Сұрақтар

1. Темірбетон элементтердің иілу кезіндегі осінің қ исық тығ ы мен сызат жоқ учаскелердегі қ атаң дығ ы

2. Темірбетон элементтердің иілу кезіндегі осінің қ исық тығ ы мен сызат бар учаскелердегі қ атаң дығ ы

3.Сызат бар жә не сызат жоқ созылғ ан аймақ тағ ы темірбетон элементтердің орын ауыстырулары

1. Темірбетон элементтердің иілу кезіндегі осінің қ исық тығ ы мен сызат жоқ учаскелердегі қ атаң дығ ы

Иілген темірбетон элементтердің деформациялары (майысулар, бұ рылу бұ рыштары т.б) жү ктер шамасына, элементтердің ө лшемдері мен пішіндеріне, қ андай матералдардан дайындалғ анына, алдын ала кернеу шамасына, бетонда сызаттың бар немесе жоқ тығ ына байланысты болып келеді.

Сонымен қ атар алдын ала кернеуленген иілген элементтің майысып иілуі оның жағ дайы мен сыртқ ы момент кү шінің шамасына да байланысты.

Сыртқ ы жү к тү спес бұ рын, алдын ала кернеудің центрден тыс ә сер етуіне байланысты элемент жү к тү скен кездегі иілуіне, қ арсы бағ ытта майысады. I –кезең де жү к тиелген кезден бастап, элементті М₁ момент кү ші игендегі созылу аймағ ындағ ы қ имада бетонның алдын ала қ ысуын жойғ анғ а дейін, иілу тү зу бағ ытта ө седі.

Иілетін темiрбетон элементтердiң (иiлiстер, бұ рылу бұ рыштары) деформациялары жү ктеме, элементтер ө лшемдері жә не пішіндері, қ андай материалдардан жасалғ анына, қ ұ йматасты сығ у шамасына, жарық шақ тардың бар-жоғ ына байланысты болады.

Алдын ала кернелген иілетін элементтiң иiлiсінің ө згерiсi оның кү йi мен сыртқ ы момент шамасына байланысты.

Сыртқ ы жү ктеме тү скенге дейін, алдын ала центрден тыс қ ысу салдарынан элемент, жү ктеме ә серінен керi иiледі.

I кезең де, элементті жү ктегеннен бастап, қ ұ йматас қ имасының қ ырындағ ы алдын ала қ ысуды жойғ анғ а дейін, элементтің иілісі ескерілгенде, М₁ июінен созылғ анда, иіліс тү зу сызық бойымен ө седі (серпімді деформациялар, учаске ). Оны анық тау ү шін, есепке қ атаң дық ты енгiзедi.

Содан соң кезең i келеді жә не жарық шақ тардың пайда болуының сә тiне дейiн жалғ асады (1 – 2 учаске).

Бұ л кезең де қ ұ йматаста серпімді емес деформациялар пайда болады соның салдарынан элемент қ атаң дығ ы тө мендейді оны , тең деп алады, (мұ ндағ ы қ ұ йматастың қ ысқ а мерзiмдi жылжымалылығ ының ә серiн ескерген коэффициент; ауыр бетон, iрi кеуектi толтырғ ышты жә не кварцты қ ұ м қ ұ йматас ү шін 0, 85 тең; iрiлi-уақ толтырғ ышты қ ұ йматас ү шiн 0, 70 тең).

Бұ л 1 категориялы қ ұ рылымдардың сызатқ а шыдамдылық кезең іне тә н. Бұ л кезең де қ имасы тұ тас элемент қ исық тығ ын анық тағ андай 1/r қ исық тық тығ ын анық тайды.

Бетонда сызаттар пайда болғ аннан кейін ғ ана II кезең (учаске 2 — 3)

басталады, кернелген арматурадағ ы кейін қ айтпайтын деформациялардың пайда болуымен, бұ л кезең аяқ талады.

Бұ л кезең де 1/r қ исық тығ ын, қ имасы тұ тас элементте анық тағ андай анық тайды. Иілістің ө суі тү зу сызық ты емес, жайымен бетондағ ы қ айтпайтын деформациялар ө се бастайды.

Бұ л кезең 2 жә не 3 ка­тегориялы сызатқ а тө зімділік қ ойылғ ан қ ұ рылымдарғ а тә н.

III кезең (3-4 бө лiм) кернелген арматурада ақ қ ыштық шегiнiң пайда болуымен (шартты немесе физикалық) аяқ талады, ол иiлiстiң елеулi ө суiмен сипатталады жә не элементтегі жү ктеменiң болмашы ө суімен берiктiгiн жоюмен аяқ талады(4—5-шi бө лiм).