Студопедия

Главная страница Случайная страница

КАТЕГОРИИ:

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Еуразия жүрегі






Қ азақ стан Республикасы – Еуропа мен Азия қ ос континенттерінің тоғ ысының солтү стік жарты шарында орналасқ ан. Жер кө лемі бойынша Қ азақ стан Ресей, Қ ытай, АҚ Ш, Бразилия, Канада, Ү ндістаннан кейінгі ә лемде 9-шы орында тұ р. Қ азақ стан Ресей, Қ ытай, Қ ырғ ызстан, Тү ркіменстан жә не Ө збекстан елдерімен шекаралас.


Қ азақ стан Президенттік басқ арудағ ы зайырлы, демократиялы
, басты назарда адам жә не оның ө мірі, оның қ ұ қ ық тары мен бостандығ ын ескеретін қ ұ қ ық ты жә не ә леуметтік біртұ тас мемлекет.


Қ азақ стандағ ы Мемлекеттік билік бірың ғ ай болып табылады жә не оның қ ұ рамына Парламентпен жү зеге асатын заң шығ арушы билік, Орталық орган мен жергілікті органдардан, мемелекеттік сот қ арамағ ында қ ызмет ететін сот билігінен тұ ратын Ү кіметтің атқ арушы билігі кіреді. Мемлекет билігінің негізгі тұ ғ ыры халық болып табылады.
Қ азақ станның сыртқ ы саяси бастамаларының ішінен аса жоғ ары бағ алап, сө з ететін жайт ядролық қ аруды тоқ тату мен қ арусыздандыру.


Қ азақ стан ядролық қ аруды қ олданудан ө з еркімен бас тартқ ан бірінші мемлекет.
1991 жылы 29 тамызда Президент Нұ рсұ лтан Назарбаев ө з жарлығ ымен ә лемдегі екінші ірі Семей полигонын жапқ ызды. Ядролық қ арусыз ә лемге қ адам басуын Қ азақ стан ә лемнің тө ртінші ракета-ядролық арсеналдан бас тартқ анымен дә лелдеді. Содан бері Қ азақ стан қ арусыздандыру принципімен дамып келеді. Қ азақ станның бастамасы бойынша БҰ Ұ Бас Ассамблеясының ядролық сынақ тарғ а қ арсы кү ні ретінде танылды.
2010 жылдың 1 қ аң тарынан Қ азақ стан Ұ Қ ЫҰ тө рағ алық ө туде.
Қ азақ стан Республикасының астанасы – Астана қ аласы.

·

·

·

Алматы қ аласының Республика алаң ындағ ы Тә уелсіздік монументі Шарын каньоны Медеу мұ зайдыны


Қ азақ стан жерінің басым бө лігін оң тү стік шығ ыс пен шығ ыс аумағ ын қ амтығ ан таулармен қ оршалғ ан жазық дала қ ұ райды. Қ азақ стан мен Қ ырғ ызстанның шекарасындағ ы таулардың биіктігі тең із дең гейінде 5000 метрге жетеді. Мемлекеттің солтү стігі Батыс Сібірдің оң жақ тағ ы жазық даласымен шектессе, орталығ ы – Қ азақ стан қ ұ мдауыты ө ң ірі оң тү стік – шығ ыс жағ алауы мен шығ ыс жерінде Алтай, Тянь-Шань, Тарбағ атай таулары орналасқ ан.


Қ азақ стан территориясы екі ірі кө шпелі жә не отырық шы мә дениетерінің тоғ ысында орналасқ ан. Бұ л жерде алуан тү рлі мә дениет пен кө птеген ұ лт ө кілдерінің рухани жә не тарихи ескерткіштердің қ алыптасқ ан орталығ ы. Ежелгі жә не заманауи ө ркениеттің байлығ ы мен алауан тү рлілігімен мақ тан тұ тады.


Бү гінгі кү ні Қ азақ станның мә дени мұ расы 35 мың нан аса жылжымалы ескерткіштер мен археологиялық сә улет қ ұ рылымдарымен мақ тан тұ тады. Екі ірі бірегей ескерткіштер – Қ ожа Ахмет Яссауи мавзолейі мен Тамғ алы археологиялық кешені – ЮНЕСКО-ның ә лемдік мұ ралары тізіміне енді. Аталғ ан тізімге ену мү мкіндігі ежелгі Отырар қ аласында да бар. Ұ лы Жібек жолының басым бө лігі де осы Қ азақ стан жерінен ө ткен. Дегенмен де Қ азақ стан ашық аспандағ ы мұ ражай ғ ана емес, сонымен қ атар тамаша табиғ и байлық тарымен ерекшеленеді, соның ішінде аң ыздармен Бурабай кө лі, Іле Алатауы мен Шарын ө зенінің айбынды каньондары.


Бұ л елдің табиғ и ерекшеліктері континентальді. Орташа температура қ аң тар айында -19 дан -4 градусқ а дейін болса, шілде айындағ ы орташа температура - +30С.
Қ азақ стан Республикасы сан алуан биологиялық бай ландшафтымен ерекшеленеді. Табиғ и аймақ тары солтү стік шө л даладан Альпы шалғ ындары тау шың ындағ ы мә ң гілік қ армен жалғ асын табады.


Қ азақ станда 8, 5 мың ү лкен жә не кіші ө зендер бар. Қ азақ станның ірі ө зендері Каспий тең ізіне қ ұ ятын Ора мен Ембі жә не Арал тең ізіне қ ұ ятын Сырдария. Ертіс, Есіл, Тобыл ө зендері Республика жерін қ иып ө тіп, Солтү стік мұ з айдына қ ұ яды.


Қ азақ станда шамамен 48 000 ү лкен жә не кіші кө лдер бар. Олардың ішінде ең ү лкендері – Арал, Балқ аш, Зайсан, Тең із, Селентең із. Қ азақ стан аумағ ына ә лемдегі ең ү лкен кө л Каспийдің басым бө лігі кіреді.
Сонымен қ атар, Қ азақ станның жануарлар ә лемі де таң қ аларлық тай. Жазира далада қ ұ лан мен жайранды кездестірсең, таудың шың ында бары кездеседі. Тіпті бұ л жануар Қ азақ станның символы ретінде танылғ ан. Қ азақ стан халқ ы бұ л жыртқ ыш аң ды ә рдайым қ айратты да кү шті аң ретінде қ ұ рметтеген. Сымбатты да сұ лу жыртқ ыш қ ұ зғ а шығ ушы жә не оның сү йікті мекені таудың шың ы. Барыс 2011 жылы қ аң тар айында Алматы жә не Астана қ алаларында ө тетін 2011 жылғ ы VII Азия ойындарының бойтұ мары болып табылады.


Қ азақ станның хайуанаттар дү ниесі де алуан тү рлі суырлар мен сілеусін, қ оң ыр тянь-шань аюлары, ү стірт жабайы қ ойлар, ақ қ улар жә не кө птеген сирек кездесетін қ ұ стың тү рлері бар. Ө сімдік ә лемі де алуан тү рлі, оның дә лелі 5754 тү рлі ө сімдіктер. Қ азақ станда 10 қ орық, 8 ұ лттық саябақ тар, табиғ и сақ тау қ орлары мен 3 табиғ и саябақ бар.


Қ азақ станды айта отырып, пайдалы қ азбалардың қ орын айтпай кету мү мкін емес. Бұ л жерде минералдардың ү лкен қ оры жиналғ ан шамамен 6000 кен орындары. Бұ л елдің жер қ ойнауында Менделеев кестесінің 99 элементі кездеседі, ал мұ най қ оры жағ ынан ә лем бойынша жасалғ ан тізімнің ондығ ына кіреді. Уран шығ ару жағ ынан 2-ші орынды алса, алтын қ оры бойыша ә лем бойынша 6-шы орында.

·

·

·

Іле Алатау тау жотасы Бурабай кө ліндегі Жұ мбақ тас жартасы Ә нші бархан. «Алтынемел» ұ лттық табиғ и паркі


Қ азақ стан халқ ы 15 млн асады. Сонымен қ атар бұ л жерді ө з мә дениетін, тілі мен ділін сақ тай отырып 130 ұ лт ө кілдері Қ азақ станда ө з Отандарын тапты. Солардың ішінен ірі этникалық топтардың ішіне - қ азақ тар, орыстар, немістер, ө збектер, украиндық тар бар.


Қ азақ стан – кө пконфессионалды ел.
Бұ л жерде 3000-ғ а жуық діни ұ йымдар бар. 40 конфесияның бағ ыты бойынша 2500 сә улет ғ имараты орналасқ ан. Республиканың негізгі діни бағ ыты ислам дінінің сү ннет тармағ ы. Республикада 9 млн. адам 24 ұ лт ө кілінен ислам дінін ұ станады. Қ азақ станда дін жолын ұ станғ андардың ішінен 2 орында тұ рғ ан Провославты орыс шіркеуі. Діннің провославты бағ ытын қ азақ станның 30 пайыз халқ ы ұ станады.


Қ азақ станның мемлекеттік тілі тү ркі тектес тілдердің қ атарына жататын қ азақ тілі. Мемлекеттік мекемелерде жә не жергілікті басқ ару орындарында қ азақ тілі мен қ атар, ресми тіл ретінде орыс тілі қ олданылады. Ә р адам ө зі тілін таң дай отырып, тілдесу, оқ у жә не жұ мыс ү шін қ алағ ан тілін таң дауғ а хұ қ ылы.


Қ азақ тар ө те қ онақ жай халық. Қ онақ пен қ атар ү лкендерге деген қ ұ рмет пен ілтипат, тө зімділік пен ынтымақ тық сезім ә рбір қ азақ тын бойына ана сү тімен беріледі десек, артық айтқ андық емес. Сол себептен қ азақ жерінде еш уақ ытта ұ лт бө лінушілік пен діни қ ақ тығ ыстар болғ ан емес.


Қ азақ станның 60 пайызы урбанизацияланғ ан. Орталық Азия бойынша кең ауқ ымда кенттелген мемлекеттің бірі - Қ азақ стан. Тұ рғ ындардың ең кө п қ оныстанғ ан мекені - Алматы қ аласы. Алматы қ аласының халқ ы 1, 5 млн. тұ рғ ынды қ ұ райды. Алматы Іле Алатауының баурайында орналасқ ан Қ азақ станның ең кө рікті қ алаларының бірі. Алматының тө ң ірегінде аты ә лемге мә шһ ү р болғ ан «Медеу» мұ з айдыны орналасқ ан. Аталғ ан мұ з айдынында 120-дан аса коньки жү гірісінен ә лемдік рекордттар жасалғ ан қ асиетті орын. Жә не де спорттық таулы Шымбұ лақ аймағ ы техникалық сипаттамасы бойынша Еуроппаның алдың ғ ы қ атарлы трассаларынан еш бір кем тү спейді.


Поделиться с друзьями:

mylektsii.su - Мои Лекции - 2015-2024 год. (0.007 сек.)Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав Пожаловаться на материал