Созылмалы гломерулонефриттің морфологиялық жіктемесі.

Пункциялық биопсия жасап алынғ ан биоптатта зақ ымданғ ан шумақ тардың санын, эпителийдік жасушалардың, мезангийдін, базалдық мембраналардың, подоциттердің кү йін, депозиттердің (иммундық комплекстер шө гінділерінің) орналасуын, жиналу тү рі мен қ ұ рамын зерттейді, жә не тү тікшелердің, интерстицийдің, тамырлардың кү йін анық тайды.

Шумақ тардың 80% артық зақ ымдануын диффузды, одан азы – ошақ ты гломерулонефрит деп аталады. Сегментарлық гломерулонефрит деп ә р шумақ тың бір немесе бә рнеше бө лігінің зақ ымдануын айтады.

Гломерулонефриттің болжамын, ем жасауы қ ажеттілігін шешетін оның гистологиялық тү рі. Аурудың гистологиялық жә не клиникалық тү рлерінің арасында айтарлық тай сә йкестіктер табылмағ ан.

Диагностикасы. Зә рдің ө згерісі, гипертония, ісіну жә не нефротикалық синдром болса гломерулонефриттің диагностикасы қ иын емес, бірақ оның тү рін (жедел, жеделдеу, созылмалы) айыру ү шін биопсия жасалады.

ЖЗА

Нечипоренко ә дісі

Зимницкий ә дісі

Реберг сынамасы

УДЗ, КТ

Емі:

· Режим

· Диета

Патогенездік ем:

1.Глюкокортикостероидтар

2.Цитостатиктер

3.Шумақ ішілік микроциркуляцияны жақ сарту.Осы мақ сатпен мен антиагрегантты қ олданады.

4.Стероидтық емес қ абынуғ а қ арсы препараттар

5.Симптоматикалық ем: диуретиктер, гипотензивті препараттар.

Профилактикасы: салауатты ө мір салты, дұ рыс тамақ тану, инфекция ошақ тарын жою, егулерді қ олданбау.

Бү йрек функциясының жедел жетіспеушілігі – тү рлі себептер салдарынанбү йрек негізгі функцияларының кенеттен жоғ алуы.

Жіктемесі:

І. Преренальді: жү рек жетіспеушілігі, ө кпе артериясының тромбоэмболиясы, шок, коллапс, ауыр аритмиялар, жү рек тампонадасы, кардиогенді шок, қ ан айналым кө лемінің азаюы (қ ан кету, ісіктер, кү йіктер, асцит, диарея, қ ұ су, кардиогенный шок, анафилактикалық немесе токсикалық шок)

Ренальді: токсиндер (ауыр металлдар, алкоголь, дә рілер), бү йрек қ ан айналымының бұ зылуы, гломерулонефрит, пиелонефрит

Постренальді: екі жақ тық бү йрек тас ауруы, несеп қ уық, простатаның, несепағ ардың ісіктері, уретрит, периуретрит

ІІ. Олигуриялық, олигуриялық емес

ІІІ.Функционалдық, органикалық

Асқ ынулар:

Гипергидратация синдромы

Ө кпе ісінуі

Бас ми ісінуі

Ми қ ан айналымының бұ зылуы

Гипертензия синдромы

Инфекция

Қ ауіп қ атер факторлар:

Шок

Токсиндер (ауыр металлдар, дә рілер, аллергендер)

Иммунологиялық фактор (гломерулонефриттер ж.т.б.)

Инфекциялар

Дегидратация

Гемолитико –уремиялық синдром

Шағ ымдары: ісінулер, зә р шығ арудың азаюы.

Объективті: ісіктер, олигоанурия, артериалдық гипотония

Диагностикасы:

Диурез бен ішкен сұ йық тық ты ө лшеу

ЖҚ А, ЖЗА

Креатинин, мочевина, қ алдық азот, калий, жалпы ақ уыз

Гематокрит

УДЗ

Емдеу принциптері:

Жедел госпитализация

Себепті жою

Режим: тұ з шектеу

Диуретиктер

Антибактериалды ем

Бү йректің созылмалы шамасыздығ ы – нефрондардың азаюынан, қ алғ ан нефрондардың функциялық кемістігінен дамитын, ақ ырында гомеостаздың бұ зылысына ә келетін бү йректің жетіспеушілігі.

Этиологиясы. Бү йректің созылмалы шамасыздығ ы – бү йректің кө птеген созылмалы ауруларының ақ ырғ ы сатысы.

Бұ ғ ан ә келетін аурулар:

· Шумақ тарды басыи зақ ымдайтын аурулар

· Бү йрек тү тікшелерін жә не интерстицийдін басым зақ ымдайтын аурулары

· Дә некерлік тіннің жү йелі аурулары

· Жү йелі васкулиттер

· Бү йректің туа біткен аурулары

· Зат алмасу бұ зылысының аурулары

· Обструкциялық нефропатиялар

Патогенезі. Бү йректің созылмалы шамасыздығ ының дамуының негізгі механизмдері:

1. Негізгі аурудың себебінен нефрондардың біртіндеп жойылуы, жойылғ ан нефрондардың орны дә некерлік тінге алмасуы

2. Сау қ алғ ан нефрондардың гипертрофиялануы.

Клиникалық белгілері:

Бү йрек шамасыздығ ындағ ы синдромдар:

Ø Дистрофиялық – дене массасының тө мендеуі, терінің жә не кілегей қ абаттарының ө згеруі

Ø Азоттық қ алдық тардың бү йректен тыс элиминациясы – элиминациялық паротит, стоматит, гастрит, энтерит, плеврит, перикардит

Ø Азотемиялық – қ алдық азот, мочевина, креатинин жоғ арлауы

Ø Симптомдық гипертония – гипертониялық энцефалопатия, жү рек гипертрофиясы, жү рек шамасыздығ ы, ангиоретинопатия

Ø Несептік синдром – изо, гипостенурия, полиурия жә не оның олигурияғ а ауысуы

Бү йректің созылмалы шамасыздығ ының клиникалық тү рлері: компенсацияланғ ан жә не декомпенсацияланғ ан.

Компенсацияланғ ан сатының белгілері: нефрондардың азаюынан, қ алғ ан нефрондарғ а осмостық кү ш тү суі жоғ арылайды, нә тижесінде зә рдің мө лшері кө бееді: полиурия жә не никтурия дамиды.

Клиникалық белгілері: шө лдеу, полиурия, ә лсіздік, шаршағ ыштық, тә беттің тө мендеуі, жү рек айну, артериалық гипертензия (осыдан мұ рын қ анау, кө ру нашарлау)

Декомпенсацияланғ ан сатысының белгілері: олигурия, азотемия. Гемодиализ немесе бү йрек трансплантациясын жасамаса уремия дамиды.

Клиникалық белгілері: ісінулер, тері боз, қ ұ рғ ақ, қ ышынулар, қ ас ыну іздері, ауызынан уремиялық иіс -аммиак иісі.

Терінің зақ ымдануы: терісі боз, сары тү сті (урохрома жиналғ аннан), қ ұ рғ ақ, қ ышыну, беттің ісінуі.

Тыныс алу жү йесі: жө тел, тұ ншығ у, кейде ө кпе ісінуі (уремиялық ісіну)

Жү рек қ антамыр жү йесі: АҚ жоғ арлауы, (280-300 мм.с.б.), жү рек қ ағ улары.

Зә р шығ ару жү йесі: полиурия, соң ғ ы кезенде олиго жә не анурия, зә р тығ ыздығ ының тө мендеуі, никтурия.

Жү йке жү йесі жағ ынан ә лсіздік, ұ йқ ышылдық, тремор, есте сақ тау қ абілетінің тө мендеуі, тітіркенгіштік, санасының бұ зылуы (ступор, кома), полинейропатия, есте сақ тау қ абілетінің тө мендеуі, тырысулар, инсульт.

Асқ орыту жү йесі: жү рек айну, қ ұ су, шө лдеу, дә мнің бұ рмалауының, тә беттің жойылуы, стоматит, паротит, гастрит, колит, диарея, арық тау.

Сү йек жү йесі: остеомаляция, остеодистрофия, патологиялық сынулар, сү йек деформациялары (паратиреоздан)

Жалпы белгілері: дене температурасының тө мендеуі, ауыздан зә р иісінің шығ уы, жалпы ә лсіздік.