Жіктемесі: 1987 ж.

Этиологиясына байланысты:

· Вирусты

· Алкогольді

· Аутоиммунды

· Токсикалық

· Кардиалды

· Билиарлы (бауыр ішілік немесе бауыр тыс холестаз ә серінен)

Морфологиялық тү рлері:

1. Макронодулярлы

2. Микромодулярлы

3. Аралас

Порталды гипертензияның сатысына байланысты:

1. Компенсерленген

2. Алғ ашқ ы декомпенсация

3. Айқ ын декомпенсация

Бауыр жасушаларының жетіспеушілік сатылары:

1. Компенсерленген

2. Субкомпенсерленген

3. Декомпенсерленген

Фазасына байланысты:

1. Ө ршу (активті)

2. Ремиссия (активті емес)

Ағ ымына байланысты:

1. Баяу ө рістейтін

2. Тез ө рістейтін

3. Тұ рақ ты

Асқ ынулары:

· Асцит

· Ө неш, асқ азанның варикозды кең ейген веналарынан қ ан кету

· Гепаторенальды синдром

· Энцефалопатия

· Гепатоцилиарлық карцинома

Клиникалық белгілері. Бауыр циррозында да астеникалық, ауырсыну, диспепсиялық, цитолиздік, иммунды қ абыну, гиперспленизм, холестатикалық, геморрагиялық синдромдар пайда болады.

Бұ л синдромдардың кү штілігі цирроздардың тү рлеріне байланысты. Бауыр циррозында гепатиттерден айырмашылығ ы порталды гипертензия синдромы кездеседі.

Порталды гипертензия синдромының ерте белгісі (асцитке дейін): метеоризм, диспепсиялық ө згерістер (тә беттің тө мендеуі, жү рек айну). Кейін спленомегалия, асцит, ө нештің, асқ азанның, тік ішектің тамырларының варикозды кең еюі пайда болады.

:

1. Алғ ашқ ы белгілер: тә беттің тө мендеуі, астениялық синдром, оң қ абырғ а астының ауырсынуы немесе салмақ сезінуі, асқ азандық, ішектік диспепсия белгілері.Диспепсия себебі портальдік гипертензиядан іш қ уысының тақ мү шелеріндегі қ ан іркілісі.

2. Гепатомегалия – ең жиі кездесетін белгі 80 – 90%- бауыр тығ ыз, шеті ү шкір, беті бұ дыр немесе тегіс.

3. Спленомегалия – портальдік гипетензиядан дамиды, талақ тың консистенциясы тығ ыз, шеті жұ мыр.

4. Субфебрилды температура – некроз бен қ абынудың кү шеюін кө рсетеді.

5. Сарғ аю – алғ ашқ ы кезінде ө тпелі, кеш сатыларында терінің тү сі жасыл ренді.

6. Холестаз белгілері – терінің қ ышынуы, ксантомалар, тері пигментациясы, остеопороз, геморрагиялар.

7. Тері мен кілігей қ абаттардың, тері ө сінділерінің ө згеруі: тері бозарғ ан, пальмарлық эритема, тырнақ тардың ағ аруы немесе ақ дақ тардың болуы, «дабыл таяқ шалар» белгісі, бет, жауырын, иық тың терісінде жә не ауыз, мұ рын кілегей қ абаттарында тамыр жұ лдызшалары, геморрагиялар, «лакталғ ан» жылтыр тіл, еріннің қ ызаруы.

8. Бұ лшық еттердің атрофиясы, ә сіресе иық белдемесінің, қ абырғ а аралық тарының, қ ол – аяқ бұ лшыеттерінің.

9. Жү рек-қ антамыр жү йесінің ө згерістері: гиперкинетикалық синдром (терінің қ ұ рғ ақ тығ ы жә не жылылығ ы, толық жиі пульс, жү рек ұ шының қ ағ уының кү штң лң гң, систолалық шу, пульстік қ ысымның биіктеуі), оң қ арынша шамасыздығ ы.

10. Эндокриндік бұ зылыстар – гиперэстрогенемия (гинекомастия, импотенция, дис жә не аменорея, тү сік тү су, сақ ал–мұ рттың сиреу), қ антты диабет (ұ йқ ы безінің фиброзынан)

11. Портальдік гипертензия –іш ауруы (компенсация кезінде), іш керілу, метеоризм, жү рек айну, іш ө ту, эпигастрий аймағ ының ауруы, спленомегалия, асцит, «медуза басы»

12. Бауыр – жасушалық шамасыздығ ы – тә беттің жойылуы, жү рек айну, арық тау, темекі, алкогольді кө термеу, бұ лшық ет атрофиясы, энцефалопатия, геморрагиялық диатез, гиперэстрогенемия.

13. Мезенхималдық қ абыну синдромы – (бұ л синдром БЦ активтілігінің биіктігін кө рсетеді):

дене қ ызуының кө терілуі, спленомегалия, лейкоцитоз, ЭТЖ жоғ арлауы, эозинофилия, тимол сынамасының ұ лғ аюы

Диагностикасы: ЖҚ А

Қ БА: аминотрансфераза денгейі тө мендеу (гепатоциттер ө ндірмейді)

УДЗ (структурасының ө згеруі, ұ сақ немесе ұ сақ тү йіндерінің пайда болуы, кішіреуі)

Компьютерлік томография (бауырдың архикетоникасының ө згеруі)

Бауырдаң биоптат гистологиялық зерттеуге алу

Емі.

Тө сек режимі

Диета №5

Емі: Диета №5 (баурлық энцефалопатия болғ анда белокты шектеу, асцит кезінде тұ з шектеу)

Гепатотоксикалық препараттарғ а тиым салу (СЕҚ Қ П, седативті, наркотикалық анальгетиктер)

Вирусты гепатит кезінде - интерферон

Аутоиммунды цирроз кезінде - глюкокортикостероидтар

Симптоматикалық ем:

Зә р айдаушы дә рілер

Плазма немесе альбумин қ ұ ю

Ферменттік препараттар

Витаминотерапия

Ә дебиет:

«Ішкі аурулар» Б.С. Калимурзина

«Ішкі аурулар» В.И. Маколкин