Главная страница Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
Опалесценция және флуоресценция
|
|
Опалесценция деп коллоидтық жү йелердің жарық ты шашыратуын айтады. Сырт жағ ынан опалесценцияғ а ұ қ сас флуоресценция деген қ ұ былыс бар. Флуоресценция кейбір шын ерітінділерде, мысалы, флуоресцейн, эозин ерітінділерінде байқ алады.
Сырт жағ ынан ұ қ сас деп отырғ анымыз, опалесценцияда да, флуоресценцияда да Фарадей-Тиндаль конусын байқ ауғ а болады. Алайда, бұ л қ ұ былыстардың табиғ аты ә рқ алай. Флуоресценция-кейбір заттардың жарық толқ ындарын таң дамалы тү рде (іріктеп) жұ туына байланысты болатын ішкі молекулалық қ ұ былыс. Жарық затпен жұ тылады да, басқ а жиілікпен тербелетін болғ андық тан трансформацияланады. Флуореценция беретін заттардан шық қ ан кезде сә уленің толқ ын ұ зындығ ы ә рқ ашанда тү скен сә уленің толқ ын ұ зындығ ынан ұ зын болады.
Мысалы, ақ жарық фотонын hy десек, оның бірнеше спектрлердің жиынтығ ы екенін ескеріп, мынадай ө рнек жазуғ а болады:
hν = hν 1 + hν 2 + hν 3 + ….. (1)
Бұ л тең деуден:
ν = ν 1 + ν 2 + ν 3 +.... (2)
болатыны кө рініп тұ р.
Ендеше: 
; 
; 
(3) жә не с.с. Жарық тың толқ ын ұ зындығ ы (λ) мен жиелігі (
) бір-біріне кері пропорционал болғ андық тан
(ν = 
) (3)
(3) тең сіздіктерін тө мендегідей етіп жазуғ а болады:
λ < λ 1 ; λ < λ 2 ; λ < λ 3 жә не с.с. (4)
Флуоресценция қ ұ былысы кезінде зат жарық толқ ын ұ зындығ ын таң дамалы жұ татындық тан, жарық тү скен сә улеге қ арағ анда басқ а, атап айтқ анда жиілігі аз, сә улемен шығ ады. Ендеше тү скен сә улеге қ арағ анда ә рқ ашанда шық қ ан сә уленің толқ ын ұ зындығ ы кө бірек болады.
Егер опалесценцияны, кез-келген ұ зындық тағ ы жарық сә улесі беретін болса, флуоресценцияны флорестейтін затта тә н белгілі бір толқ ын ұ зындығ ындағ ы жарық сә улесі береді. Осығ ан байланысты опалесценцияны флуоресценциядан жарық жолына жарық сү згілерін қ ою арқ ылы ажыратуғ а болады. Кө бінде флуоресценцияны толқ ын ұ зындығ ы кіші болатын сә уленің спектрлері беретін болғ андық тан, егер сә уле жолына қ ызыл жарық фильтрін (жарық сү згіш) қ ойсақ, онда флуоресценция болмауғ а тиіс, ендеше жарқ ылдайтын конусты кө ре алмаймыз. Керісінше опалесценцияда Фарадей- Тиндаль эффектісін байқ ауғ а болады.