын тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Basic:

1. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. Pathologic basis of disease, 7^th edition, 2008 – 1525р.

2. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. BasikPathologic, 7th edition, 2007 – 946 р.

Additional:

3.Harsh Mohan-Textbook of pathology – 2004-600p.

Бақ ылау сұ рақ тары (қ айтымды байланыс)

1.Аралас дистрофиялар, анық тамасы, жіктелуі

2. Гемоглобинногенді пигменттердің алмасуының бұ зылуының морфологиялық сипаты

3. Протеиногенді пигменттердің алмасуының бұ зылуының морфологиялық сипаты

4. Нуклеопротеиттердің алмасуының бұ зылуының морфологиялық сипаты

5.Липидогенді пигменттердің алмасуының бұ зылуының морфологиялық сипаты

Тақ ырып: Минералды дистрофия. Дамудың жалпы заң дылық тары. Жіктелуі.
Клинико -морфологиялық сипаты.

Мақ саты: Мә ліметтерді студенттердің мең геруі

Минерал алмасуының бұ зылуының тү рлері, морфогенезі, жіктелуі, морфологиялық сипаты, маң ызы жә не нә тижесі.

Дә ріс жоспары:

1.Минерал алмасуының бұ зылуының анық тамасы, жіктелуі.

2. Калции алмасуы бұ зылуының клинико-морфологиялық сипаты.

3. Мыс алмасуы бұ зылуының клинико-морфологиялық сипаты

4. Калии алмасуы бұ зылуының клинико-морфологиялық сипаты

5.Тастың тү зілуі: себебі, клинико-морфологиялық кө рінісі

6. Рахитклинико-морфологиялық кө рінісі

Дә ріс тезистері

Минералдыдистрофиялар - кальци алмасуының бұ зылуы, мыс, кали

Кальци алмасуының бұ зылуы – кальциноз: метастаздық ә ктену гиперкалциемиямен байланысты, калцидің деподан шығ уы кү шейіп организмнен шығ арылуы тө мендейді. Бұ л кезде патология тү рінде метастаздық ә ктену кө рінісі дамиды. Себептері кө птеген сынық тар, миеломды ауру, ісік метастазы, остиомоляция, паратериойдты остиодистрофия, тоқ ішектің зақ ымдалуы.

Дистрофиялық ә ктену немесе петрификация жалпы жә не жергілікті калции тұ здараының шө гуімен сипатталады. Калции ө лген немесе терең дистрофияғ а ұ шырағ ан тіндерде жинақ талады.

Метоболикалық ә ктену- ә кті подагра, интерсциалды калциноз, буферлі жү йенің тұ рақ сыздығ ымен байланысты. Калций қ анда жә не тін сұ йық тығ ында тұ рақ тамайды. Калцифилакция- тіннің калциге сезімталдылығ ының жоғ арылауымен байланысты тұ қ ымқ уалайтын ү рдіс. Ү рдіс шектелген немесе жү йелі болуы мү мкін.

Нә тижесі қ олайсыз.

Мыс алмасуының бұ зылуы- Вильсон –Коновалов ауруымен байланысты. Бұ л гепатоцеребральді дистрофия, бұ л ауруда бауыр цирозы, мидың ядро аймағ ының дистрофиясы, бү йректің зақ ымдануы, кө здің қ асаң қ абығ ының зақ ымдануы-(патогномиялық белгісі-жасыл қ оң ыр тү сті Кайзер- Флейшер сақ инасы)

Калии алмасуының бұ зылуы кезең ді салданумен байланысты- қ имыл қ озғ алысының салдануы жә не ә лсіздікпен ө тетін тұ қ ым қ уалайтын ауру.

Тастың тү зілуі:

Себептері: жалпы, жергілікті

-Жалпы минералдар алмасуының бұ зылуы.

-Жергілікті қ абыну, секреттің бө лінуінің бұ зылуы

Аурулар:

- ө т тас ауруы

- несеп тас ауруы

- сө л тас ауруы

Тастар бадамша бездерінің қ атпарларында жә не бронхтарда кездеседі.

Рахит- Д витаминінің гипо немесе авитаминозы:

Жіктелуі:

- ерте рахит

- кеш рахит

- тұ қ ым қ уалайтын рахит(аутосомды – рециссивті беріледі)

- витамин Д резистентті рахит

- жынысқ а байланысты тұ қ ым қ уалайды(Х- хромасомалы)

Морфология:

-краниотабес- бас сү йегінің ө згеруі

-остеофиттер

- бас пішінінің тө рт бұ рышты болуы(капут квадратум)

- қ абырғ алардың рахиттік бұ зылыстары

- аяқ –қ олдың ө сетін сү йектерінің ә ктенуінің бұ зылуы(Х жә не доғ а тә різді ө згеру)

Кө рнекті материал: мультимедиялық дә рістердің электрондық нұ сқ асы (студент кафедрадан алады)

Ұ сынылғ ан негізгі ә дебиеттер:

Орыс тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі

1. Серов В.В., Пауков В.С. Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2013г. – 800 с.

2. Серов В.В., Пальцев М.А., Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2010г. – 800 с.

Қ осымша

1. Зайратьянца О.В. Патологическая анатомия атлас. 2014г.-942с.

2. Алан Г. Роузит Атлас патологии, 2008г.-570 с.

3.Пальцев М.А., Пономарев А.Б., Берестова А.В. Атлас по патологической анатомии.-3-е изд.2007.-432с.

4.Синельников А.Я. Атлас макроскопической патологии человека. 2007г.-309с.

5.Руководство к практческим занятиям по патологической анатомии: Учебное пособие (В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен) – М., Медицина, 1998г – 544 с.

Қ азақ тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі ә дебиет:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия Перевод с рус. Айткулов М.Т. 5-е изд., стер. 2013. - 984 с.: ил. (на казахском языке)

2. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2012, 741 б.

3. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2010, 393 б.

Қ осымша

1. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық анатомия [Мә тін]. Т. 1: Оқ улық /- Алматы: Эверо, 2009.- 312б.

2. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық аатомия [Текст]. Т. 2: В 2-хт. / Алматы: Эверо, 2009.

Ағ ылшын тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Basic:

1. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. Pathologic basis of disease, 7^th edition, 2008 – 1525р.

2. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. BasikPathologic, 7th edition, 2007 – 946 р.

Additional:

3.Harsh Mohan-Textbook of pathology – 2004-600p.

Бақ ылау сұ рақ тары (қ айтымды байланыс)

1.Минерал алмасуының бұ зылуының анық тамасы, жіктелуі.

2. Калции алмасуы бұ зылуының клинико-морфологиялық сипаты.

3. Мыс алмасуы бұ зылуының клинико-морфологиялық сипаты

4. Калии алмасуы бұ зылуының клинико-морфологиялық сипаты

5.Тастың тү зілуі: себебі, клинико-морфологиялық кө рінісі

6. Рахит клинико-морфологиялық кө рінісі

Тақ ырып: Некроз. Апоптоз туралы тү сінік. Морфогенез. Жіктелуі

Мақ саты: Мә ліметтерді студенттердің мең геруі

Апоптоз, некроз этиологиясы, жіктелуі, клинико- морфологиялық сипаты, нә тижесі.

Дә ріс жоспары:

1.Некроз, апоптоздың анық тамасы, жіктелуі.

2. Некроз кезіндегі цитоплазмадағ ы жә не жасуша аралық тіндердегі ядролардың ө згеруінің морфологиялық сипаты.

3. Гангренаның клинико-морфологиялық сипаты

4. Жатын жара мен жылан кө здің клинико-морфологиялық сипаты

5.Инфаркт тү рлерінің морфологиялық кө рінісі, асқ ынуы, нә тижесі

6. Колликвациялық жә не коагуляциялық некроздардың морфологиялық кө рінісі

Дә ріс тезистері

Некроз – Тірі организмдегі тін мен жасушалардың ө луі.

Некроздың микроскопиялық белгілері:

Ядро Цитоплазма

- Кариопикноз - плазмопикноз

- Кариорексис - плазморексис

- Кариолизис - плазмолизис

Апоптоз- жасушалар бө лшектеніп, апаоптоздық денелер тү зіліп, макрофактармен фагоцидтенеді.

Пайда болу себептеріне қ арай -травмалық, -токсикалық, трофоневротикалық, аллергиялық, қ ан тамырлық

Клиноко-морфологиялық тү рлері:

- коагуляциялық

- колликвациялық

- гангрена

- жатын жара

- жылан кө з

- инфаркт

- Гангрена- Сыртқ ы ортаның ә серінен болатын тінің некрозы

Гангрена тү рлері

- қ ұ рғ ақ

- ылғ алды

- аэробты

- анаэробты

- біріншілік

- екіншілік

Жатын жара- трофоневротикалық некрозғ а жататын, жаншылудың салдарынан болатын тіннің некрозы.

Жылан кө з – Аутолизге ұ шырамайтын ө лі тін аймағ ы

Инфаркт – ишемия салдарынан болатын қ ан тамырлық некроз

- Тү рлері:

- -ақ

- - қ ызыл жиекті ақ

- - геморрагиялық

- Қ ызыл жиекті ақ инфаркт жиі жү ректе кездеседі. Бұ л жү ректің жарылуымен жү ретін миомаляция жә не перикард қ уысының томпанадасы тү рінде асқ ынады.

- Геморрагиялық инфаркт – веналық іркілудің салдарынан ө кпеде жиі кездеседі.

- Ақ инфаркт коллатералді қ ан айналымының жетіспеушілігімен байланысты.

Нә тижесі:

- қ олайлы

- демаркациялық қ абыну

- тыртық

- торсылдақ тардың тү зілуі

- оссификация

- пертификация

- Қ олайсыз

- ө лген ошақ тың ірің ді еруі

Кө рнекті материал: мультимедиялық дә рістердің электрондық нұ сқ асы (студент кафедрадан алады)

Ұ сынылғ ан негізгі ә дебиеттер:

Орыс тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі

1. Серов В.В., Пауков В.С. Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2013г. – 800 с.

2. Серов В.В., Пальцев М.А., Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2010г. – 800 с.

Қ осымша

1. Зайратьянца О.В. Патологическая анатомия атлас. 2014г.-942с.

2. Алан Г. Роузит Атлас патологии, 2008г.-570 с.

3.Пальцев М.А., Пономарев А.Б., Берестова А.В. Атлас по патологической анатомии.-3-е изд.2007.-432с.

4.Синельников А.Я. Атлас макроскопической патологии человека. 2007г.-309с.

5.Руководство к практческим занятиям по патологической анатомии: Учебное пособие (В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен) – М., Медицина, 1998г – 544 с.

Қ азақ тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі ә дебиет:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия Перевод с рус. Айткулов М.Т. 5-е изд., стер. 2013. - 984 с.: ил. (на казахском языке)

2. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2012, 741 б.

3. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2010, 393 б.

Қ осымша

4. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық анатомия [Мә тін]. Т. 1: Оқ улық /- Алматы: Эверо, 2009.- 312б.

5. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық аатомия [Текст]. Т. 2: В 2-хт. / Алматы: Эверо, 2009.

Ағ ылшын тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Basic:

1. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. Pathologic basis of disease, 7^th edition, 2008 – 1525р.

2. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. BasikPathologic, 7th edition, 2007 – 946 р.

Additional:

3. Harsh Mohan-Textbook of pathology – 2004-600p.

Бақ ылау сұ рақ тары (қ айтымды байланыс)

1.Некроздың анық тамасы, жіктелуі.

2. Гангренаның морфологиялық сипаты.

3. Жатын жара мен секвестр морфологиялық сипаты

4.Инфарктың морфологиялық сипаты

5.Миокард инфарктының тү рлерінің морфологиялық сипаты

6. Некроздың асқ ынуы мен нә тижесі.

№2.Тақ ырып: Қ ан айналым бұ зылыстары. Артериялық жә не веналық толақ андылық, қ ан аздық, қ ан қ ұ йылу, қ ан кету. Морфологиясы. Жіктелуі.

Мақ саты: Қ ан айналым бұ зылыстарын олардың тү рлерін, морфогенезін, жіктелуін, морфологиялық сипаттамасын, маң ызын жә не нә тижесін тү сініп игеру.

Дә ріс жоспары

1. Қ ан айналым бұ зылыстары, анық тамасы, жіктелуі. Қ ан айналым қ ызметтері

2. Артериалдық толақ андылық тың клинико-морфологиялық сипаттамасы

3. Веналық толақ андылық тың клинико-морфологиялық сипаттамасы

4. Қ ан аздық тың клинико-морфологиялық сипаттамасы

5. Қ ан тамырының ө ткізгіштігінің бұ зылуы: қ ан кету, қ ан қ ұ йылу, плазморрагия

Дә рістердің тезисі

Қ ан айналымының қ алыпты жұ мысы организмнің толық қ ұ рылымдық бірлік ретінде тіршілік етуін қ амтамасыз етеді

Жіктелуі:

- қ анның толуының бұ зылуы: артериалдық, веналық толақ андылық, қ аназдық.

- қ ан тамырының ө ткізгіштігінің бұ зылуы: қ ан кету, қ ан қ ұ йылу.

- реологиясының бұ зылуына байланысты: стаз, сладж-феномен, тромбоз, эмболия.

Артериалдық толақ андылық - артериалдық қ анның келуінің ұ лғ айуына байланысты ағ задағ а толақ андылық, ал қ анның ағ ып кетуі ө згермеген. Жалпы жә не жергілікті, патологиялық жә не физиологиялық деп бө лінеді.

Веналық толақ андылық – қ анның ағ ып кетуі қ иындайды, келуі ө згермеген. Жедел жә не созылмалы деп бө лінеді. Клиникада веналық толақ андылық жү рек жетіспеушілігімен сипатталады. Морфологиялық эквиваленттері «жұ пар жаң ғ ақ», - ө кпенің қ оң ыр қ атайуы, терінің цианозды индурациясы, бү йрек, кө к бауыр.

Қ ан аздық – қ анның аз келуіне байланысты тіндердегі қ ан толуының азайуы

Жалпы жә не жергілікті деп бө лінеді.

Қ ан кету – Қ анның қ ан тамырынан немесе жү рек қ уысынан қ оршағ ан ортағ а немесе дене қ уыстарына шығ уы. Тү рлері: сыртқ ы, ішкі.

Қ ан қ ұ йылу – тіндерде қ анның жиналуы. Тү рлері: гематома, геморрагиялық сің бе, экхимоздар, петехиялар.

Стаз – микроциркуляциялық қ ан тамырларындағ ы қ анның ағ уының тоқ тауы.

Кө рнекті материал: мультимедиялық дә рістердің электрондық нұ сқ асы (студент кафедрадан алады)

Ұ сынылғ ан негізгі ә дебиеттер:

Орыс тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі

1. Серов В.В., Пауков В.С. Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2013г. – 800 с.

2. Серов В.В., Пальцев М.А., Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2010г. – 800 с.

Қ осымша

1. Зайратьянца О.В. Патологическая анатомия атлас. 2014г.-942с.

2. Алан Г. Роузит Атлас патологии, 2008г.-570 с.

3.Пальцев М.А., Пономарев А.Б., Берестова А.В. Атлас по патологической анатомии.-3-е изд.2007.-432с.

4.Синельников А.Я. Атлас макроскопической патологии человека. 2007г.-309с.

5.Руководство к практческим занятиям по патологической анатомии: Учебное пособие (В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен) – М., Медицина, 1998г – 544 с.

Қ азақ тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі ә дебиет:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия Перевод с рус. Айткулов М.Т. 5-е изд., стер. 2013. - 984 с.: ил. (на казахском языке)

2. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2012, 741 б.

3. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2010, 393 б.

Қ осымша

4.Ахметов, Ж.Б. Патологиялық анатомия [Мә тін]. Т. 1: Оқ улық /- Алматы: Эверо, 2009.- 312б.

5.Ахметов, Ж.Б. Патологиялық аатомия [Текст]. Т. 2: В 2-хт. / Алматы: Эверо, 2009.

Ағ ылшын тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Basic:

1. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. Pathologic basis of disease, 7^th edition, 2008 – 1525р.

2. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. BasikPathologic, 7th edition, 2007 – 946 р.

Additional:

3.Harsh Mohan-Textbook of pathology – 2004-600p.

Бақ ылау сұ рақ тары (қ айтымды байланыс)

1.Қ ан айналым бұ зылуының жіктелуі.

2. Ө кпенің қ оң ыр қ атайуы, жұ пар жаң ғ ақ тә різді бауыр, морфологиялық сипаты.

3. Қ ан кету, қ ан қ ұ йылудың анық тамасы, жіктелуі.

4.Артериялық толақ андылық тың морфологиялық сипаты

5.Қ ан аздық тың морфологиялық сипаты

Тақ ырып: Тромбоз, эмболия, тромбоэмболиялық синдром, шок, Қ ШҰ синдромы. Себептері, тү рлері, морфологиялық сипаты, нә тижесі.

Мақ саты: Қ ан айналым бұ зылыстарын олардың тү рлерін, морфогенезін, жіктелуін, морфологиялық сипаттамасын, маң ызын жә не нә тижесін тү сініп игеру.

Дә ріс жоспары

1. Қ ан айналым бұ зылыстары, анық тамасы, жіктелуі. Қ ан айналым қ ызметтері

2.Тромбоздың клинико-морфологиялық сипаттамасы

3.Тромбоэмболиялық синдромның клинико-морфологиялық сипаттамасы

4.Эмболияның клинико-морфологиялық сипаттамасы

5.Шоктың морфологиялық сипаты

6. Қ ШҰ синдромының морфологиялық сипаты

Дә рістердің тезисі

Тромбоз- тірі организмде қ ан тамырлары мен жү рек қ уыстарында қ анның ұ юы

Морфология:

- ақ

- қ ызыл

- аралас

- гиалинді

Тромб тү зілу механизмі:

-тромбоциттердің аглютинациясы

- фибриногеннің коагуляциясы

- фибрин тү зілу

-эритроциттер агглютинациясы

- белоктардың преципитациясы

Тромбтардың тү рлері:

-обтурациялық

-қ абырғ алық

-дилатациялық

-шар тә різді

- ү демелі

Нә тижесі; Қ олайлы, қ олайсыз.

Қ олайлы:

- асептикалық аутолиз

- дә некер тіндену

- тромбтың реканализациясы

Қ олайсыз:

-тромбоэмболия

-сепсистік аутолиз

Эмболия: Қ алыпты жағ дайда қ ан айналымында кездеспейтін бө где заттың қ ан айналымында пайда болуы жә не олармен қ ан тамырының тығ ындалуы.

Тү рлері:

- майлы

- ауалы

- газды

- тіндік

- бө где заттық

- микробты

- тромбоэмболия

- ретроградты

- парадоксальді

Эмболдың қ ан ағ ысына қ арсы жү руі ретроградты деп аталады.

Парадоксальді эмболия қ арынша жә не жү рекше аралық перделердің дефектісі кезінде пайда болады.Эмбол ү лкен қ ан айналым шең берінен, ө кпеге соқ пай артерияғ а тү седі.

Нә тижесі:

Қ олайсыз:

- ө кпе артериясының тромбоэмболиясы-кү тпеген ө лім

- микробтық эмболия-сепсистің дамуы

- тіндік эмболия- ісіктер метастазы

Шок- тіндердің гипоперфузациясы жә не олардың оксигенизациясымен ө тетін циркуляторлы колапс.

Шоктың тү рлері:

- гиповолемиялық

- травмалық

- кардиогенді

- септикалық

Шоктың морфологиясына шоктік ағ залардың болуы тә н; шоктік бү йрек, шоктік ө кпе.

Шокқ а- қ анның шашыранды ұ юы тү ріндегі, геморрагиялық диатез, мә іт қ анының сұ йық болуымен жү ретін гемокагуляция тә н.

Қ ШҰ - синдромы –қ ан ұ ю факторларының активтенуі нә тижесінде бү кіл организмнің микроциркуляциялық қ ан тамырларында кө птеген тромбтар пайда болып, қ ан кету жә не қ ан қ ұ йылумен бірге жү реді.

Кө рнекті материал: мультимедиялық дә рістердің электрондық нұ сқ асы (студент кафедрадан алады)

Ұ сынылғ ан негізгі ә дебиеттер:

Орыс тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі

1. Серов В.В., Пауков В.С. Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2013г. – 800 с.

2. Серов В.В., Пальцев М.А., Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2010г. – 800 с.

Қ осымша

1. Зайратьянца О.В. Патологическая анатомия атлас. 2014г.-942с.

2. Алан Г. Роузит Атлас патологии, 2008г.-570 с.

3.Пальцев М.А., Пономарев А.Б., Берестова А.В. Атлас по патологической анатомии.-3-е изд.2007.-432с.

4.Синельников А.Я. Атлас макроскопической патологии человека. 2007г.-309с.

5.Руководство к практческим занятиям по патологической анатомии: Учебное пособие (В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен) – М., Медицина, 1998г – 544 с.

Қ азақ тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі ә дебиет:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия Перевод с рус. Айткулов М.Т. 5-е изд., стер. 2013. – 984 с.: ил. (на казахском языке)

2. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. – Алматы.- 2012, 741 б.

3. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. – Алматы.- 2010, 393 б.

Қ осымша

4.Ахметов, Ж.Б. Патологиялық анатомия [Мә тін]. Т. 1: Оқ улық /- Алматы: Эверо, 2009.- 312б.

5.Ахметов, Ж.Б. Патологиялық аатомия [Текст]. Т. 2: В 2-хт. / Алматы: Эверо, 2009.

Ағ ылшын тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Basic:

1. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. Pathologic basis of disease, 7^th edition, 2008 – 1525р.

2. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. BasikPathologic, 7th edition, 2007 – 946 р.

Additional:

3.Harsh Mohan-Textbook of pathology – 2004-600p.

Бақ ылау сұ рақ тары (қ айтымды байланыс)

1.Қ ан айналым бұ зылуының жіктелуі.

2.Тромбоздардың морфологиялық сипаты.

3. Эмболияның морфологиялық сипаты.

4.Шоктың морфологиялық сипаты

5.Қ ШҰ синдромының морфологиялық сипаты

№3.Тақ ырып: Қ абыну, Экссудативті қ абынудың морфологиялық сипаты.

Мақ саты: Қ абыну, кезең дерінің морфологиялық сипаттамасы, жіктелуі, терминологиясы, маң ызы, нә тижесі.

Дә ріс жоспары:

1. Қ абынудың анық тамасы, жіктелуі

2. Альтерация, экссудация, пролиферация кезең дерінің морфологиялық сипаттамасы.

3. Қ абынудың клиникалық белгілері, терминологиясы, жіктелуі

4. Экссудативтік қ абынудың морфологиялық сипаттамасы, нә тижесі.

Дә рістің тезисі

Қ абыну – Ә р тү рлі агенттердің ә серінен жү ретін комплекстік, жергілікті, қ ан тамырлық -мезенхималды реакциясы. Қ абыну себебі: сыртқ ы факторлар – биологиялық, физикалық, химиялық; ішкі факторлар – тіндерге шө гетін азоттық алмасу ө німдері, ісіктердің ыдырау ө німдері, иммундық кешендер.

Қ абыну фазалары.

Альтерация – жасушалық жә не гумаралдық медиатрлардың бө лініп дистрофиямен жә не некрозбен сипатталады.

Экссудация – микроциркуляторлық кемерде қ анның реологиялық қ асиеттерінің бұ зылуымен, қ ан тамырларының ө ткізгіштігінің жоғ ралауымен, қ анның сұ йық бө лімінің қ ан тамырының сыртына шығ уымен, жасушалардың эмиграциясымен, экссудаттың жә не жасушалардың қ абыну сің бесінің тү зілуімен сипатталады.

Пролиферация – қ абыну ошағ ында жасушалардың кө бейіп, жетіліп трансформациялануымен сипатталады.

Нервтік, гуморалдық жә не иммундық факторлардың кө мегімен қ абыну реттеледі

Қ абынудың жіктелуі:

-жедел

- жеделдеу

- созылмалы.

Экссудативтік жә не пролиферативтік.

Экссудативтік қ абыну

- серозды

- фибринозды

- ірің ді,

- шірікті,

- геморрагиялық,

- катаралды,

- аралас.

Кө рнекті материал: мультимедиялық дә рістердің электрондық нұ сқ асы (студент кафедрадан алады)

Ұ сынылғ ан негізгі ә дебиеттер:

Орыс тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі

1. Серов В.В., Пауков В.С. Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2013г. – 800 с.

2. Серов В.В., Пальцев М.А., Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2010г. – 800 с.

Қ осымша

1. Зайратьянца О.В. Патологическая анатомия атлас. 2014г.-942с.

2. Алан Г. Роузит Атлас патологии, 2008г.-570 с.

3.Пальцев М.А., Пономарев А.Б., Берестова А.В. Атлас по патологической анатомии.-3-е изд.2007.-432с.

4.Синельников А.Я. Атлас макроскопической патологии человека. 2007г.-309с.

5.Руководство к практческим занятиям по патологической анатомии: Учебное пособие (В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен) – М., Медицина, 1998г – 544 с.

Қ азақ тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі ә дебиет:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия Перевод с рус. Айткулов М.Т. 5-е изд., стер. 2013. - 984 с.: ил. (на казахском языке)

2. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2012, 741 б.

3. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2010, 393 б.

Қ осымша

4. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық анатомия [Мә тін]. Т. 1: Оқ улық /- Алматы: Эверо, 2009.- 312б.

5.Ахметов, Ж.Б. Патологиялық аатомия [Текст]. Т. 2: В 2-хт. / Алматы: Эверо, 2009.

Ағ ылшын тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Basic:

1. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. Pathologic basis of disease, 7^th edition, 2008 – 1525р.

2. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. BasikPathologic, 7th edition, 2007 – 946 р.

Additional:

3. Harsh Mohan-Textbook of pathology – 2004-600p.

Бақ ылау сұ рақ тары:

1. Қ абыну анық тамасы, себебі.
2. Қ абыну фазалары.
3. Қ абынудың терминологиясы, клиникалық кө ріністері.
4. Ірің ді қ абынудың морфологиясы.
5. Фибриндік қ абынудың морфологиясы.
6. Катаралді, геморрагиялық қ абынудың морфологиясы.
7. Серозды жә не шіріктік қ абынудың морфологиясы.

Тақ ырып: Продуктивтік қ абыну. Клинико-морфологиялық сипаты

Мақ саты: Продуктивті қ абынудың тү рлерінің морфологиялық сипаттамасы, жіктелуі, терминологиясы, маң ызы, нә тижесі.

Дә ріс жоспары:

1.Аралық қ абынудың морфологиялық сипаты

2.Гранулематозды қ абынудың морфологиялық сипаты

3.Полип жә не ө ткір ұ шты кандиломаның пайда болуымен жү ретін продуктивті қ абынудың морфологиялық сипаты

Дә ріс тезистері

Продуктивтік қ абыну бө лінеді:

-аралық, (интерстициялді)

-гранулематозды,

-полиптермен ө ткір ұ шты кондиломалардың тү зілуімен жү ретін қ абыну

-паразиттердің айналасында жү ретін қ абыну

Гранулематоздық аурулар – продуктивтік қ абынудың морфологиялық эквиваленті болып табылатын гранулемалардың тү зілуімен жү ретін созылмалы аурурлар.

Гранулематоздық аурулар тү рлері:

-арнайы

-арнайы емес

Арнайы- бұ л арнайы қ оздырғ ыштары бар жеке инфекциялық ауруларғ а тә н гранулема.

Арнайы гранулема тү зіледі:

-туберкулезде

-мерезде

-алапесте

-слеромада

Туберкулезді гранулеманың ортасында ірімшік тә різді некроз ошағ ы, эпителиодты жасушамен, лимфациттермен жә не Пирогов Лангханс алып жасушаларымен қ оршалып жатады.

Мерездік гранулема(Гумма) –некроз ошағ ы лимфоциттермен, плазмоциттермен, эпителиойдты жасушалармен, Пирагов -Лангханс алып жасушаларымен қ оршалады.

Алапес- кө птеген Вирховтың алапестік жасушаларынан, лимфоциттерден, плазмациттерден, ала пес микобактерияларынан тұ рады.

Слерома- гиалинді шарлар, лимфоциттер, плазмоциттер, цитоплазмасында Волкович – Фриш таяқ ша қ оздырғ ыштары бар Микулич алып жасушаларынан тұ рады.

Кө рнекті материал: мультимедиялық дә рістердің электрондық нұ сқ асы (студент кафедрадан алады)

Ұ сынылғ ан негізгі ә дебиеттер:

Орыс тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі

1. Серов В.В., Пауков В.С. Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2013г. – 800 с.

2. Серов В.В., Пальцев М.А., Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2010г. – 800 с.

Қ осымша

1. Зайратьянца О.В. Патологическая анатомия атлас. 2014г.-942с.

2. Алан Г. Роузит Атлас патологии, 2008г.-570 с.

3.Пальцев М.А., Пономарев А.Б., Берестова А.В. Атлас по патологической анатомии.-3-е изд.2007.-432с.

4.Синельников А.Я. Атлас макроскопической патологии человека. 2007г.-309с.

5.Руководство к практческим занятиям по патологической анатомии: Учебное пособие (В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен) – М., Медицина, 1998г – 544 с.

Қ азақ тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі ә дебиет:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия Перевод с рус. Айткулов М.Т. 5-е изд., стер. 2013. - 984 с.: ил. (на казахском языке)

2. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2012, 741 б.

3. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2010, 393 б.

Қ осымша

4. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық анатомия [Мә тін]. Т. 1: Оқ улық /- Алматы: Эверо, 2009.- 312б.

5.Ахметов, Ж.Б. Патологиялық аатомия [Текст]. Т. 2: В 2-хт. / Алматы: Эверо, 2009.

Ағ ылшын тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Basic:

1. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. Pathologic basis of disease, 7^th edition, 2008 – 1525р.

2. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. BasikPathologic, 7th edition, 2007 – 946 р.

Additional:

3.Harsh Mohan-Textbook of pathology – 2004-600p.

Бақ ылау сұ рақ тары:

1.Продуктивті қ абыну анық тамасы, тү рлері.

2.Аралық қ абынудың морфологиясы.

3.Гранулематозды қ абынудың морфологиясы.

4.Жануарлар паразитінің маң ындағ ы қ абынудың морфологиясы.

5.Полип жә не ө ткір ұ шты кандиломаның тү зілуімен жү ретін қ абынудың морфологиясы.

Тақ ырап: Иммунопатологиялық ү рдістер

Мақ саты: Студентердің иммунопатологиялық ү рдістің жіктелуін, морфологиялық сипатын мең геруі.

Дә ріс жоспары

1. Иммунопатологиялық ү рдіс туралы тү сінік

2. Иммуногенез, оның ү рлері

3. Имумуногенездің бұ зылуы кезінде пайда болатын тимустағ ы ө згерістер

4. Имумуногенездің бұ зылуы кезінде пайда болатын перифериялық лимфа тініндегі ө згерістер.

5. Жедел типті жоғ арғ ы сезімталдық тың морфологиялық сипаты

6. Жедел типті жоғ арғ ы сезімталдық тың морфологиялық сипаты

7. Трансплантациялық иммунитет, морфологиялық сипаты

8. Аутоиммунды аурулар

9. Иммун тапшылық синдромының морфологиялық сипаты

Дә ріс тезистері

Иммунопатология деп, иммунокомпетенті (лимфоидты) тіннің қ ызметінің бұ зылуымен жү ретін ү рдісті атаймыз. Иммуногенездің бұ зылуы иммундық реакцияның екі тү рімен байланысты болуы мү мкін; гумморальді жә не жасушалық..

Иммуногенездің бұ зылыстары кезіндегітимустың ө згеруі:

- акцидентальная инволюция;

- гиперплазия

- гипоплазия

Тимустың акцидентальді инволюциясы кезінде, лимфациттердің ү демелі ыдырауы жә не олардың макрофактармен фагоцитозы, тимустың салмағ ы мен кө лемінің тез тө мендеуі болады.

Тимустың гиперплазиясы лимфоидты тіннің гиперплазиясымен, жыныс агзаларының бездерінің жә не бү йрек ү сті безінің гипопалзиясымен, семірумен, қ олқ а мен артерияның жең ішкеруімен қ атар жү реді.

Тимустың гипоплазиясы қ ыртысты жә не милы қ абатының анық талмауымен сипатталады. Иммуногенездің бұ зылыстары кезінде дамитын шеткі лимфоидты тіндердегі ө згерістер:

1)Организмнің антигендік стимуляциясы кезінде шеткі лимфидты тіндердегі ө згерістер, макрофагальді реакциямен, ретикулярлық жасушалардың жә не лимфоциттердің гиперплазиясымен, лимфаплазмоцитарлы жасушалармен алмасуымен кө рінеді. 2)Шеткі лимфоидты тіндердің тұ қ ым қ уалаушылық жетіспеушілігі кө к бауырдың, ә сіресе лимфа тү йіндерінің ө згеруімен сипатталады.

Жоғ ары сезімталдық реакциясы –сенсибилизацияланғ ан организмде ө тетін жергілікті иммунды (аллергиялық) реакции

Жоғ ары сезімталдық реакциясының жедел тү ріне, тез дамуғ а бейім, алтерациялық жә не қ ан тамырлық экссудативті ө згерістердің басымдылығ ымен, реперативті ү рдістердің ағ ымының баяулауымен жү ретін иммунды қ абынудың морфологиясы тә н.

Жоғ ары сезімталдық реакциясының баяу тү ріне созылмалы иммундық қ абыну тә н.Жоғ ары сезімталдық реакциясының баяу тү рінде, гранулематоз морфологиялық кө рінісі болып табылады.

Трансплантациялық иммуниттің кө рінісі ретінде, реципитент организмінің, донордың генетикалық бө где трансплантатына реакциясы. Яғ ни трансплантаттың кө шіріліп тү су реакциясы. Трансплантаттың кө шіріліп тү су реакциясының морфологиялық кө рінісі, трансплантаттың кө бінесе лимфациттермен, сонымен қ атар гистиоциттермен сің беленуімен жә не де, осы жасушалардың кө беуімен жү реді. Жасушалық инфильтрация трансплататтың ісінуі мен қ ан айналуының бұ зылуымен бірге жү реді. Активтенген лимфациттерден бө лінетін ферменттер, транспантаттың жасушаларын бұ зып, нә тижесіндетрансплантаттың ферментативті деструкциясына алып келеді..

Аутоиммунды аурулар – организмнің ө з тінінің қ алыпты антигеніне қ арсы, синсибилизацияланғ ан лимфоциттердің жә не аутоантиденелердің реакциясымен жү ретін аурулар тобы.

Иммунодефициттік синдромдар. Иммундық жү йенің жетіспеушілігімен жү ретін біріншілік немесе ауруғ а жә не жү ргізілген емнің салдарынан дамитын екіншілік болуы мү мкін.

Біріншілік иммунтапшылық синдромы кө рінісі:

1) жасушалық жә не гуморальді иммунитет.

2) жасушалық иммунитет

3) гуморальді иммунитет

Екіншілік иммунтапшылық синдромдар лейкозда, лимфомада, тимомада, вирусты инфекцияда, саркайдозда, сә улелі емдеуде, кортикостеройдтар, иммунодепрессанттарантилимфоцитарлы сарысулар, қ олданғ анда, тимоэктомияда дамиды.

Кө рнекті материал: мультимедиялық дә рістердің электрондық нұ сқ асы (студент кафедрадан алады)

Ұ сынылғ ан негізгі ә дебиеттер:

Орыс тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі

1. Серов В.В., Пауков В.С. Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2013г. – 800 с.

2. Серов В.В., Пальцев М.А., Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2010г. – 800 с.

Қ осымша

1. Зайратьянца О.В. Патологическая анатомия атлас. 2014г.-942с.

2. Алан Г. Роузит Атлас патологии, 2008г.-570 с.

3.Пальцев М.А., Пономарев А.Б., Берестова А.В. Атлас по патологической анатомии.-3-е изд.2007.-432с.

4.Синельников А.Я. Атлас макроскопической патологии человека. 2007г.-309с.

5.Руководство к практческим занятиям по патологической анатомии: Учебное пособие (В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен) – М., Медицина, 1998г – 544 с.

Қ азақ тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі ә дебиет:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия Перевод с рус. Айткулов М.Т. 5-е изд., стер. 2013. - 984 с.: ил. (на казахском языке)

2. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2012, 741 б.

3. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2010, 393 б.

Қ осымша

4.Ахметов, Ж.Б. Патологиялық анатомия [Мә тін]. Т. 1: Оқ улық /- Алматы: Эверо, 2009.- 312б.

5.Ахметов, Ж.Б. Патологиялық аатомия [Текст]. Т. 2: В 2-хт. / Алматы: Эверо, 2009.

Ағ ылшын тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Basic:

1. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. Pathologic basis of disease, 7^th edition, 2008 – 1525р.

2. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. BasikPathologic, 7th edition, 2007 – 946 р.

Additional:

3.Harsh Mohan-Textbook of pathology – 2004-600p.

Бақ ылау сұ рақ тары:

1. Иммуногенез бұ зылыстары кезінде дамитын тимустағ ы ө згерістер.

2. Иммуногенез бұ зылыстары кезінде дамитын, шеткі лимфоидты тіндегі ө згерістер.

3. Жоғ ары сезімталдық реакциясының жедел тү рінің морфологиясы

4. Жоғ ары сезімталдық реакциясының тү рінің морфологиясы

5.Трансплантациялық иммунитет, морфологиялық сипаты

6.Аутоиммунды аурулар

7.Біріншілік иммунтапшылық синдромдар, морфологиялық сипаты

8.Екіншілік иммунтапшылық синдромдар, морфологиялық сипаты

№4.Тақ ырып: Бейімделу жә не орын толтыру ү рдістерінің биологиялық жә не медициналық мә ні. Бейімделу жә не орын толтыру ү рдістерінің кезең дік сипаты.Бейімделу реакциясы. Клинико-морфологиялық сипаты жә не маң ызы.

Мақ саты: Бейімделу жә не орын толтыру ү рдістерінің жіктелуін, гипертрофияның, атрофияның, метаплазияның, дисплазияның, организацияның морфологиялық сипаттамасынстудент мең геруге тиісті.

Дә ріс жоспары

1.Бейімделу жә не орын толтыру ү рдістерінің анық тамасы

2Гипертрофияның морфологиялық сипаты жә не мә ні.

3.Атрофия морфологиялық сипаты жә не мә ні.

4. Метаплазияморфологиялық сипаты

5. Дисплазияның морфологиялық сипаты

6. Организацияның морфологиялық сипаты

Дә рістің тезисі

Бейімделу - бұ л фило- жә не онтогенез ү рдістерінің барысында сыртқ ы ортаның ө згерістеріне организмнің бейімделу қ аблеті.

Орын толтыру- организнің тіршілік ү рдісінде сыртқ ы ортамен қ арым қ атынасы

Компенсация – белгілі бір тү рдің жиі бейімделуінің кө рінісі

Тү рлері: регенерация, атрофия, гипертрофия, гиперплазия, организация, тіндердің қ айта қ ұ рылуы, метаплазия, дисплазия

Компенсаторлы ү рдістердің кезең дері:

1- қ алпына келу. Зақ ымданғ ан ағ за ө зінің жасырын қ орын іске асырады.

2- Бекіну. Ағ заның, тіннің қ айта қ алпына келуі гипертрофия, гиперплазия дамуымен іске асады.

3- Арық тау: (гипертрофияланғ ан жә не гиперплазияланғ ан) қ айта тү зілген қ ұ рылымдарда декомпенсация негізін қ ұ рушы дистрофиялық ү рдіс дамиды.

Гипертрофия. Тү рлері: нейрогуморалдық, гипертрофиялық ө су, викарлық, жұ мыстық (компенсаторлық)

Жұ мысшы гипертрофиясы ағ зағ а шамадан тыс кү ш тү скенде дамиды. Жү ректің жұ мысшы гипертрофиясы гипертониялық ауру кезінде жиі дамиды(симптомдық гипертрофияда сирек кездеседі)

Викарлы гипертрофия жұ п ағ залардың біреуінің қ ызметі жойылғ анда дамиды(бү йрек, ө кпе); сақ талғ ан ағ за гипертрофияланып, жойылғ ан ағ заның қ ызметін атқ арады.

Нейрогуморальді гипертрофия (гиперплазия) гипертрофиялық ө су жойылғ ан ағ заның қ ызметін қ алпына келтіруге қ атысы жоқ. Эндометридің безді гиперплазиясының мысалы ретінде нейрогуморальді (гормональді) гипертрофия жатады.

Гипертрофиялық ө су- дегеніміз ағ за мен тіндердің ұ лғ аюы. Шырышты қ абаттың қ абынуы кезінде жиі пайда болып, гиперпластикалық полип жә не ө ткір ұ шты кандиломалардың тү зілуімен жү реді.

Атрофия – тірі организмде жасуша, тін жә не ағ залардың кішірейуі мен қ ызметінің тө мендеуі жә не тоқ тауы.