Нерв тармақтарының құрамында,сонымен қтара бет қуыстары аймағында жататын бездерге баратын секрециялық талшықтар өтеді.

Coozh

Адамның миы орталық жү йке жү йесінің ең негізгі маң ызды бө лігі. Одан 12 жұ п нервтер шығ ады:

* I-иіс

* II-кө ру

* III-кө з қ имылдатқ ыш

* IV-шығ ыршық

* V-ү шкіл

* VI-бұ ру

* VII-бет

* VIII-дыбыс

* IX-тіл-жұ тқ ыншақ

* X-кезеген

* XI-қ осымша

* XII-тіласты нервтері

* Бассү йек нервтерінің жұ лын нервтерінен ерекшеліктері бар.Бұ л негізінен ми мен бастың жұ лын мен тұ лғ ағ а қ арағ андағ ы басқ аша даму жағ дайларына байланысты.
Бассү йек нервтері де, жұ лын нервтеріндегідей, сұ р зат ядролары болады: сомалық сезімтал, сомалық -қ озғ алыс жә не вегатативті. Вегатативті ядроларын висцералды-сезімтал жә не висцералды-қ озғ алыс ядролар деп бө луге болады
Бассү йек нервтерінің 12 жұ бының VII нерв сомалық -сезімтал, ал III, IV, VI, XI, XII нервтер сомалық -қ озғ алыс нервтері болып саналады.Қ алғ андары (V, VII, IX, X) аралас нервтер.

* Иіс сезу нервтері (I)

* Иіс сезу нервтер, иіс сезу рецепторымен байланысты пайда болғ ан иіс сезу миынан дамиды.Оларғ а химиялық тітіркенулерді қ абылдаушы ағ залардан шығ атын висцералды-сезімтал талшық тар жатады.Бұ л нервтер алдың ғ ы ми ө сінділері болғ андық тан оларда болмайды да, мұ рын қ уысының шырышты қ абығ ының ragio olfactoria аймағ ында жайғ асқ ан иіс сезу жасушаларының орталық ө сінділерінен қ ұ ралғ ан саны 15-20, жің ішке нерв жіптерінің, fila olfactoria, жиынтығ ы болып табылады.

Кө ру нерві (ІІ)

Эмбриогенез ү рдісінде кө з бокалының аяқ шасы ретінде аралық мидан ө сіп шығ ады, филогенез ү рдісінде жарық рецепторымен байланысты пайда болатын ортаң ғ ы мимен байланысқ ан, оның мидың осы бө лімдерімен тығ ыз байланысты осымен тү сіндіріледі.Ол жарық тітіркендірулерін ө ткізетін сомалы-сезімтал талшық тардан тұ рады.Ми туындысы ретінде онда тү йін болмайды, ал оның қ ұ рамын енетін афферентті талшық тар кө здің торлы қ абығ ының кө п полюсті нерв жасушалар нейриттерінің жалғ асын қ ұ райды.

Кө з қ озғ алтқ ыш нерв (III)

Кө з қ озғ алтқ ыш нерв-дамуы жағ ынан бірінші қ ұ лақ алды миотомының қ озғ алыс тү біршегі, бұ лшық еттік нерв болып табыладыОның қ ұ рамында:

* Соммалық -қ озғ алыс ядросынан кө з алмасының сыртқ ы бұ лшық еттеріне баратын эфферентті талшық тар.

* Ішкі кө з бұ лшық еттеріне, қ осымша ядросынан шығ ыпп баратын парасимпатикалық талшық тар.

Шығ ыршық нерв (IV)

Шығ ыршық нерв даму жағ ынан екінші қ ұ лақ алды миотомының қ озғ алыс тү біршігі, бұ лшық еттік нерв болып табылады.Оның жалғ асы сомалық -қ озғ алыс ядроларынан кө здің қ иғ аш бұ лшық етіне баратын эфферентті талшық тар бар.Жоғ ары ми желкенінің дорсалды жағ ынан шығ ып, ми аяқ шасын латералды жағ ынан, fissura orbitalis superior арқ ылы кө зұ ясына кіріп m.obliquus superior-да аяқ талады

Ү шкіл нерв (V)

Шкіл жү йке (тройничный жү йке); (n.trigeminus лат. nn — жү йке, trigeminus— ү шкіл) — мидан шығ атын ең ірі аралас жү йке (В-жұ п). Ми кө пірінен сезімтал жә не қ озғ алтқ ыш тү біршіктер: кө здік, жоғ арғ ыжақ жә не тө менгіжақ жү йкелер болып шығ ып, қ осылып бір жү йке бағ анын тү зеді. Кө здік жү йке — кө здік аумағ ын, мұ рынның иіс сезу бө лігінің кілегейлі қ абығ ын, маң дай, самай, қ абақ терілерін жү йкелендіретін сезімтал жү йке. Оның қ ұ рамында кө зжасы безінің қ ызметін реттейтін парасимпатикалық жү йке талшық тары болады. Жоғ арғ ыжақ жү йкесі бастың жоғ арыжақ аумағ ын, мұ рын қ уысының, тандайдың, жоғ арғ ы еріннің кілегейлі қ абық тарын жү йкелендіретін сезімтал жү йке. Тө менгіжақ жү йкесі — самай жә не тө менгіжақ аумағ ына сезімтал, шайнау бұ лшық еттеріне қ озғ алтқ ыш жү йке талшық тарын беретін аралас жү йке.

Нерв тармақ тарының қ ұ рамында, сонымен қ тара бет қ уыстары аймағ ында жататын бездерге баратын секрециялық талшық тар ө теді.

Шкіл нерв аралас болғ надық тан, оның тө рт ядросы болады, олардың екі сезімтал жә не бір қ озғ алыс ядросы артқ ы мида, бір сезімтал ядро ортаң ғ ы мида жайғ асқ ан.Қ озғ алыс ядросында, nucleus motorius жайғ асқ ан жасушалардың ө сінділері, нервтің қ озғ алыс тү біршегін, radix motoria, тү зе, кө пірден оны мишық тың ортаң ғ ы аяқ шасынан бө летін linia trigeminofacialis деп аталатын V жә не VII нервтердің мидан шығ атын жерлерін қ осатын сызық тан шығ ады.

Ә кететін нерв (VI)

N.abducens, ә кететін нерв, ү шінші қ ұ лақ алды миотомының қ озғ алыс тү біршігі, бұ лшық еттік нерв болып табылады.Оның кө пірде орналасқ ан сомалық -қ озғ алыс ядросынан шығ ып, кө здің латералды тік бұ лшық етіне баратын эфферентті талшық тары болады.Кө пірдің артқ ы жиегінде мидан шығ ып fissura ornitalis superpor арқ ылы кө зұ ясына ө тіп, m.rectus lateralis-ке енеді.

Сыртқ ы кө з бұ лшық еттеріне арналғ ан III, IV жә не VI нервтердің эфферентті талшық тарын сә йкесс ккелетін афферентті талшық тар V нервтің, n.ophthalicus, қ ұ рамын ө теді.