Тақырып. Көліктік саяхатты ұйымдастыру

Мақ саты: Қ Р ғ ы кө ліктік жү йенің жағ дайын жә не оның туризмді дамытудағ ы мү мкіндіктерін ашу, транспорттың маң ызының мә нін ашу, туристерді теміржол кө лігі бойынша тасымалдау ерекшеліктерін мең геру.

Кілт сө здер: транспорт, ә уе жолы, автомобильді, теміржол транспорты

1. Қ Р кө ліктік жү йенің жағ дайы мен туризмді дамытудағ ы оның рө лі.

Қ азақ стан Республикасындағ ы транспорт жағ дайы, оның туризмге ық палы. Қ азақ станның географиялық ерекшеліктері (территорияның кең дігі, тең ізге шығ у жолының болмауы, халық тың тұ рғ ылық ты жерлері мен табиғ и ресурстарының шашыраң қ ы болуы) экономиканы ә лемдегі кү рделі болуына жә не транспорттық жү йеге тә уелділігін арыттырып отыр.

Еуропа мен Азияның қ иылысында орналасатын Қ азақ стан айтарлық тай транзитті ә леуетке ие болып, басқ а Азия елдерін Ресей жә не Еуропамен байланыстыратын басқ а альтернативасы жоқ кө ліктік байланыстың жалғ ыз кө зі болып отыр. Соң ғ ы кезде Қ азақ станның ә уе кең істігіндегіде транзиттік потенциалы арту ү стінде. Мемлекетіміздің басқ а кең ө ткізу нарық тары бар елдермен кө ршілес болуы отандық кө ліктік жү йенің дамуына оң тайлы мү мкіндіктер беріп отыр. Қ азақ станда қ ұ рлық тың кө лік тораптары автомобиль жә не темір жолдардың ү лестеріне тиеді (сә йкесінше 88, 4 жә не 14, 0 мың км авто жолына).

Қ олданылып отырғ ан су жолдары 3, 9 км, ә уе трассалары 61 мың км. Кө ліктік жү йедегі реформалардың алғ ашқ ы 10 жылдығ ында тү бегейлі қ ұ рылымның жә не институционалды ө згерімдер енгізіледі. Жаң а ә леуметтік экономиканық талаптарғ а сай келетін кө ліктік саланың қ ұ қ ық тық негізі қ аланады. Сондай-ақ кө ліктің кейбір тү рлеріне жекешелендіру іске асырылды. Еліміздегі коммуникациялық тораптардың шашыраң қ ы орналасуы бірың ғ ай экономикалық кең істік қ ұ руғ а кедергі жасап отыр. Соң ғ ы кездері республикамыздағ ы кө ліктік кешеннің даму ү рдістері негізгі қ орлардың ескіруімен жә не инфрақ ұ рылым технологиясының ә лсіздігімен сипатталады. Атап айтсақ, теміржол транспортында негізгі қ орларының 60 пайыздан астамы физикалық жә не моральді тозғ ан.

2. Кө ліктің атқ аратын рө лі жә не оның кең інен тарағ ан тү рлері.

Туризм туристерді бір орыннан келесі орынғ а жылжытатын ә рекеттермен байланысты болатындық тан оны кө ліктік жү йеден тыс қ арастыруғ а болмайды. Туризмнің кө лікпен жабдық талатындығ ы туристік инфрақ ұ рылымның маң ызды элементі бола отырып, туристік ө нім қ ұ рамына кіретін қ ызметтер кешенінің бір бө лігі. Туризмнің кө лікпен жабдық талуы туристік инфрақ ұ рылымның маң ызды элементі бола отырып, туристік ө нім қ ұ рамына кіретін қ ызметтер кешенінің бір бө лігі. Туризм мақ сатында қ олданылатын кө ліктер ә ртү рлі бағ ыты бойынша жіктеледі 1 кесте

Туризм мақ сатында қ олданылатын қ ұ рлық тағ ы оның негізгі тү рлері автомобиль жә не теміржол болып табылады.

Автомобиль кө лігі туризмде кең інен қ олданылады. Авто транспорты дү ркінді тү рде іске асатын жә не дү ркінді емес тү рде іске асатын болып бө лінеді. Дү ркіндіге рейстік автобустар бү ркінді емеске меншікті кө лік туристік мекеменің жалғ а алынғ ан кө лік қ ұ ралдары жә не туристің меншікті кө лігі.

Судағ ы кө ліктік қ ұ ралдарының ішінде мына тү рлері кең інен қ олданылады:

1) Су астындағ ы (экскурсиялық сү ң гуір қ айық тары);

2) Су бетіндегі (теплаходтар, круиздік кемелер, тең із серуеніне арналғ андар яғ ни, катер, яхта т.б.);

3) Азаматтық авиация, ә уе шарлары, зымырандар.