Сұрақтар

1. Арқ алық жабынды жинамалы қ абырғ алы қ абат аралық тө бе жабындары

2. Арқ алық жабынды тұ тас қ ұ ймалы қ абырғ алы қ абат аралық тө бе жабындары, қ ұ рылымдық сұ лбаларын ү йлестіру

3. Арқ алық ты жабынды есептеу жә не қ ұ рылымдау

4. Бас жә не қ осымша арқ алық тарын есептеу жә не қ ұ рылымдау

1. Арқ алық жабынды жинамалы қ абырғ алы қ абат аралық тө бе жабындары

Тө бе жабындарының қ ұ рылымдық сұ лбаларын ү йлестіру, сыртқ ы жү ктерге, ғ имараттар мен имараттардың тағ айындалуына жә не жалпы сә улеттік-жобалау шешеімдеріне байланысты болып келеді.

Ригельдердің бағ ытын (ғ имараттың бойлық осіне қ атар жә не кө лденең) ғ имараттың қ атаң дығ ына жә не бө лмелерді жарық тандыруына қ арай орналастырады.

Ригельдерді ғ имараттың бойлық осіне кө лденең орналастырғ анда ғ имараттың ең ү лкен қ атаң дығ ын алғ анмен, бө лме тө белерінің ең шамалы жарық тандыруын, яғ ни бө лмелердің тө мен жарық тандыруын алады.

Тө бе жабындарын ригелдерге екі ә діспен тіреп орналастырады: ригельдермен бір дең гейде немесе ә ртү рлі дең гейде орналастырады.

Бірінші нұ сқ аның кемшілігі қ абат аралық тө бе жабындарының ең ү лкен биіктігі болса, ал екінші нұ сқ ада артық шылық тар бар -ригельдердің кө лденең қ имасының жә не жабындарды жинақ таудың қ арапайымдылығ ы, ригель ү стінен ә ртү рлі қ ұ бырлар мен басқ а коммуникацияларды ө ткізу мү мкіндігінің болуы.

Жамылғ ының конструктивтiк сұ лбасын қ ұ растыру сыртқ ы жү ктемелерге, ғ имараттың тағ айындауына жә не ортақ сә улетшiлiк - орналастыру шешiмдерiне байланысты. Ригельдердiң бағ ыты (ғ имараттың кө лденең жә не бойлық ось бойымен) ғ имараттың қ аттылығ ына жә не жарық талынуна қ арай орнатады. Ригельдер ғ имараттың бойлық осіне кө лденең орналасқ анда ең ү лкен ендiк қ атаң дық тар алады бірақ тө белер жарамсыз жарық талғ андық тан, бө лме де шамалы жарық танады. Тақ та жабын ригельдерге екi тә сiлдің бірімен сү йенедi: ә р тү рлi дең гейлерде немесе ригельдермен бiр дең гейде. Бiрiншi нұ сқ аның кемшiлiгі тө бе жабу ең ү лкен биiктiкке ие болады, ал артық шылығ ы - ригельдердiң кө лденең қ имасының қ арапайымдығ ы жә не тақ та жабындарды оң ай жинақ тау.

Олардың қ ұ рылысына байланысты бү тiн жә не қ ұ рама болып бө лінедi. Мұ ндай жабындарын артық шылығ ы олардың ү лкен кө теру қ абiлетінің болуы. Қ ұ йматастың сығ уғ а берiктiгiн пайдаланады, себебi бұ л жабындардың ө лшемдерін статикалық есептеу жолымен дә л анық тауғ а болады. Темiр-бетонды жабындардың кемшiлiгі -ү лкен дыбыс ө ткiзушiлiгі.

Бү тiн темiрбетонды жабындарды қ ұ рылыста жасайды. Еденнен жү ктеменi кө теруші қ абырғ аларғ а береді, қ аң қ алы ғ имараттарда қ аттылық тық элементі болып табылады.

Бү тiн темiрбетонды жабындарды жасау ү шiн тапшы ағ аш материал қ ажеттi. Пiшiн бойынша бү тiн темiрбетонды жабындар тақ та, арқ алық, қ абырғ алы болып бө лінеді.

Бү тiн тақ та бө геулер. Жабын тұ тас қ ұ рылымның қ арапайым тү рі Монье тақ тасы болат арматура созылуғ а 15 есе ү лкен берiктiкке ие болғ андық тан созылу аймағ ында, тақ та жабынның тө менгі жағ ында орналасады.

Сурет 1. Темiрбетонды тақ та жабындар

а- бү тiн темiр бетон тақ та; б - бү тiн темiрбетонды арқ алық жабын; 1-арқ алық тың кө лденең арматурасы; 2 - арқ алық; 3-арқ алық тың бас бойлық арматурасы; в-бү тiн темiрбетонды қ абырғ алы жабын

Тақ та жабынды кө теруші қ абырғ аларғ а 10 см ұ зындық та жайғ астырады, қ абырғ а қ алың дығ ы 10 см асып кетсе орналасу ұ зындығ ы, қ абырғ а қ алың дығ ына тең. Мұ ндай тақ та жабындардың бойлығ ы 300 см аспайды.

Тақ та жабындардың 300 см ү лкен аралық тары ү шiн, арқ алық тарды темiр бетон тақ тамен байланыстырады жә не арматуралайды. Мұ ндай тақ та жабындарды француз инженері Эннэбик ойлап тапқ андық тан Эннэбик жабындары деп аталады. Арқ алық тар бiр бірінен 130 - 500 см қ ашық тық та орналастырылады. Кө теруші қ абырғ аларғ а арқ алық тарғ а орналасуы арқ алық ұ зындығ ының 7, 5% қ ұ райды, бiрақ 22 см кем емес.

Темiрбетонды арқ алық ты тө бе жабындар тө бесі тегiс бө лмелер ү шін (жертө ле, қ ойма, ұ стаханаларда) қ олданылылады.