Тұрақты ток қозғалтқыштарының сипаттамалары

Электрқ озғ алтқ ыштарының, соның ішінде тұ рақ ты ток қ озғ алтқ ыштарының да қ асиеттері олардың іске қ осылу, жұ мыстық, механикалық жә не реттеу сипаттамаларымен анық талады.

Қ озғ алтқ ышты жү ргізіп жіберу кезінде оның тыныштық кү йден бір қ алыпты жылдамдық пен жұ мыс жасау режиміне кө шкенге дейінгі аралығ ы іске қ осылу сипаттамасымен сипатталады, ол токтардың немесе моменттердің - еселік коэффициентімен кө рсетіледі, мұ ндағ ы I_п – іске қ осу тогы, I_ном – номиналь ток.

Қ озғ алтқ ышты ток кө зіне қ осқ ан кезде оның якоры қ озғ алыссыз кү йде болады, сондық тан = 0, егер якорь тізбегінің индуктивтілігін L, = 0, онда іске қ осу кезіндегі ток ендеше якорь тізбегінің R_a кедергісінің шамасы аз болғ андық таніске қ осыу тоғ ы номиналь токтың шамасынан 3-15 есе жоғ арлап кетуі мү мкін. Іске қ осу тоғ ының шамадан тыс жоғ ары болуы қ озғ алтқ ыш ү шін қ ә уіпті, сондық тан = (3 – 5) болатын, тек қ уаты аз қ озғ алтқ ыштарды ғ ана іске қ осу ток кө зіне тікелей қ осу арқ ылы жү ргізіледі. Аз қ уатты қ озғ алтқ ыштардың якорь тізбегінің кедергісі айтарлық тай жоғ ары жә не олардың роторының инерция моменті аз.

Қ уаты орташа жә не ү лкен қ озғ алтқ ышьарды іске қ осу олардың якорь тізбегіне қ осымша іске қ осу кедергісін енгізу арқ ылы немесе қ озғ алтқ ышқ а берілетін кернеуді тө мендетіп беру арқ ылы жү ргізіледі. Іске қ осу кедергісін енгізу арқ ылы қ осу кезінде оның шамасын іске қ осу тоғ ы номиналь шамадан 2-3 есе ғ ана жоғ ары болатындай етіп таң дайды, яғ ни:

Реостатты іске қ осылатын параллель қ оздырылғ ан қ озғ алтқ ыштың принципальді схемасы 3.4 –суретте кө рсетілген.Іске қ осу кедергісі Л тү йіспесі арқ ылы ток кө зіне қ осылғ ан, Я ә не В тү йіспелері якорь жә не қ оздыру тізбектерін ток кө зіне жалғ айды.

3.4 –Сурет - Параллель қ оздырылғ ан қ озғ алтқ ышты реостатты іске қ осу схемасы

Іске қ осу моментінің ү лкен шамасын алу ү шін қ оздыру тізбегіндегі Rp кедергісі іске қ осу кезінде толығ ымен ажыратылып тасталынады. Тө мендетілген кернеу арқ ылы іске қ осу арнаулы схемалар, яғ ни қ озғ алтқ ыш шығ ыс кернеуі реттелмелі ток кө зінен қ оректенетін схемамен жвалғ анғ ан кезде ғ ана мү мкін.

Қ озғ алтқ ышты реверстеу, яғ ни якордың айналу бағ ытын қ арама-қ арсығ а ө згерту ү шін якорь немесе қ оздыру орамдарының ұ штарын орнын ауыстырып қ осу жеткілікті.

Қ оздыру тогы мен якорь орамдарына берілген кернеудің номиналь шамалары кезіндегі U = U _ном = const, Rp = const жә не R_д = 0 болғ андағ ы айналу жылдамдығ ының, пайдалы моменттің, пайдалы ә сер коэффициентінің жә не якорь орамдарындағ ы токтың, яғ ни - параметрлерінің Р₂ – пайдалы қ уатқ а тә уелділіктері қ озғ алтқ ыштың жұ мыстық сипаттамаларын кө рсетеді.

Қ озғ алтқ ыштың негізгі сипаттамасы U = U _ном = const, Rp — const, R_д = const болғ анда n =f(М) тә уелділігімеханикалық сипаттама болып табылады.

Якорьдың айналу жылдамдығ ының қ озғ алтқ ыш якорына берілетін кернеуге, якорь тізбегінің кедергісіне жә не негізгі магнит ағ ынына байланыстылығ ы реттеу сипаттамаларымен сипатталады, яғ ни қ озғ алтқ ыш якорының айналу жылдамдығ ын қ андай ә дістермен реттеуге болатынын кө рсетеді.

Ә дебиеттер 1нег. [1-5, 2-3], 1 қ ос. [3-12], 3 қ ос. [4-20].