![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Есеп 2.
Соқ тығ ысуды серпімді деп қ арастырып, кең істікте соқ тығ ысқ ан екі шардың жылдамдық тары мен массаларының тө менде келтірілген ә р тү рлі мә ндері ү шін, соқ тығ ысқ аннан кейінгі олардың жылдамдық тарының бағ ыты мен шамасын табың дар. 1) массалары 2) массасы 3) массасы Берілгені: 1) 2) 3) Табу керек:
Сурет Шешуі. Шарлар мен олардың қ озғ алғ ан бетінің арасындағ ы ү йкеліс кү ші шарлардың қ озғ алыс жылдамдық тарына қ арағ анда ө те аз болғ андық тан, шарлардан тұ ратын системаны тұ йық система деп қ арап, оларғ а сақ талу заң дарын қ олдануғ а болады. Шарлардың соқ тығ ысуы серпімді соқ тығ ысу, сондық тан олардың соқ тығ ысқ аннан кейінгі кинетикалық энергиясы жылу энергиясына айналмайды. Бұ л жағ дайда қ озғ алыс мө лшерінің сақ талу заң ымен қ атар энергияның сақ талу заң ы орындалады. Шарлардың соқ тығ ысқ аннан кейінгі жылдамдығ ын сә йкес
(1) тең деудегі векторлық шамаларды скалярлық тү рде жазу ү шін Х осінің бағ ытын шарлардың бағ ытымен бағ ыттас алып жылдамдық тардың сол оське проекциясын жазамыз:
Скалярлық тү рде жазғ анда олардың бағ ытын ескеру керек, бұ л есепте біз оң жақ қ а бағ ытталғ ан шардың бағ ытын оң шама деп аламыз. (сурет) (1), (2) тең деулерді қ оса шешіп
1) Шарлардың массалары бір-біріне тең болғ андық тан, (3) жә не (4) тең деулерге
(5), (6) тең деулерден массалары бірдей екі шар серпімді соқ тығ ысқ анда, бірінші шар – соқ тығ ысқ анғ а дейінгі екінші шардың жылдамдығ ына тең жылдамдық пен, ал екінші шар соқ тығ ысқ анғ а дейінгі бірінші шардың жылдамдығ ымен қ озғ алатындығ ын кө реміз. 2) Есептің шарты бойынша 2-ші шар тыныштық кү йде тұ р (
(7) жә не (8) тең деулерден шарлардың соқ тығ ысқ аннан кейінгі бағ ыттары оң болатыны кө рініп тұ р, яғ ни соқ тығ ысқ аннан кейін де екі шар бірінші шардың бағ ытымен қ озғ алады жә не оның бағ ыты ө зіміз таң дап алғ ан солдан оң ғ а қ арай бағ ытталғ ан болады. 3) Есептің шарты бойынша Бұ л жағ дайда бірінші шар екінші шарғ а соқ тығ ысқ аннан кейін соқ тығ ысқ анғ а дейінгі жылдамдық пен кері қ арай серпіледі. Жоғ арыда қ арастырып ө ткен пункттерді шариктердің біріне-бірі қ арама-қ арсы қ озғ алысы ү шін де қ олдануғ а болады, ол уақ ытта да осындай нә тиже алғ ан болар едік. Сан мә ндері қ ойып жазсақ: 1)
2)
3)
Жауабы: 1) 3)
|