Главная страница Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
Лекция 12.
|
|
Тақ ырыбы: Басты параметрлерді бағ алаудағ ы сенімділік баспалдақ тары.
Мақ саты: Басты параметрлерді бағ алау кезіндегі сенімділік табалдырығ ын табуды ү йрету.
Кілттік сө здер: сенімділік табалдырығ ы, нақ тылық кө рсеткіші, сенімділік шегі, Стьюдента шегі, еркін сан дә режесі.
Негізгі сұ рақ тар мен қ ысқ аша мазмұ ны
1) Сенімділік табалдырығ ы.
Биометрияда таң дамалы жиынтық арқ ылы бас жиынтық тың кө рсеткішіне бағ а беру сенімділігі 3 баспалдақ тардың мә ндерімен кө рсетіледі:
Қ атесіз болжамның 4 табалдырық тары
| Табалдырық | Зерттеу жауапкершілігі | Қ атесіз болжамның ық тималдылығ ы β | Қ ателі болжамның ық тималдылығ ы α | Сенімділік кө рсеткіші t | Іріктеме кө лемі n |
| Сенімділіктің тө мен талаптары (қ иын ө лшелінетін белгілерге, экономикалық зерттеулерде қ олданылады) | β 0 = 0, 90 | α 0 = 0, 10 | t 0 = 1, 6 | ||
| Қ арапайым талаптар (биологиялық зерттеулерде қ олданылатын талаптар) | β 1 = 0, 95 | α 1 = 0, 05 | t 1 = 2, 0 | ||
| Жоғ ары талаптар (қ айталынатын тә жірибеге, экономикалық зерттеулерде қ олданылатын талаптар) | β 2 =0, 99 | α 2 =0, 01 | t2= 2, 6 | ||
| Ө те жоғ ары талаптар (гипотезаларды тексеруде, дау сұ рақ тарын шешуде, улы химиялық заттарды зерттеуде қ олданылатын талаптар) | β 3 = 0, 999 | α 3 = 0, 001 | t 3= 3, 4 |
2) Бас парамертлерді бағ алаудағ ы тә ртіп.
Бас парамертлерді бағ алау ү шін қ ажетті ү ш кө лемдер: Іріктеме кө рсеткіш – Ã, сенімділік шегі - t жә недә лдік кө рсеткішіи– m.
Сонымен, сенімділік шегі формасында бас парамнтрдің сандық белгілерін бағ алау ү шін:
1.Ә рбір параметрдің сипаттамасын бағ алау ү шін еркін сан дә режесін γ анық тайды.
2.Зерттеуге байланысты қ атесіз болжамның ық тималдығ ын (β 1 = 0, 95; β 2 = 0, 99; β 3 = 0, 999) анық тау.
3.Еркін сан дә режелеріне сә йкес, кестеден t Стьюденттің стандартты дә режелерін табу. Кесте болмағ ан жағ дайда, мына формулаларғ а сә йкес (при n1 ≥ 30 t1 = 2; при n2 ≥ 100 t2 = 2, 6; при n3 ≥ 200 t3 = 3, 3) табылады.
4.Іріктеме кө рсеткіштерінің қ атесін табатын формула:
δ = √ (х - хо)2 / n – 1; m = δ / √ n
5.Бас параметрдің қ атесін анық тау формуласы: ∆ = t m.
6. Бас параметрдің сенімділік шекарасын анық тау; возможный максимум мү мкіндігі: Ā = Ã + ∆ и минимум мү мкіндігі: Ã - ∆
3)Бас параметрдің сенімділік шекарасы.
Бас параметр іріктеме кө рсеткішінен іріктеме мә ліметтері бойынша біршама кө лемдегі ғ ана қ ателігімен айырмашылығ ы болады.
Ā = Ã ± ∆
Ā = [ (Ã - ∆) + (Ã + ∆)]
I Ã + ∆ біршама ғ ана
Ā = I біршама Ã - ∆
Ā - бас параметр
à - іріктеме кө рсеткіш
à - ∆ - кішігірім (min) сенімділік шегі
à + ∆ жоғ ары (max) сенімділік шегі
∆ - іріктеме бойынша бас жиынтық ты бағ алау кезіндегі шектеулі қ ателік.
∆ = t mА – Бас жиынтық ты болжаудағ ы мү мкін болатын жоғ ары абсалютті қ ателік.
t – бас параметр кө лемі, табылғ ан сенімділік шекарасында орналасатындығ ының ық тималдығ ын кө рсетеді немесе t = f (γ β) – яғ ни, еркін сан (γ) дә режесінің функциясы болып табылады жә не қ атесіз болжамның (β) ық тималдығ ын кө рсетеді.
mА - бағ алаудың дә лдік кө рсеткі немесерепрезентативтіліктің қ атесі.
Ө зіндік бақ ылауғ а арналғ ан сұ рақ тар: 1.Сенімділік баспалдақ тарын қ алай анық тайды? 2. Еркін сан дә режесін қ алай анық тайды? 3. Бас параметрді бағ алау. 4. Стьюдент шегінің стандартты кестесімен жұ мыс жү ргізу.