Электронды оқулықтарға қойылатын негізгі талаптар

Электрондық оқ улық тарғ а қ ойылатын талаптар туралы сө з қ озғ ау ө те қ иын, ө йткені қ андай шешім қ абылданғ анына қ арай электрондық оқ у басылымының тағ дыры, қ олдану ың ғ айлығ ы, жаң аруы жә не тағ ы басқ а жағ дайларғ а ә сер етеді. Электрондық оқ улық қ а қ ойылатын талаптар тобын кө рсетуге болады:

Техникалық - тұ тыншылар аясын кең ейту ү шін электронды оқ улық ты пайдаланушының аппараттық бағ дарламалық кешеніне талап қ оймауы қ ажет.

Технологиялық - электронды оқ улық технологиясы жалпығ а ашық, бейімделгіш, жан-жақ ты ә рі перспективті болуы қ ажет.

Психологиялық - электрноды оқ улық адамның психофизиологиялық ерекшеліктерін ескеріп, ә рбірінің жеке тү ріне бейімделуі қ ажет

Даму жә не қ олдау - электронды оқ улық модульдік принципте қ ұ рылуы, тораптанғ ан навигация жү йесі болуы керек.

Мазмұ ны жә не қ ұ рылымы - электронды оқ улық қ ұ рылымы иерархиялы, интуитивті тү сінікті, кең ейтуге иә ілгіш болуы қ ажет.

Экономикалық – электронды оқ улық ө зіндік бағ асы ның, оны қ олдану бағ асы жалпығ а қ ол жететін технологияның арзан болуы қ ажет.

Қ олданушылар талабы – электронды оқ улық иілгіш, тү сінікті, мазмұ нды, бағ асы арзан ә рі офистік пакеттер мен қ осылатын болуы қ ажет.[4]

«Талап» тү сінігін бұ л жағ дайда орындалатын бағ дарламалық қ амтамағ а немесе ө мір сү ру циклінің ү рдісіне қ ойылатын шектеу ретінде тү сіну керек. Кез-келген шектеу ақ ыр соң ында потенциалды тұ тынушылар аясын шектейтіні белгілі. Қ олдануғ а болатын аппараттық -бағ дарламалық кешен тү рлері диапазонын (аппараттық -бағ дарламалық кешен – қ ұ рамы жай ғ ана техникалық жә не бағ дарламалық бө ліктерден тұ ратын ЭЕМ)кең ейтуге ұ мтылу керек, сол арқ ылы ө нім функционалдығ ын шектемей потенциалды тұ тынушылар шең берін кең ейтуге болады.

Техникалық талаптар тобы ішінен бө ліп кө рсетуге болады:

¾ компьютердің белгілі-бір сипаттамаларына талаптар, мысалы, оқ улық тың жұ мысы ү шін пайдаланушыда pentium процессорлі компьютері, тышқ ан, пернетақ та, cd-rom болуы керек;

¾ енгізу-шығ ару қ ұ рылғ ыларына жә не периферия қ ұ рамына талаптар. пайдаланушыда, мысалы, тү рлі-тү сті монитор, принтер жә не интернетке шығ у мү мкіндігі болуы қ ажет.

¾ бұ л топқ а шартты тү рде пайдаланушы машинасында орнатылғ ан бағ дарламалық қ амтамағ а талаптарды қ осуғ а болады. [5]

Технологиялық талаптар тобына бағ дарламалық ө німді жасау технологиясын таң даудан шығ атын шектеулер жатады. Қ андай да бір технологияны таң дауда оны қ олданумен байланысты кө птеген сипаттамалар сә ттерді назарғ а алу керек: аталғ ан технология кө мегімен ойластырылғ анды қ аншалық ты іске асыруғ а болады, берілген оқ у қ ұ ралымен жұ мыс ү шін пайдаланушы қ ымбат тұ ратын бағ дарламалық қ амтаманы сатып алуы қ ажет болмай ма, яғ ни қ айсыбір технологияны қ олдану жоғ ары техникалық талаптарғ а алып келмей ме, қ аншалық ты болашағ ы бар, берілген бағ дарламалық ө німді қ аншалық ты жең іл қ олдануғ а ә рі ө згертуге болады жә не басқ а да жағ дайлар ә сері.

Кез келген бағ дарламалық ө німді, оның ішінде электронды оқ улық жасау жә не ендіруге қ атысты шектеулерді мә селенің қ аржылық жағ ы қ оюы мү мкін. Аталғ ан мә селе туралы қ андай да бір ақ ыл беру ө те қ иын, тек «тегін» бағ дарламалық ө німдерді қ олдану нә тижесінде электрондық оқ у басылымының ө зіндік қ ұ нын айтарлық тай тү сіруге болатындығ ын айта кеткен жө н.

Кез келген ө німнің маң ызды сипаттамасына оның психологиялық қ абылдануы жатады. Адамның қ абылдау ерекшеліктерін ескеру қ ажет. Бұ л ө з кезегінде мү мкіндік береді:

¾ оқ у қ ұ ралының кө ркемдігін жақ сартуғ а;

¾ материалдың еске сақ талуын жақ сартуғ а;

¾ жаң а бағ дарламағ а, оқ у пә ніне пайдаланушының ү йренуін жеделдетуге;

¾ экран алдында жұ мыс барысындағ ы шаршауды тө мендетуге;

¾ назарды маң ызды бө ліктерге аудару, оның қ абылдануын жақ сартуғ а.

Электронды оқ улық тың негізгі қ асиеттері:

1. Жинақ тылық

2. Жү йелілік

3. Эстетикалық кө ркемділігі

4. Жылдамдылығ ы

Электронды оқ улық қ ұ рылымы:

1. Материалдыі мә тін, сурет, график, кескін, кесте тү рде баяндалуы. Ол оның дә стү рлі оқ улық тан ерекшелігін кө рсетеді.

2. Материалддың кескін тү рінде баяндалуы- оқ улық мазмұ нының графиктік-мә тіндік тү рде бейнеленуі. Онда оқ у материалының негізгі идеясын айқ ындайтын ү зінділерін оқ ушының мең геруіне ың ғ айлы етіп, графиктік тү рде бейнелеу.

3. Ө зіндік тексерудің (ө зіндік бақ ылаудың) тестілік жү йесі. Онда оқ у материалын қ аншалық ты дең гейде мең гергенін айқ ындайтын сұ рақ тар мен тапсырмалар беріледі.

Электронды оқ улық қ ұ рылымдық элементтері:

1. Сыртқ ы беті;

2. Титулдық экран;

3. Мазмұ ны;

4. Аннотация;

5. Оқ у материалының толық баяндалуы;

6. Оқ у материалының қ ысқ аша мазмұ ны;

7. Қ осымша ә дебиеттер;

8. Ө зіндік білімді тексеру жү йесі;

9. Ө зіндік бақ ылау жү йесі;

10. Мә тіндік ү зінділерді іздеу функциясы;

11. Авторлар тізімі;

12. Терминдік сө здер;

13. Оқ улық тың элементтерін басқ ару бойынша анық тамалық жү йе;

14. Оқ улық пен жұ мысты басқ ару жү йесі.

Электронды оқ улық қ а қ ойылатын талаптар:

1. Жан-жақ тылығ ы

2. ­Ізгіліктілік

3. Бейімділігі

4. Модульдік

5. Экономикалық тиімділігі

6. Тұ тынушығ а бағ дарлау

Cурет 2 Электронды оқ улық ты топтау

Cурет 3 Электронды оқ улық тың дең гейлері

Электронды оқ улық ты қ ұ растыру алгоритмі:

1. Оқ у пә нінің мазмұ ндық кө лемін бағ алау

2. Ү йренушінің білімділік, икемділік дағ дыларын қ алыптастыру

3. Оқ у материалын ө зіндік білім алу дең гейіне бө лу

4. Глоссарий дайындау

5. Лекциялар конспектісін дайындау

6. Тест материалын дайындау

7. Материалдарды электрондық тү рде дайындау

8. Ө зіндік жә не практикалық сабақ тардың материалын дайындау