Шартты жасасу, өзгерту мен бұзу тәртібі

Жауабы: Офертада акцептiге арналғ ан мерзiм кө рсетiлген жағ дайда, егер оферта жiберген жақ акцептi онда кө рсетiлген мерзiм iшiнде алса, шарт жасалғ ан болып есептеледi. Жазбаша офертада акцептiге арналғ ан мерзiм кө рсетiлмеген жағ дайда, егер оферта жiберген жақ акцептi заң дарда белгiленген мерзiм бiткенге дейiн, ал егер ондай мерзiм белгiленбесе, оны жеткiлiктi дә режеде қ ажеттi уақ ыт iшiнде алса, шарт жасалғ ан болып есептеледi. Оферта акцептiге арналғ ан мерзiм кө рсетiлмей ауызша жасалғ ан жағ дайда, егер екiншi тарап оның акцептi туралы дереу мә лiмдесе, шарт жасалғ ан болып есептеледi. Егер оферта жiберген тарап екiншi тарапқ а акцептi кеш алғ аны туралы дереу хабарламаса, акцепт туралы мерзiмiнде жiберiлген хабар кешiктiрiлiп алынғ ан жағ дайда, акцепт кешiктiрiлген болып есептелмейдi. Егер оферта жiберген тарап екiншi тарапқ а оның кешiктiрiлiп алынғ ан акцептi қ абылданғ аны туралы дереу хабарласа, шарт жасалғ ан болып есептеледi. Офертада ұ сынылғ аннан ө зге жағ дайларда шарт жасасуғ а келiскендiк туралы жауап акцепт болып табылмайды. Мұ ндай жауап офертадан бас тарту жә не сонымен бiрге жаң а оферта деп танылады. Егер осы Кодексте, басқ а да заң қ ұ жаттары мен шартта ө згеше кө зделмесе, шарт тараптардың келiсуiмен ө згертiлуi жә не бұ зылуы мү мкiн.

Тараптардың бiреуiнiң талабы бойынша шарт:

1) екiншi тарап шартты едә уiр бұ зғ ан кезде;

2) осы Кодексте, басқ а да заң қ ұ жаттарында немесе шартта кө зделген ө зге реттерде тек сот шешiмiмен ө згертiлуi немесе бұ зылуы мү мкiн.

Тараптардың бiреуi шартты бұ зып, ол екiншi тарап шарт жасасу кезiнде ү мiт артуғ а қ ұ қ ылы болғ анынан едә уiр дә режеде айрылып қ алатындай шығ ынғ а ә кеп соқ са бұ л шарттың едә уiр дә режеде бұ зылуы деп танылады.

3. Шартты орындаудан бiржақ ты бас тартылғ ан жағ дайда (шарттан тиiсiнше iшiнара немесе толығ ымен бас тарту шарт ө згертiлдi немесе бұ зылды деп есептеледi.

1. Шартты ө згерту жә не бұ зу тә ртiбi туралы келiсiм, егер заң дардан, шарттан немесе

iскерлiк қ ызмет ө рiсiндегi ә деттегi қ ұ қ ық тардан ө згеше туындамаса, шарт жасалатын сияқ ты нысанда жасалады.

2. Шартты ө згертуге немесе бұ зуғ а ұ сыныстан екiншi тараптың бас тартуы алынғ аннан кейiн, не ұ сыныста кө рсетiлген немесе заң дарда не шартта белгiленген мерзiмде, ал ондай мерзiм болмағ ан кезде отыз кү н мерзiмде жауап алынбағ аннан кейiн ғ ана тарап шартты ө згерту немесе бұ зу туралы талапты сотқ а мә лiмдей алады.

30-Сұ рақ.Шартты жасау, ө згерту мен бұ зу тә ртібі: Тараптар арасында шарттың барлық елеуші ережелері бойынша тиісті жағ дайларда талап етілетін нысанда келісімге қ ол жеткен кезде шарт жасалды деп есептеледі.Шарттың мә ні туралы ержелер, заң дарда елеуші деп танылғ ан н/е шарттардың осы тү рі ү шін қ ажетті ережелер, сондай-ақ келісімге қ ол жеткізуге тиісті барлық ережелер елеуші ережелер болып табылады.Егер шарт жасау ү шін заң қ ұ жаттарына сә йкес мү лікті беру қ ажет болса, шарт тиісті мү лік берілген кезден бастап жасалады деп есептелінеді.Егер шартта оны жасасатын жер кө рсетілмесе, шарт азаматтың тұ рғ ылық ты жерінде н/е оферта жіберген заң ды тұ лғ аның орналасқ ан жерінде жасалғ ан болып танылады.Шартты ө згерту ж/е бұ зу тә ртібі туралы келісім, егер заң дардан шарттан н/е іскерлік қ ызмет ө рісіндегі ә деттегі қ ұ қ ық тардан ө згше туындамаса, шарт жасалатын сияқ ты нысанда жасалады.

31-Сұ рақ.Сатып алу сату шартының тү сінігі, нысаны мен тү рлрі: Сатып алу-сату шарты бойынша бір тарап (сатушы) мү лікті (тауарды) екінші тараптың (сатып алушының) меншігіне, шаруашылық жү ргізуіне н/е жедел басқ аруына беруге міндеттенеді, ал сатып алушы бұ л мү лікті (тауарды) қ абылдауғ а ж/е ол ү шін белгілі бір ақ ша сомасын (бағ асын) тө леуге міндеттенедіСот шешімдерін орындау ү шін белгіленген тә ртіппен мү лікті сату кезінде сот орындаушысы сатушы ретінде шығ ады.Ислам банкінің банк қ ызметін жү зеге асыруы кезінде оның тауарларды сатып алу-сату ерекшеліктері Қ Р-ның банк қ ызметін реттейтін заң наманың актілерінде белгіленеді.

32-Сұ рақ.Айырбас шарты: тү сінігі мен нысаны: Айырбас шарты бойынша тараптардың ә рқ айсысы шаруашылық жү ргізуді, оралымды басқ аруды басқ а тараптардың меншігіне бір тауарды екіншісіне айырбасқ а беруге міндеттенеді.Айырбас шартына тиісінше сатып алу-сату шартының ережелеріне же айырбас мә ніне қ айшы келмейді.Бұ л орайда тараптардың ә рқ айсысы тауарды беруге міндеттенетін сатушы деп ж/е айырбастап алуғ а міндеттенетін сатып алушы деп танылады.

33-Сұ рақ.Сыйғ а тарту шарты: тү сінігі мен нысаны: Сыйғ а тарту шарты бойынша бір тарап (сыйғ а тартушы) басқ а тараптың (сыйды алушының) меншігіне затты н/е ө зіне н/е ү шінші адамғ а мү ліктік қ ұ қ ық ты (талапты) тегін береді н/е беруге міндеттенеді не оны ө зінің н/е ү шінші тұ лғ аның алдындағ ы мү ліктік міндеттен босатады н/е босатуғ а міндеттенеді.Сыйды беру оны тапсыру, символдық беру (кілттерді табыс ету ж/е т.б.) не қ ұ қ ық белгілейтін қ ұ жаттарды тапсыру арқ ылы жү зеге асырылады.Қ озғ алмайтын мү лікті сыйғ а тарту шарты: 1)заң ды тұ лғ а сый беруші болғ ан ж/е сыйдың қ ұ ны заң актілерінде белгіленген ол айлық есептік кө рсеткіштен асатын; 2)шартта алдағ ы уакытта сыйғ а тартуғ а уә де етілген жағ дайларда жазбаша тү рде жасалуғ а тиіс; Ауызша жасалғ ан сыйғ а тарту шарты осы тармақ та кө зделген жағ дайларда жарамсыз болады.3)Қ Р.2011.25.03. №421-IV Заң ымен алып тасталды.

34-Сұ рақ.Рента шарты: тү сінігі, нысаны мен тү рлері: Рента шарты бойынша бір тарап (рента алушы) екінші тараптың (рента тө леушіге) меншігіне мү лік береді, ал рента тө леуші алғ ан мү лікке айырбас ретінде рента алушығ а белгілі-бір ақ ша саласы тү рінде н/е оны ұ стау ү шін ө зге де нысанда қ аражат беру тү рінде мезгіл-мезгіл рента тө леп отыруғ а міндеттенеді.Рента шарты бойынша рента алушығ а рентаны мерзімсіз (тұ рақ ты рента) н/е ө мір бойы тө леу (ғ ұ мырлық рента) міндетін бекітуге жол беріледі.Ғ ұ мырлық рента азаматты ө мір бойы асырап отыру жағ дайларында белгіленуі мү мкін.Рента шартын нотариат куә ландыруғ а тиіс.

35-Сұ рақ.Мү лікті жалдау (аренда) шартының тү сінігі, нысаны мен тү рлері: Мү лік жалдау (аренда) шарты бойынша жалғ а беруші жалғ а алушығ а мү лікті ақ ы тө леп уақ ытша иеленуге ж/е пайдалануғ а беруге міндеттенеді.Лизинг, прокат шарттары да, сондай-ақ мү лікті ақ ы тө леп уақ ытша иелену мен пайдалануғ а беруге байланысты шарттардың ө зге тү рлері де мү лік жалдау шарттарына жатады.Бір жылдан астам мерзімге жасалғ ан, ал егер тараптардың біреуі заң ды тұ лғ а болса, мерзіміне қ арамай-ақ, мү лік жалдау шарты жазбаша тү рде жасалуғ а тиіс.Азаматтар арасындағ ы бір жылғ а дейінгі мерзімге оны қ оса алғ анда мү лік жалдау шарты ауызша тү рде жасалуы мү мкін.Мү лікке меншік қ ұ қ ығ ының кейіннен жалғ а алушығ а ауысуын кө здейтін мү лік жалдау шарты сондай-ақ мү лікті сатып алу-сату шарты ү шін кө зделген нысанда жасалады.

36-Сұ рақ.Мердігерлік шартының тү сінігі, нысаны мен тү рлері: Мердігерлік шарты бойынша бір тарап (мердігер) екінші тараптың (тапсырысшының) тапсырмасы бойынша белгілі-бір жұ мысты атқ аруғ а ж/е белгіленген мерзімде оның нә тижесін тапсырысшығ а ө ткізуге міндеттенеді, ал тапсырысшы жұ мыс нә тижесін қ абылдап алуғ а ж/е оғ ан ақ ы тө леуге (жұ мыстың бағ асын тө леуге) міндеттенеді.Егер заң актілерінде н/е шартта ө згеше кө зделмесе, жұ мыс мердігердің тә уекелімен орындалады.Егер шартта ө згеше кө зделмесе, мердігер тапсырысшының тапсырмасын орындау ә дістерін дербес айқ ындайды.

37-Сұ рақ.Тасымалдау шартының тү сінігі, нысаны мен тү рлері: Жү ктерді, жолаушыларды ж/е тең деме жү кті тасу тасымалдау шартының негізінде жү ргізіледі.Тасымалдаудың жалпы талаптары кө лік туралы заң актілерімен, ө зге де заң актілерімен ж/е оларғ а сә йкес шығ арылғ ан ережелермен белгіленеді.Жү кті тасымалдау шарты бойынша 1 тарап (тасымалдаушы) ө зіне басқ а тараптың (жү к жө нелтушінің) сеніп тапсырғ ан жү гін белгіленген мекенге жеткізуге ж/е жү кті алуғ а уә кілетті адамғ а (алушығ а) оны беруге міндеттенеді, ал жү к жө нелтуші жү кті тасымалдағ аны ү шін шартқ а н/е тарифке сә йкес ақ ы тө леуге міндеттенеді.Жү к тасымалдау шарты кө лік қ ұ жатын, колосаментті тауар-кө лік қ ұ жатын н/е жү к тасымалдауының кө лік туралы заң актілерінде кө зделген ө зге қ ұ жатын толтыру арқ ылы ресімделеді.

38-Сұ рақ.Заем шартының тү сінігі мен нысаны: Заем шарты бойынша бір тарап (заем беруші) басқ а тараптың (заемшының) меншігіне (шаруашылық жү ргізуіне, оралымды басқ аруына) ақ ша н/е тектік белгілермен айқ ындалғ ан заттарды береді, ал осы Азаматтық Кодексте н/ е шартта кө зделген жағ дайларда оларды беруге міндеттенеді, ал заемшы заем берушіге дә л осындай ақ ша сомасын н/е осы тектегі ж/е сападағ ы заттардың тең мө лшерін уақ ытында қ айтаруғ а міндеттенеді.Заң ды тү лғ алар мен азаматтарғ а кә сіпкерлік қ ызмет ретінде азаматтардан заем тү рінде ақ ша тартуғ а тыйым салынады ж/е мұ ндай шарттар олар жасалғ ан кезден бастап жарамсыз деп танылады.Бұ л тыйым салу заемшылар депозиттер қ абылдауғ а уә кілетті мемелекеттік органның лицензиясы бар банктер болғ ан жағ дайларда, сондай-ақ шығ арылуы заң дарда белгіленген тә ртіппен тіркелген бағ алы қ ағ аздарғ а ақ шаны айырбасқ а қ абылдау жағ дайларында қ олданылмайды.Заем шарты заемшының облигациясы, қ олхаты н/е оғ ан заем заем берушінің белгілі-бір саланы н/е заттардың белгілі-бір мө лшерін бергендігін куә ландыратын ө зге де қ ұ жат болғ ан жағ дайда да тиісті жазбаша нысанда жасалады деп танылады.

39-Сұ рақ.Банктік қ ызмет кө рсету шартының тү сінігі, нысаны мен тү рлері: Банктік қ ызмет кө рсету шарты бойынша бір тарап (банк) екінші тараптың (клиенттің) тапсырмасы бойынша бактік қ ызмет кө рсетуге, ал клиент, егер шартта ө згеше кө зделмесе, осы кө рсетілген қ ызметке ақ ы тө леуге міндеттенеді: 1)банктік шот шарты, 2)ақ ша аудару шарты, 3)банк салымы шарты, 4)заң дарда н/е тараптардың келісімінде кө зделген ө зге де шарт тү рлері болып бө лінеді.Банкпен банк шоты шартын ж/е (н/е) банк салымы шартын жасасқ ан кезде бак шоттары ашылады.Банк клиенттің ө з ақ шасына кедергісіз билік ету қ ұ қ ығ ына кепілдік бере отырып, банк шотындагы ақ шаны пайдалана алады.

40-Сұ рақ.Сақ тау шартының тү сінігі, нысаны мен тү рлері: Сақ тау шарты бойынша бір тарап (сақ таушы) оғ ан екінші тараптың (жү к берушінің) берген затын сақ тауғ а ж/е бұ л затты сақ талғ ан кү йінде қ айтаруғ а міндеттенеді.Сақ тау шарты зат сақ талуғ а берілген кезден бастап жасалғ ан деп танылады.Қ озғ алмайтын мү лікті кү зетуге осы тараудың кү ші қ олданылмайды.Егер сақ тауғ а алынғ ан заттар сақ таушы жү к берушіге сақ тау қ олхатын, тү біртек, куә лік, сақ таушы қ ол қ ойғ ан ө зге де қ ұ жаттар беру жолымен куә ландырылғ ан болса, шарттың жазбаша нысаны сақ талғ ан болып есептелінеді. Тұ рмыстық қ ызмет кө рсету тү ріндегі сақ тау шарты ауызша нысанда жасалуы мү мкін.Сақ тауғ а алынғ ан зат пен сақ таушы қ айтарғ ан заттың бірдейлігі туралы дау туғ ан жағ дайда куә герлік айғ ақ тарғ а жол беріледі.

41.Сақ тандыру шартының тү сінігі мен нысаны - сақ танушы мен сақ тандырушы арасындағ ы олардың ө зара міндеттемелерін тә птіштейтін келісім. Бұ л келісім бойынша бір тарап (сақ тандырушы) шартта кө зделген уақ иғ а басталғ ан кезде екінші тарап (сақ танушы) тө лейтін шартта уағ даласылғ ан ақ шалай сома (сақ тандыру жарнасы) ү шін сақ танушығ а немесе ө зге тұ лғ ағ а (пайда алушығ а) сақ тандыру тө лемін тө леуге міндеттенеді. Шарт тек жазбаша тү рде ғ ана жасасылады, жеке немесе ұ жымдық сақ тандыру шарты болуы мү мкін.

42.Сақ тандыру шартының тү рлері. Сақ тандыру шартының бірнеше тү рі бар. Олар Жинақ таушы сақ тандыру, Адам сақ тандыру,

Қ ос сақ тандыру, Топтық сақ тандыру, Ортақ сақ тандыру, Қ айта сақ тандыру.

43. Тапсырма шартының тү сінігі Тапсырма шарты бойынша бір тарап (сенім білдірілген ө кіл) екінші тараптың (сенім білдірушінің) атынан жә не соның есебінен белгілі бір заң ды іс-ә рекет жасауғ а міндеттенеді.Тапсырма қ атынастары «таза» тапсырма аясында да жә не ө зге шарттық қ атынастар аясында да ө мір сү ре алады. Тапсырма кә сіпкерлік қ ызмет субъектілері болып табылмайтын жеке тұ лғ алар арасында бірқ атар заң ды іс - ә рекеттер атқ аруғ а мү мкіндік береді жә не дә л осындай жағ дайларда ғ ана «классикалық» тапсырма шартының ө мір сү руі туралы айтуғ а болады.Тапсырма шарты бойынша тараптардың қ ұ қ ық тары мен міндеттерін қ арастырайық. Сенім білдіруші сенім білдірілген ө кілдерге аталғ ан талаптарғ а сә йкес қ ажетті нұ сқ аулар беруге міндетті.Мұ ндай нұ сқ аулардың нысаны жазбаша да ауызша да бола алады. Тә жірибеде жазбаша тапсырма шартын бекіту тек сенімхат та белгілі бір шамада сенім білдіруші нұ сқ ауларының мазмұ нын тү сінуге кө мектесе алады. Сенім білдіруші нұ сқ аулар берумен қ ата, сенім білдірілген ө кілді тапсырманы орындау ү шін қ ажетті қ аражат пен де қ амтамассыз етуге міндетті. Сенім білдірілген ө кіл егер тапсырманы орындау ү шін қ ажет болатынның бә рімен қ амтамассыз етілмесе, тапсырманы орындауғ а кіріспеуге қ ұ қ ылы болады