Бап. Азаматтардың құқықтары

1. Қ азақ стан Республикасы азаматтарының:

1) Қ азақ стан Республикасының Ү кіметі бекі­тетін тізбеге сә йкес тегін медициналық кө мектің кепілдік берілген кө лемін алуғ а;

2) тегін медициналық кө мектің кепілдік беріл­ген кө лемінің шең берінде дә рілік заттармен жә не медициналық мақ саттағ ы бұ йымдармен қ амтама­сыз етілуге, оның ішінде белгілі бір аурулары (жай-кү йлері) бар азаматтардың жекелеген санаттары уә кілетті орган бекітетін тізбеге сә йкес амбулато­рия­лық дең гейде тегін немесе жең ілдікпен берілетін дә рілік заттармен жә не мамандандырыл­ғ ан емдік ө німдермен қ амтамасыз етілуге;

3) медициналық ұ йымды, сапалы ә рі уақ тылы медициналық кө мекті еркін таң дауғ а;

4) ө здерінің жеке қ аражаты, ұ йымдардың, ерікті сақ тандыру жү йесінің қ аражаты жә не тыйым салынбағ ан ө зге де кө здер есебінен тегін медици­налық кө мектің кепілдік берілген кө лемінен тыс қ осымша медициналық қ ызметтерге;

5) Қ азақ стан Республикасының Ү кіметі ай­қ ын­­дайтын тә ртіппен айғ ақ тар болғ ан кезде, бюджет қ аражаты есебінен шетелде медициналық кө мек алуғ а;

6) медицина қ ызметкерлерінің дә рілік заттар­ды, медициналық мақ саттағ ы бұ йымдар мен меди­ци­налық техниканы дұ рыс тағ айындамауынан жә не қ олданбауынан денсаулығ ына келтірілген зиянды ө тетуге;

7) ең бекке уақ ытша жарамсыздық парағ ын немесе ең бекке уақ ытша жарамсыздық туралы анық ­тама бере отырып, ең бекке уақ ытша жарам­сыздық фактісін куә ландыруғ а;

8) мемлекеттік органдардан, ұ йымдардан жә не емдеуші дә рігерден олардың қ ұ зыреті шегінде аурулар профилактикасының, диагностикасының, оларды емдеудің жә не медициналық оң алтудың ә дістері, клиникалық зерттеулер, қ оршағ ан орта­ның жай-кү йін, ең бек, тұ рмыс жә не демалыс жағ дайларын, дұ рыс тамақ тану мен тамақ ө нім­дерінің қ ауіпсіздігін, оның ішінде санитариялық -эпидемиологиялық сараптаманың қ орытын­ды­ларын қ оса алғ анда, денсаулық қ а ә сер ететін фак­торлар туралы дә йекті ақ паратты ө теусіз алуғ а;

9) дә рілік заттар, медициналық мақ саттағ ы бұ йымдар мен медициналық техника айналысы саласындағ ы мемлекеттік органдардан, тә уелсіз сарапшы ұ йымдардан жә не субъектілерден ө ткізі­летін дә рілік заттардың, медициналық мақ саттағ ы бұ йымдар мен медициналық техниканың қ ауіп­сіздігі, тиімділігі мен сапасы туралы ақ парат алуғ а;

10) медицина жә не фармацевтика қ ызмет­керлерінің іс-ә рекеттеріне (ә рекетсіздігіне) денсау­лық сақ тау ұ йымына, жоғ ары тұ рғ ан органғ а жә не (немесе) сот тә ртібімен шағ ым жасауғ а;

11) мемлекеттік медициналық сараптама қ оры­тын­дыларымен келіспеген жағ дайда, тә уелсіз са- рап­­шыларды тарту туралы ө тініш беруге қ ұ қ ығ ы бар.

2. Ә йелдің ана болу туралы мә селені ө зі шешуге жә не отбасын жоспарлау мен ө з денсаулы­ғ ын сақ тау мақ сатында, ө зі қ аламайтын жү кті­ліктен сақ танудың қ азіргі заманғ ы ә дістерін еркін таң дауғ а қ ұ қ ығ ы бар.

Азаматтардың ана болуды қ орғ ау қ ұ қ ығ ы:

1) ұ рпақ ты болу жасындағ ы ә йелдерге тегін медициналық кө мектің кепілдік берілген кө лемінің шең берінде медициналық тексеріп-қ арау, оларды динамикалық байқ ау жә не сауық тыру;

2) науқ ас баланы кү тіп-бағ у ү шін стационарғ а тү скен кезде ә йелдердің ұ рпақ ты болу денсау­лығ ына жә не баланың денсаулығ ына тікелей ә сер ететін негізгі ауруларды медициналық айғ ақ тар бойын­ша емдеу арқ ылы қ амтамасыз етіледі.

Жү кті ә йелдер мен бала емізетін аналардың жұ мыс уақ ытының режимі, жү ктілігі мен босануы бойынша демалысы жә не ең бек жағ дайлары Қ азақ ­стан Республикасының ең бек заң нама­сына сә йкес белгіленеді.

3. Психикасының бұ зылушылығ ы (ауруы) бар адамдардан басқ а, жыныстық сә йкестендіруде ауытқ ушылығ ы бар адамдардың жынысын ауыс­тыруғ а қ ұ қ ығ ы бар.

Жыныстық сә йкестендіруде ауытқ ушылығ ы бар адамдарды медициналық куә ландыру жә не олардың жынысын ауыстыруды жү ргізу қ ағ и­даларын уә кілетті орган белгілейді.

4. Бас бостандығ ы шектеулі, сондай-ақ сот ү кімі бойынша жазасын бас бостандығ ынан айыру орындарында ө теп жү рген, арнайы мекемелерге орналастырылғ ан азаматтарғ а медициналық кө мек уә кілетті орган жә не Қ азақ стан Республикасының заң дарында белгіленген қ ұ зыреті шегінде ө зге де мемлекеттік органдар айқ ындайтын тә ртіппен кө рсе­тіледі. Аталғ ан адамдар медициналық кө мек алу кезінде Қ азақ стан Республикасы азамат­­тары­ның жоғ арыда келтірілген барлық қ ұ қ ық тарын пайдаланады.

5. Егер Қ азақ стан Республикасы ратифи­кациялағ ан халық аралық шарттарда ө згеше кө здел­месе, Қ азақ стан Республикасының аумағ ында жү р­ген шетелдіктер мен азаматтығ ы жоқ адамдардың айналасындағ ылар ү шін қ ауіп тө ндіретін қ атты аурулары болғ ан кезде Қ азақ стан Республи­касының Ү кіметі айқ ындайтын тізбеге сә йкес тегін медициналық кө мектің кепілдік берілген кө лемін алуғ а қ ұ қ ығ ы бар.