Азаматты хабар ошарсыз кетті деп тану мен өлді деп жариялау тәртібі

Азаматты хабар-ошарсыз кеткен деп тану, адамның тұ рғ ылық ты жері бойынша ол туралы бір жыл бойы мә лімет болмаса, мү дделі тұ лғ алардың сот тә ртібіндегі ө тініші бойынша мү мкін болады. Хабар-ошарсыз кеткен деп танылғ ан адамның жұ байы некені АХАТ органдарында бұ за алады. Хабар-ошарсыз кеткен деп танылғ ан адам келген немесе тұ рғ ан жері табылғ ан жағ дайда, сот оны хабар- ошарсыз кеткен деп тану туралы жә не оның мү лкіне қ орғ аншылық тағ айындау туралы шешімін жояды.

Азаматты қ айтыс болды деп жариялау, егер адамның тұ рғ ылық ты жері бойынша ол туралы уш жыл бойы мә лімет болмаса, мү дделі тұ лғ алардың сот тә ртібіндегі ө тініші бойынша мү мкін болады.

7.Заң ды тұ лғ а азаматтық қ ұ қ ық тың субьектісі ретінде:

Азаматтық -қ ұ қ ық тық қ атынасқ а қ атысушылардың келесі тү ріне заң ды тұ лгалар жатады. Заң ды тұ лғ а — бұ л белгілі бір ә рекеттерді жасауғ а жә не азаматтық айналымғ а қ атысуғ а қ ұ рылғ ан адамдардың бірлестіктері. Оларғ а: университеттер, институттар, емханалар, дү кендер, фирмалар, мемлекеттік органдар, фабрикалар, зауыттар, т.б. жатады.

Заң ды тұ лғ а деп шаруашылық жү ргізу немесе жедел басқ ару қ ұ қ ығ ындағ ы оқ шау мү лкі бар жә не сол мү лікке ө з міндеттемелері бойынша жауап беретін, ө з атынан мү ліктік жене мү ліктік емес жеке қ ұ қ ық тар мен міндеттерге ие болып, оларды жү зеге асыра алатын, сотта талапкер жә не жауапкер бола алатын ұ йымдар танылады.

Заң ды тұ лғ аның дербес балансы, сметасы жә не ө з атауы, мө рі болады. Заң ды тұ лғ а ө з қ ызметін жарғ ы немесе қ ұ рылтай шарты негізінде жү зеге асырады. Заң ды тұ лғ аның қ ұ қ ық қ абілеттілігі мен ө рекетқ абі- ә рекетқ абілетілігінің жеке тұ лғ алардікіне қ арағ анда ө згешелігі болады. Заң ды тұ лғ алардың қ ұ қ ық қ абілеттілігі мен ә рекет- қ абілеттілігі бір мезгілде, яғ ни заң ды тұ лғ а мемлекеттік тіркеуден ө ткеннен бастап пайда болады. Арнайы лицензия алып қ ызметпен айналысуды қ ажет ететін заң ды тұ лғ алар болады. Оларғ а банктер, кү зет агенттіктері, айырбас мекемелері жә не т. б. жатады.

Лицензия дегеніміз — заң да кө рсетілген кә сіп тү рімен шұ ғ ылдану ү шін ө кілетті мемлекеттік орган беретін рұ қ сат. Мысалы: жеке оқ у орны мемлекеттің арнайы рұ қ сатын алғ аннан кейін ғ ана ө зінің қ ызметін атқ ара алады.

Заң ды тұ лғ аның қ ұ қ ық қ абілеттілігі мен ә рекетқ абілеттілігі сол лицензия алғ ан кезден бастап пайда болады да, оның мерзімі біткенде немесе жарамсыз деп танылғ анда тоқ татылады.

Заң ды тұ лғ алар заң ғ а сә йкес коммерциялық жә не коммерциялық емес заң ды тұ лғ алар болып екі тү рге бө лінеді: Қ оммерциялық заң ды тұ лғ алардың мақ саты пайда табу. Коммерциялық емес заң ды тұ лғ а пайда табуды кө здемейтін Жә не оны қ атысушыларына ү лестірмейтін ұ йым болып табылады.

8.Заң ды тұ лғ алардың тү рлері:

Заң ды тұ лғ алар заң ғ а сә йкес коммерциялық жә не коммерциялық емес заң ды тұ лғ алар болып екі тү рге бө лінеді: Қ оммерциялық заң ды тұ лғ алардың мақ саты пайда табу. Коммерциялық емес заң ды тұ лғ а пайда табуды кө здемейтін Жә не оны қ атысушыларына ү лестірмейтін ұ йым болып табылады.

Коммерциялық заң ды тұ лғ алар:

мемлекеттік кә сіпорын, шаруашылық серіктестік, ө ндірістік коопертив нысандары.

Ал коммерциялық емес заң ды тұ лғ алар:

мекеме, қ оғ амдық бірлестік, қ оғ амдық қ ор, діни бірлестіктер, т.б. Қ оғ ам ө мірінде ә р тү рлі жағ дайлар болады. Осындай кезерде заң ды тұ лғ алар қ айта қ ұ рылып немесе таратылып ты жатады.

9. Заң ды тұ лғ аларды қ ұ ру қ айта қ ұ ру жә не тарату (банкроттық) тә ртіптері:

Қ айта қ ұ ру – бұ л да қ айта ұ йымдастырудың бір формасы, онда заң ды тұ лғ аның ұ йымдастырушылық -қ ұ қ ық тық формаларының ө згерісі болады. Қ айта ұ йымдастыру кезінде бө лу балансы қ ұ рылады (бірігу, қ осылу жә не қ айта қ ұ ру).

Заң ды тұ лғ аны тарату тү рлері:

- қ алғ ан мү лікті заң ды тұ лғ аның ө кілдері (қ атысушылары) арасында бө лу (шаруашылық серіктестікті жою, тарату; акционерлік қ оғ амды жә не кооперативтерді жою, тарату);

- қ алғ ан мү лікті меншік иесіне беру (мемлекеттік кә сіпорындар немесе меншік иесі қ аржыландырып отырғ ан аранйы мекемелер);

- қ алғ ан мү лікті заң ды тұ лғ аның қ ұ рылтай қ ұ жаттарында анық талғ ан мақ саттарғ а беру (қ оғ амдық жә не діни бірлестіктер, ә ртү рлі қ орлар).

Қ атысушылар кез-келген уақ ытта заң ды тұ лғ аны тарату туралы шешім қ абылдауғ а қ ұ қ ылы. Бұ л шешім мынадай жағ дайларда қ абылданады:

- заң ды тұ лғ аның қ ұ рылғ ан мерзімі аяқ талауымен байланысты;

- қ андай мақ сатқ а қ ұ рылғ ан болса, сол мақ сатқ а жеткендігімен байланысты;

- соттың заң ды тұ лғ аның тіркелуін заң ды емес деп тануымен байланысты.

Қ атысушылардың еркінен тыс заң ды тұ лғ а мына жағ дайларда соттың шешімімен таралуы, жойылуы мү мкін:

- лицензиялық қ ызметтің лицензиясыз жү зеге асырылуы жағ дайында;

- заң мен тыйым салынғ ан қ ызметтің орындалуы жағ дайында;

- сол уақ ыттағ ы заң наманы бірнеше рет қ атаң тү рде ө рескел бұ зғ ан жағ дайда;

- жарғ ылық емес қ ызметті жү йелі тү рде жү зеге асырумен байланысты жағ дайларда (қ оғ амдық жә не діни ұ йымдар, қ айырымдылық жә не басқ а да қ орлар);

- тұ рақ сыздық жағ дайында (банкротқ а ұ шырау).

Таралу мына жағ дайларда іске асырылады:

- оның ө кілдерінің немесе заң ды тұ лғ аның органдарының шешімі бойынша;

- заң ды тұ лғ аның тіркелуін жарамсыз депр танығ ан жағ дайда;

- соттың шешімі бойынша қ ызметті қ ажетті рұ қ сатсыз (лицензиясыз) жү зеге асырғ ан жағ дайда немесе заң мен тыйым салынғ ан қ ызметті жасағ ан кезде;

- заң намамен қ арастырылғ ан басқ а да жағ дайларда, мысалы, Қ Р АК 49 бабына сә йкес (жоғ арыда атап ө ткенімдей, заң ды тұ лғ аның банкротқ а ұ шырауы).

10. Коммерциялық заң ды тұ лғ алар тү сінігі мен тү рлері: Коммерциялық заң ды тұ лғ алар - бұ л тауарларды ө ндірушілердің қ атарына кіретін, тауарды ө ткізу жә не сатып алушы қ ызметтерін атқ аратын. Жекешелендіру процесі нә тижесінде Қ азақ станның сыртқ ы жә не ішкі экономикасында қ ызмет ететін фирмалар. Ә детте олар кә сіпорынның бө лімшелері болып келеді. Олардың қ ызметі басшылық ұ йымдардың бағ ынышында болады. Кей жағ дайларда бұ ндай ұ йымдарғ а табыстық жә не шығ ындық есептерін жү ргізуге дербестік беріледі, бірақ жалпы кә сіпорынның нә тижесінің балансында кө рініс табады. Оларды дербес заң ды тұ лғ а ретінде қ арастыруғ а болмайды, сонымен қ атар олар делдалдар да бола алмайды. Ұ йымдармен сатып алу мен сату келісім-шарттары заң ды тү рде жасалмайды, бірақ бақ ылаушы кә сіпорын тарапынан бағ ынышты тү рінде жү ргізіледі. Қ ызметтерінің нә тижелеріне ұ йымдарды қ ұ рғ ан кә сіпорындар ө з капиталдарымен жауап береді. Жиі олар сатып алу немесе сату қ ұ рылымдық бө лімдермен аталады, бірақ кей кезде қ ұ рғ ан кә сіпорынның аталуынан элементтері бар арнайы аттарғ а ие болады. Бұ ларғ а мысалы қ айта қ алпына келген тоқ ыма жә не тігін кә сіпорындарын жатқ ызуғ а болады, ө йткені олар ө з меншігінен мамандырылғ ан дү кендер қ ұ рады.