Palantiri

W drugim wydaniu Wł adcy Pierś cieni (1966) ojciec poczynił istotne zmiany w rozdziale Palantiri (w tomie Dwie Wież e) oraz kilka dalszych, zwią zanych z poprzednimi, w rozdziale Stos Denethora (w tomie Powró t Kró la). Został y one jednak uwzglę dnione dopiero w drugim rzucie poprawionego wydania (1967). Tekst pomieszczony w niniejszej ksią ż ce jest wyją tkiem z zapiskó w na temat palantiri, powstał ych w zwią zku z owymi zmianami. Moja interwencja ograniczył a się w tym przypadku wył ą cznie do zebrania luź nych fragmentó w w jeden tekst.

MAPA Ś RÓ DZIEMIA

Z począ tku zamierzał em doł ą czyć do tej ksią ż ki mapkę zawartą we Wł adcy Pierś cieni, uzupeł niają c ją tylko o dalsze nazwy. Pomyś lał em wszakż e, ż e lepiej był oby wykorzystać moją oryginalną mapę i poprawić przy tej okazji kilka pomniejszych bł ę dó w (nie czuję się bowiem wł adny, by zmieniać te wię ksze spoś ró d pomył ek). Tak i przerysował em ją moż liwie najdokł adniej, pomniejszają c o poł owę wobec pierwowzoru. Mapka obejmuje też mniejszy obszar, brakuje na niej wszakż e tylko Portu Umbar i Przylą dka Forechel *, mogł em za to uż yć wię kszego kroju liter, na czym przejrzystoś ć mapy tylko zyskał a.

* Mam niemal cał kowitą pewnoś ć, ż e akwen opisany na oryginalnej mapie jako " Lodowa Zatoka Forechel" jest tylko mał ą czę ś cią cał ej zatoki (w Dodatku A do Wł adcy Pierś cieni okreś lonej jako " ogromna") rozcią gają cej się dalej na pó ł nocny wschó d. Jej pó ł nocne i zachodnie brzegi tworzy Przylą dek Forechel, któ rego bezimienne zwień czenie widnieje na oryginale mapy. Na jednym ze szkicó w ojca pó ł nocne wybrzeż e Ś ró dziemia wycią ga się wielkim ł ukiem w kierunku wschó d-pó ł noc-wschó d, poczynają c od tegoż przylą dka, i się ga okoł o 700 mil [ponad tysią c kilometró w] na pomoc od Karn Dum.

Uwzglę dnił em na tej mapie wszystkie co istotniejsze nazwy miejsc wymienione w niniejszej ksią ż ce, a nie pojawiają ce się we Wł adcy Pierś cieni, jak Lond Daer, Druwaith laur, Edhellond, Pł ycizny czy Greylin, dodał em też kilka, któ re winne (lub mogł yby) zostać uwzglę dnione na oryginalnej mapie, jak nazwy rzek Harnen i Kamen, Annuminas, Wschodnia Bruzda, Zachodnia Bruzda, Gó ry Angmar. Omył kowe ukazanie we Wł adcy Pierś cieni jedynie obszaru Rhudaur poprawił em dodają c nazwy Kardolan i Arthedain, uwzglę dnił em też wysepkę Himling u pó ł nocno-zachodnich wybrzeż y, któ ra pojawia się wył ą cznie na szkicu ojca i na mojej pierwszej przymiarce do tematu. Himling to wcześ niejsza forma nazwy Himring (wielkie wzgó rze, na któ rym Maedhros, syn Feanora, wznió sł fortecę opisaną w Silmarillionie) i chociaż nie ma na ten temat ż adnej jednoznacznie brzmią cej wskazó wki, oczywistym jest, iż szczyt owego wzgó rza wystawał jaka wyspa ponad wody kryją ce zatopiony Beleriand. Nieco bardziej na zachó d widnieje wię ksza wyspa zwana Tol Fuin, któ ra musiał a stanowić niegdyś najwyż sze partie Taur-nu-Fuin. W zasadzie (chociaż nie zawsze) starał em się stosować sindariń skie nazwy (o ile był y znane), dodają c wszakż e zazwyczaj tł umaczenie, jeś li takowe czę sto pojawia się w tekś cie. Moż na zauważ yć, ż e Pustkowie Pomocne zaznaczone na gó rze moich oryginalnych map miał o w zał oż eniu stanowić zapewne odpowiednik obszaru okreś lanego Forodwaith *.

* Forodwaith pojawia się tylko raz w Dodatku A do Wł adcy Pierś cieni. Odnosi się wó wczas do pradawnych mieszkań có w Pó ł nocnych Ziem. Od nich to wywodzili się Ś nież ni Ludzie z Forochel. Jednak sindariń skie sł owo (g)waith oznaczał o zaró wno krainę, jak i jej mieszkań có w (por. Enedwaith). Na jednym ze szkicó w ojca nazwa ta zdaje się ró wnoznaczna z " Pustkowiem Pomocnym", gdzie indziej został a jednak przetł umaczona jako " Pó ł nocne Ziemie".

Uznał em za poż ą dane zaznaczenie cał ego przebiegu Wielkiego Goś ciń ca ł ą czą cego Arnor z Gondorem, chociaż odcinek mię dzy Edoras a Brodami na Isenie odtworzył em na podstawie domysł ó w (podobnie jak i domyś lać się moż na tylko dokł adnego poł oż enia Lond Daer i Edheltondu).

Pod koniec chciał bym jeszcze podkreś lić, ż e wiernopoddań cze wzorowanie się na mapie (pomijają c kwestie nazw i liternictwa), któ rą nakreś lił em w poś piechu dwadzieś cia pię ć lat temu, nie oznacza jeszcze, iż uważ am ją za doskonał ą i ze wszech miar sł uszną. Z dawna ż ał uję, ż e ojciec nie nakreś lił w jej zastę pstwie wł asnej mapy. Sprawy wszakż e tak się potoczył y, ż e koniec koń có w, chociaż niedoskonał a i niedokł adna, stał a się owa mapa MAPĄ i nawet potem tę wł aś nie ojciec wykorzystywał (wypominają c przy tym czę sto jej mankamenty). Rozmaite szkice, któ re został y napisane na podstawie mojej mapy, są dziś czę ś cią skł adową historii powstawania Wł adcy Pierś cieni. Uznał em zatem, mają c ostatecznie pewien osobisty wkł ad w sprawę, ż e najlepiej bę dzie zachować oryginalną postać mojej mapy, skoro z grubsza odzwierciedla ona zamysł y ojca.

Czę ś ć trzecia