Laboratorija zvuka

(Novi Sad)

Predrag Vraneš ević (rođ en 1946. godine u Novom Sadu) muzikom poč inje aktivno da se bavi 1962. godine. U Beogradu studira arhitekturu i 1964 godine postaje č lan re­produktivne beogradske grupe The Best Nothing koja je ime odabrala po pesmi Dilana Tomasa (Dylan Thomas).

Pri kraju karijere grupa radi i na svojim pesmama. Po povratku u Novi Sad sa delom beogradskih muzič ara, Peđ a 1968. godine formira sastav Med sa kojima pravi prvi sni­mak, pesmu " Gajba". Paralelno radi kao urednik u filmskoj redakciji Tribine mladih i piš e filmske kritike. Za to vreme njegov brat Mladen (rođ en 1947 godine u Novom Sadu) svira u grupama Falkon i Neoplanti. Prvi put rade zajedno 1971. godine kada na tekst pesnika i muzič ara Branka Andrić a komponuju muziku za kratkometraž ni film " Zdravi ljudi za razonodu" reditelja Karpa Godine, za koju dobijaju nagradu na Festi­valu kratkometraž nog i dokumentarnog fil­ma u Beogradu. To ih stimuliš e da se ozbilj­nije posvete primenjenoj muzici U stanu improvizuju studio i poč inju da komponuju za radio, film, televiziju i pozoriš te. Za taj rad č esto bivaju nagrađ ivani kod nas i u inostranstvu. Sa Ž elimirom Ž ilnikom 1976. godine u pozoriš tu pripremaju predstavu " Gastarbajter opera", a iste godine rade muziku za film " Splav meduza" Karpa Godi­ne. Tokom dugogodiš njeg rada snimali su muziku za filmove " Veš tač ki raj", " Još ovaj put", " Kraj rata", " Oktoberfest", " Original fal­sifikata", " Pun mesec nad Beogradom" i druge. Autori su muzike i š pica za TV emisi­je " Poletarac", " Prič e iz Neprič ave", " Č ik pogo­di ko sam".

U tom periodu, dakle od 1972 do 1982. godine, Peđ a je radio kao arhitekta u novo­sadskom Urbanistič kom zavodu. On i Mla­den 1978. godine osnivaju Laboratoriju zvu­ka sa ljudima sa kojima su već duž e vreme radili u studiju. U sastavu su Saš a Pejak (gitara), Dragan Zarić (bubnjevi), Vera Lajko (klavijature, glas), Dina Vraneš ević (glas), Đ orđ e Urban (bas), Olah Vince i Miroslav Ć urć ijanski (violine). Sa pesmom " Dok vam je još vreme" uč estvuju na festivalu u Opatiji, a po uspehu tog singla snimaju album " Telo" baveć i se zdravim temama koje vole mladi: pravilna ishrana i erotika. Na koncertima nastupaju sa trinaestoč lanom ekipom u kojoj su pevač ica Renata Vigi, te prvak u bodi bildingu Petar Č elik i njegova supruga Irena. Š arolik nastup i ž anrovska razno­vrsnost č ine ih jednom od najefektnijih gru­pa tog vremena. Seksualne asocijacije još otvorenije iznose u ska pesmi " Skakavac joj zaš 'o u rukavac" napravljenoj po tekstovima iz knjige " Crveni ban" u kojoj je Vuk Karadž ić prikupio narodne erotske umotvorine. U toj pesmi debituje nova maskota grupe, Vilmoš Kauboj, novosadski marginalac koji se sa š armom pravog naturš č ika odlič no snalazio na bini u ulozi najavljivač a. Sledeć i album " Duboko u tebi" 1982. godine donosi razra­du Peđ inih interesovanja za rockabilly muziku. Pesma " Zaboravljena draga" rađ ena je za film " Piknik u Topoli", a tekst su napisali Peđ a i Slobodan Tiš ma (La Strada, Luna). Tiš ma, doduš e, nije ž eleo da se zna kako je radio na tom tekstu, pa je u javnosti predstavljen kao Bobo Misteriozo. Na ploč i je i obrada " Bonnie Moronie" Larija Vilijamsa (Larry VVilliams), a tu su i " Trofazni zavod­nik", " Ja ć u tebe" i " Odlazim dolazim" koja je snimljena na njihovom nastupu na Omladin­skom festivalu u Subotici 1978. godine U organizaciji KPZ Vojvodine 1982. i 1983. godine nastupaju za decu naš ih radnika u Nemač koj i prilikom prvog boravka snimaju elektronski orijentisan singl sa pesmama " Devica 69" i " Š etnja". Te 1982 godine pro­tiv Peđ e Vraneš ević a se vodi sudski postu­pak. Naime, uznemireni građ ani slovenač kog Novog Mesta su na osnovu slike Vilmoš a Kauboja sa plakata grupe, zaključ ili da vređ a lik i delo druga Tita. Građ ani su plakat navodno skinuli sa zida i odneli ga u SUP jer im je bio " uvređ en socijalistič ki moral i povređ ena su im bila patriotska oseć anja". Peđ a je prvo osuđ en na č etrdeset dana zatvora, ali je sluč aj brzo zataš kan. Posle nastupa na zagrebač kom Bijenalu gde su svirali i sastavi Gang Of Four i Classix Nouveaux, ostvaruju kontakte sa engleskim menadž erima i avgusta 1984. godine pet več eri nastupaju u lon­donskom teatru Instituta savremenih umetnosti (ICA), gde izvode muzič ko scenski hepening " Jaš uć i konje San Marka". Pod nazi­vom La Boratoria ponudili su izlož bu i pozoriš nu predstavu o junaku pod imenom PVC koji je vanbrač ni sin Isidore Dankan i Sergeja Jesenjina. Na sceni su bili č lanovi grupe, baletani, kao i bilder Slobodan Blagojević Predstava je naiš la na pozitivne reakcije u engleskoj š tampi.

Mladen Vraneš ević polovinom osamde­setih poč inje da radi i sa novim sastavima tako da je bio vezan za prve korake grupa Plavi orkestar i Ruž. U vreme objavljivanja albuma " Nevinost" nastupaju u novoj posta­vi: gitarista Zoran Bulatović Bale (ex Luna, Pekinš ka patka), bubnjar Ivan Fece Firč i (ex Luna, EKV), saksofonista Dež e Molnar, basi­sta Stojan Jovanović, klavijaturista Senad Jaš arević, a pevaju Mladen, Dina Vraneš ević i Renata Vigi. Peđ a je zaduž en za gitare, klavijature i povremeno pevanje. Uz Vilmoš a Kauboja, nova scenska atrakcija je proroč ica Duš ica Ilić (kasnije poznatija kao Kleopatra), koja je simbol nevinosti jer je već i deo ž ivota, do promene pola, u lič noj karti nosila ime Duš ko. Ploč a donosi ponovo pesme sa singlova: " Skakavac joj zaš 'o u rukavac", " Devica" i " Š etnja", ali i " Daj mi bugi, dam ti vugi", " Mala moja al' je paranoja", " Vili Vili"

Od 1991. godine Peđ a Vraneš ević radi kao muzič ki urednik u TV Novi Sad, a Mla­den u marketingu iste kuć e. Polovinom 1996. godine objavljuju CD " Nema niđ e te ljepote" na kome se nalazi deset novih pesama, urađ enih š turo, na nivou demo sni­maka. Autori materijala su brać a Vraneš ević, pesme " Do I Dare" i " Vinyl Mirrors" urađ ene su na tekst pesnika Dž onatana Lojda (Johnatan Loyd), dok je tekst " Mirni" nastao po motivima Ive Tijardović a. Pored brać e Vraneš ević, na ploč i su svirali saksofonista Dež e Molnar, gitarista Bale, a prateć e vokale otpevala je Milana, kć erka Bate i Dine Vraneš ević.