Клиникалық белгілері.

Негізгі синдромдар:

Ø қ абыну – деструкциялық

Ø диспепсиялық

Ø бездің экзокриндің жә не эндокриндік функцияларының шамасыздығ ы

Ø

Қ абыну деструкциялық синдром бездің химиялық некрозынан, ісінуінен, қ абынуынан дамиды: іштің ауруы-қ ұ йрығ ы зақ ымданса ауырсыну сол қ абырғ а астында, денесі зақ ымданса эпигастрий сол аймағ ында, басы зақ ымданса ауырсыну кіндіктің оң жағ ында. Ұ йқ ыбезі тұ тас зақ ымданса эпигастрий тқ тас ауырсынады жә не белбеу тә різдес, кейде тек арқ а ғ ана ауырады. Ауырсыну майлы, қ уырылғ ан тағ амдардан кейін 40-60 минуттан соң кү шееді. Тамақ ішпесе ауырсыну басылады.

Егер аурудың себебі тү тікшілік қ ысымның жоғ арлауынан болса, ол ұ стамалы болады жә не спазмолитиктерден басылады.

Капсуланың керілуінен болатың ауырсыну ү немі мазалайды, дененің сә л сілкінісінен кү шееді. Науқ астар шалқ асынан жата алмайды, аяғ ын ішіне тартып жатады, спазмолитиктер кө мектеспейді, тек наркотиктар ә сер етеді.

гиперферментемия, интоксикация белгілері (қ ызудың кө терілуі, ә лсіздік, артралгия, тә беттің нашарлауы), холедохтың ісінген бездің басымен қ ысылуынан болатын ө тпелі механикалық сарғ аюы.

Диспепсиялық синдром: гиперсаливация, кекіру, тә беттің тө мең деуі, майлы тағ амнан жиіркену, іштің кебуі. Себебі: ұ йқ ыбездің ісінген басы онекіелі ішекке батып қ уысын тарылтады, сондық тан онекіелі ішектің ө тімділігі нашарлап, дуоденалдық гипертензия дамиды. Осылай дамығ ан онекіелі ішектің дискинезиясы мен дуоденостаз дуоденогастральдік жә не гастоэзофагальдік рефлюкстерге ә келеді.Сондық тан кекіру, қ ыжылдау, жү рек айну, қ ұ су жә не эпигастрий аймағ ының жайылма ауырсынуы пайда болады.

Ұ йқ ыбездің экзокриндік функциясының шамасыздығ ы: диарея, шірік иісті майлы нә жіс, тә бет жоғ ары, бірақ арық тау болады, мальдигистия, мальабсорбция.

Себептері:

o тү тіктердің обтурациясы жә не ұ йқ ыбез сө лінің онекіелі ішекке тү су жолында бө геттің болуы

o ішек моторикасының бұ зылысынан ферменттердің химуспен дұ рыс араласпауы

o жің ішке ішектің қ уысында кө бейген микробтардың ә серә нен ферменттердің ыдырауы

Ішкі секреторлық функцияның жеткіліксіздігі: глюкозағ а толеранттылық тың бұ зылуы, қ антты диабет.

Диагностикасы:

1. Зə р, қ ан амилазасы

2. Қ анның жалпы анализі

3.Қ БА: С-рективті ақ уыз, АЛТ мен АСТ, жалпы билирубин мен фракциялары, сілтілік фосфатаза, қ ан липазасы, глюкозасы

10. Копрограмма

11. Ұ йқ ы безі, ө т қ абын УДЗ.

Емі: 14 кү н.

Диета №5.

Ферменттердің панкреаттық секрециясын басу

Ауыру синдромын басу – анальгетиктер мен спазмолитиктер

Инфекциялық асқ ынулармен кү ресу. антибиотиктер

Орын алмасулық (панкреатин 50 000-150 000 Б) терапия.

Антисекреторлық (Ранитидин Немесе Фамотидин 40-80 мг/тə у ішке) немесе протондық помпа ингибиторлары

Қ антты диабетті емдеу

Алдын алуы:
- Алкоголь ішуді тоқ тату
- Салауатты ө мір салтын жү ргізу
- Ө т шығ ару жолдарының ауруларын дер кезінде медеу

Диспансерлеу принциптері:

Науқ астар жылына екі рет диспансерлік бақ ылауғ а жатады (қ айта қ арау жə не тексеру амбулаторлық -емханалық жағ дайда).

Энтерит- ішектің қ абынуы, жіті жə не созылмалы болып екіге бө лінеді. Іштің шұ рылдауымен жə не кейде алыстан естілетін «қ ұ йылуымен», іштің барлық аумағ ының

немесе тек кіндік айналасының ауыруымен, дə ретке барғ ысы келумен, кө лемді сұ йық дә ретпен қ атар жү реді.
Диарея - 24 сағ ат ішінде кем дегенде 3 рет жиі сұ йық немесе сулы дə ретпен анық талады. Нə жістің мінезі патологиялық процесстің орналасуныбайланысты: еюнитте – кү ніне 1-3 рет, ботқ а тə різді, полифекалия, стеаторея-майлы диарея. Илеит кезінде - 6-8 рет, сулы-кө піршікті, қ ұ рамында ө т ышқ ылдары кө п - «ө ттік диарея».
Ауыр жағ дайларда нə жіс жартылай мө лдір ақ шылдау мақ та тə різді болуы мү мкін. Ішті пальпациялау кезінде шұ рылдайды. Науқ ас ү шін ауыр симптом болып метеоризм табылады, рл кейде ентікпемен, экстрасистоламен, жү ректегі ауырсынумен қ атар жү реді.
Диарея жағ дайының себебі болып Campylobacter, Salmon, nella, Shigella, Escherichia coli, Yersinia туыстығ ындағ ы микроорганизмдер, қ арапайымдылар, вирустар табылады.

Қ ауіп қ атер факторлар:
Тамақ тану режимінің бұ зылуы, қ анағ аттандырылмағ ан санитарлық -тұ рмыстық жағ дай, ішек инфекциялары, дисбактериоз, антибиотиктер мен ө зге дə рілік заттарды ретсіз пайдалану, маскү немдік, тағ амдық аллергия, кейбір химиялық қ осылыстармен улану – қ орғ асын, сынап, фосфор, мышьяк жə не басқ алар.

Клиникалық белгілері: жиі сұ йық дə рет, дə рет кө лемі 200 мл кө п, ə лсіздік, шаршау, эпигастридегі ауырсыну, жү рек айну, қ ұ су.

Емі: Регидратациялық терапия:

Жең іл дə режедегі сусыздану (5% аз) біріншілік дең гейде емделеді. Оралды регидратациялық терапия барлық жағ дайда қ олданылады. Лимонад, кола сияқ ты тə тті сусындарды ішуге болмайды, олар осмотикалық диареяғ а алып келеді.
Алғ ашқ ы 24 сағ атта 2 литр оралды регидратациялық терапия алуы қ ажет, одан ə рі ə р дə рет немесе қ ұ суғ а 200 мл ден шектеусіз сұ йық тық қ абылдауы қ ажет. Сусызданумен кү ресу ү шін қ ұ рамында ас тұ зы жə не қ ант бар, пероралды препарат дайындау ү шін сулы ерітінді қ олданылады, кү ніне 3 рет. Смектит – 1/2 стакан суғ а араластырылып, тə улігіне 3 пакет.

Антибиотиктер ауыр симптомдар кезінде тағ айындалады: ауыр бұ зылыстардың даму қ ауіпінде; созылмалы қ осарланғ ан аурулары бар науқ астарғ а (диабет жə не басқ а), олар ү шін инфекциялық диарея қ ауіпті болуы мү мкін.

Таң дау препараты - ципрофлоксацин 500 мг 3 кү н бойы тə улігіне 2 рет.

Созылмалы жарасыз колит-тоғ ышектің қ абығ ының қ абыну – дистрофиялық ө згерістермен жә не функциялық бұ зылыстармен сипатталатын полиэтиологиялық ауру.

Этиологиясы: ішектік инфекция, паразиттер, дисбактериоз, тамақ тану кемістіктері, ұ зақ қ олданғ ан дә рілер, радиация, аллергия

Патогенезі: Этиологиялық факторлардан тоқ ішектің кілегейі зақ ымданып, дисбактериоз, жергілікті иммундық бұ зылыстар дамиды, нә тижесінде ішектің моторикалық, секрециялық, инкрециялық қ ызметі бұ зылады.

Клиникалық белгілері:

· іштің ауруы

· дә реттің бұ зылуы (іш ө ту немесе іш қ ату)

· метеоризм

· тенезм

Диагностикасы:

Зертханалық тексерулер: Қ ЖА, Қ БА, копрологиялық тексерулер (эритроциттер, лейкоциттер саны жә не кілегей болады)

Аспаптық тексерулер: ирригоскопия, ректороманоскопия

Емі:

Диетотерапия №4

Ішектің флорасын қ алпына келтіру: антибиотиктер, кейің пробиотиктер

Қ алыпты ішек флорасын реимплантациясы (колибактерин, лактобактерин, бифидум)

Адсорбенттер (висмут, кальций карбонаты)

Ішектік диспепсияны жою (ферменттер)

Метеоризмді басу (карболен, цеолат)

Ішектің моторикасын жө ндеу (спазмолитиктер)

Ә дебиет:

«Ішкі аурулар» Б.С. Калимурзина

«Ішкі аурулар» В.И. Маколкин