Лизингтің шығу тегі, пайда болуы.

Кіріспе

Менің курстық жұ мысымның тақ ырыбы «Лизингтік операциялар есебі». Лизинг экономика ө мірінінің ең қ иын кезең деріне қ атысады, сатып алу жә не сату қ атынастарын жә не аренда жә не займдарды қ арастырады. Сондық тан да лизинг тү сінігі нақ ты белгілі бір анық тамада болмайды.

Лизинг тү сінігі ү ш негізгі аспектілерді қ амтиды:

1. Лизинг маркетингтің белсенді бө лігі ретінде қ ызмет атқ арады:

а) машина –техникалық ө ндіріс ретінде ұ йымдастырылады;

б) материалдық – техникалық ө ндірісті қ амтамасыз етеді;

2. Лизинг – ішкі нарық қ а капитал салу жә не инвестициялық форманы ұ йымдастырады:

а) банктік қ ызметтің жаң а формасы ретінде кө рінеді;

б) лизинг – лизингтік компанияларды несиесіз қ аржыландыру кө здері.

3. Лизинг – экономикалық жоспардың ұ йымдастыру формасы:

а) ұ лттық экономикада сыртқ ы нарық тық бә секелестікті кө теру;

б) мемлекеттің сыртқ ы қ арыздарының кө беюіне жол бермеу.

Бірінші бө лімде, лизингтің қ алай пайда болғ аны жә не оның тү рлері, яғ ни шұ ғ ыл лизинг, ақ ша лизингі жә не тікелей – қ аржылық лизингі жә не олардың атқ аратын қ ызметтері туралы жеке – жеке тоқ таламыз.

Екінші бө лімде, лизингтің артық шылық тары мен кемшіліктері жә не лизингтік келісімшарт туралы мә селелер қ арастырылады. Яғ ни лизинг беруші мен алушы, жабдық таушы мен жалғ а беруші жә не банк пен кә сіпорындар арасындағ ы келісімшартты білдіреді.

Ү шінші бө лімде, Қ азақ стан Республикасындағ ы лизинг бизнесі, оны дамыту жолдары жә не сыртқ ы елдермен байланысты мә селелері қ арастырылады.

Бө лім 1. Лизинг туралы жалпы тү сінік.

Лизингтің шығ у тегі, пайда болуы.

Лизинг сө зі «to lease» ағ ылшын етістігінен аударғ анда “жалғ а беру” беруде екі тарап қ атысса: жалғ а беруші жә не алушы болса, ал лизингте ү ш қ атысушы: лизинг беруші, лизинг алушы жә не жабдық таушы болады.

Лизинг – бұ л лизинг берушінің (жалғ а берушінің) ө зіне тиесілі қ ұ рал-жабдық тарды, машиналарды, ЭЕМ, ұ йымдастыру техникаларды, ө ндіріске, сауда-саттық қ а жә не қ оймағ а арналғ ан қ ұ рылғ ыларды лизинг алушығ а (жалгерге) лизингтік тө лем тө леу шартымен, белгіленген мерзімге пайдалануғ а беруін қ арастыратын жалғ а беру шарты.

Банктердің лизингтік операциялары несиелік операциялармен ұ қ сас болып келеді. Алайда, лизингтің несиеден бір айырмашылығ ын келісімшартта кө рсетілген тө лемдер тө леніп, мерзімі аяқ талғ аннан кейін де лизинг объектісінің лизинг берушінің меншігінде қ ала беруінен кө руге болады. Ал несиеде банктің меншік объектісі ретінде қ арыз алушының берген кепілдігі қ алады.

Тарихта лизингке ұ қ сас операцияның б.э.2000 жылдай бұ рын ертедегі Вавильонда жасалғ андығ ы белгілі болғ анмен, шетелдік зерттеушілер лизинг операциясының жасалғ андығ ы туралы нақ ты зерттеулер ретінде 1877 жылы «Белл Телефон Компани» деген американдық компанияның телефондарды сатудың орнына жалғ а бергендігін тілге тиек етеді. «Юнайтед Стейтс лизин корп.» атты алғ ашқ ы лизингтік компания 1952 жылы Сан Францискода (АҚ Ш) қ ұ рылғ ан.Европада 1962 жылы «Дойче лизинг ГМ6Х» деген бірінші лизингтік компания Дюссельдорфта (Германия) пайда болыпты.1972 жылдан бері еуропа лизинг нарығ ы дамып келеді.