Экология және тұрақты даму пәнінен бақылау сұрақтары

1. Экология пә ні, оның негізгі мақ саты

2. Экология бө лімдері: аутэкология, синэкология, ғ аламдық экология.

3. Экология пә нінің басқ а пә ндермен байланысы.

4. Экология ғ ылымының тә жірибелік маң ызы.

5. Қ Р Тұ рақ ты даму концепциясы, ө ту кезең дері

6. Экожү йедегі энергия ағ ымы жә не химиялық элементтердің айналымы.

7. Жасы ұ лғ айғ ан сайын ө лім-жітім мө лшері арта тү сетін тү рлердің тірі қ алу

қ исық сызығ ын кө рсету

8. Тұ рақ ты дамудың ү ш бірлестірілген концепциясы.

9. Экожү йенің автотрофты жә не гетеротрофты компоненттері.

10. Энергия пирамидасы деген не, оны схема тү рінде кө рсету.

11. Популяцияның динамикалық кө рсеткіштері: туылу, ө су жылдамдығ ы, ө луі.

12. «Демографиялық жарылыс» деген не, схема тү рінде кө рсету

13. Популяция санының реттелуі; популяция тығ ыздығ ына тә уелді жә не тә уелсіз факторлар.

14. Ормандық экожү йе қ оректік тізбегіндегі аралардың еншісіне кү н энергиясының қ анша пайызы тү седі.

15. Тірі қ алу қ исығ ы, экспоненциальды ө су, биотикалық потенциал.

16. Бес буыннан тұ ратын қ оректік тізбек схемасын кө рсету

17. Тұ рақ ты даму концепциясы

18. Экологиялық қ уыс тү сінігі.

19. Ормандық экожү йе қ оректік шө птесін ө сімдіктердің еншісіне кү н

энергиясының қ анша пайызы тү седі.

20. Биоценоз, биогеоценоз, экожү йе тү сінігі.

21. Yш буыннан тұ ратын қ оректік қ оректік тізбектің схемасы

22. Қ азіргі уақ ытта экономикалық жә не ә леуметтік тенденциялардағ ы

экологияның ролі.

23. Кө міртегі, азот, оттегі жә не басқ а да химиялық элементтердің айналымы, су айналымы.

24. Қ оректік тізбекте органикалық зат ө ндіруші, тұ тынушы, ыдыратушы

организмдердің орналасуын схема тү рінде кө рсету

25. Халық таың санының ө суі жә не сапасының ө згеруі

26. Биоценоздың трофтық қ ұ рылымы (продуценттер, консументтер,

редуцентер)

27. Бисосферадағ ы кө міртегі айналымын схема тү рінде кө рсету

28. Биоценоздардың ө німділігі (бірінші жә не екінші реттік).

29. Ө лім-жітімі ө мір бойы тұ рақ ты тү рлердің тірі қ алу қ исық сызығ ын

кө рсету.

30. Организм жә не тіршілік ету ортасының жағ дайы

31. Жердің биологиялық жә не химиялық эволюциясының кезең дері

32. Қ оректік тізбектер жә не трофикалық дең гейлер.

33. Жас кезінде ө лім-жітім мө лшері кө п тү рлердің тірі қ алу қ сисық сызығ ын

кө рсету.

34. Тіршіліктің жер бетіне шығ уындағ ы тірі организмдердің ролі.

35. Экологиялық пирамидалар (сандық, биомасса, энергия).

36. Биосферадағ ы судың айналымын схема тү рінде кө рсету

37. Тірі организмдердің ұ йыдастырылу дең гейі.

38. Организмдердің қ арым-қ атынас типтері: бә секелестік, жыртқ ыш-жемтік,

паразитизм, симбиоз, комменсализм, аменсализм.

39. Бейбітшілік моделі. Рим клубының жұ мысы, практикалық маң ызы.

40. Экологиялық сукцессия (бірінші жә не екінші реттік).

41. Ә леуметтік-экологиялық кризис жә не тұ рақ ты даму, шешу жолдары.

42. Экологиялық факторлардың жіктелу типтері.

43. Биосфераның тірі заты жә не оның функциялары.

44. Биосфера тұ рақ тылығ ының механизмі: гомеостаз жә не экологиялық сукцессия, практаикалық маң ызы.

45. Биотикалық жә не абиоткалық факторлар.

46. Тірі зат концепциялары. Тірі заттың ғ аламдық ролін анық тау.

47. Ормандық экожү йеде шө птесін ө сімдіктердің еншісіне кү н энергиясының қ анша пайызы тиеді

48. Су экожү йесінің типтері.

49. Биосфера жә не ноосфера туралы тү сінік.

50. Жер бетінде халық тың санының ө суінің схемасы, экологиялық салдары,.

51. Климат - Жер экожү йесінің тү зілуіндегі негізгі фактор.

52. Қ ышқ ылдық жаң бырлар, олардың биотағ а ә сері.

53. Массалар пирамидасы деген не, оның схемасын кө рсету

54. Экологиялық факторлардың ә серінен организмдер реакциясының ө згеруі: кең істік жә не уақ ытқ а байланысты.

55. Экожү йенің гомеостазы.

56. Сандар пирамидасы деген не, оның қ ұ рылымын кө рсету.

57. Қ ұ рлық экожү йесінің типтер.

58. Табиғ и ортаның экологиялық факторлар анық тамасы.

59. Қ азақ станның экологиялық апатқ а ұ щырағ ан аймақ тары.

60. Далалық экожү йе қ оректік тізбегінде қ оянның еншісіне кү н энергиясының қ анша пайызы тү седі

61. Антропогенді факторлар – экологиялық факторларың ерекше тобы.

62. Шө гінді жыныстардың тү зілуіндегі тірі заттың ролі.

63.. Семей ядрлық полигоны. Невада-Семей антиядролық қ озғ алыс. Осы аймақ тың экологиялық мә селелерін шешу жолдары.

64. Абиотикалық факторлардың тірі организмге ә сері.

65. Биосферадағ ы заттар айналымы. Ғ аламдық биогеохимиялық циклдар.

66. Қ оғ амның тұ рақ ты даму моделі, оның кө рсеткіштері жә не принциптері, қ ызметі

67.. Негізгі абиотикалық факторлардың экологиялық маң ызы.

68. Биосферадағ ы заттар айналымы. Биогеохимиялық циклдар.

69. Биосферадағ ы оттегінің айналымын схема тү рінде кө рсету.

70. Табиғ и ресурстар жә не олардың жіктелуі, қ орғ ау жолдары

71. Табиғ ат жә не қ оғ амның тұ рақ ты дамуының қ ұ рамдары,

72. Ірі сү т қ оректі жануарлардың тірі қ алу қ исық сызығ ын кө рсету

73. Ю.Либихтың минимум заң ы жә не В.Шелфордтың толеранттылық заң ы.

74. Қ орық тық аймақ тар - қ оршағ ан ортаны қ орғ аудың бір тү рі ретінде.

75. Саны кү рт ө сіп келе жатқ ан популяциялардың жастық пирамидасын.схема тү рінде кө рсету.

76. Толеранттылық диапазоны, Экологиялық оптимум, максимум жә не пессимум.

77. Биосфералық резерват. Севиль стратегиясы.

78. Саны кеміп келе жатқ ан популяциялардың жастық пирамидасын.схема тү рінде кө рсету.

79. Эврибионтты жә не стенобионтты организмдер.

80.. Қ ызыл кітап, оның маң ызы.

81. Саны тұ рақ танғ ан популяциялардың жастық пирамидасын.схема тү рінде кө рсету.

82. Популяциялар экологиясы: популяция тү сінігі.

83. Табиғ и ортағ а антропогендік фактордың ә сері.

84. Халық аралық ұ йымдардың қ ұ жаттары, қ оршағ ан ортаны қ орғ ауда халық аралық ұ йымдардың ролі.

85. Популяцияның статикалық кө рсеткіштері: популяцияның саны (тығ ыздығ ы) жә не биомассасы, жастық жә не жыныстық қ ұ рамы.

86. Климаттың ө згеруі жә не шө лдену проблемасы.

87. Миллиондағ ан уылдырық шашатын бекіре тұ қ ымдас балық тардың тірі қ алу қ исық сызығ ы.

88. Популяцияның кең ісітікте орналасуы: кездейсоқ, біртекті, топтасу.

89. Халық аралық экологиялық қ арым-қ атынас..

90. Бес трофикалық дең гейден тұ ратын далалық экожү йеде қ асқ ырдың еншісіне кү н энергиясының қ анша пайызы тиеді.

Бақ ылау жұ мысыныа арналғ ан тест сұ рақ тары

Вариант

1. «Рим клубының» негізін салғ ан қ айраткер:

1. А. Печчеи

2. В.И.Вернадский

3. В. Шелфорд

4. А. Тенсли

5. Ю. Либих

2. Экожү йелердің қ ұ рылысын, қ ызметі мен дамуын зерттейтін сала:

1. синэкология;

2. геология;

3. аутэкология;

4. демэкология;

5. геоэкология

3. Адаптация дегеніміз, бұ л:

1. қ оршағ ан орта жағ дайлары ө згерген кездерде организмнің функционалдық тұ рақ тылығ ын сақ тауғ а мү мкіндік беретін реакциялардың жиынтығ ы;

2. экологиялық факторлардың ә серіне организм тө зімділігінің шегі;

3. организмнің ө сіп-ө ркендеуі ү шін қ ажетті экологиялық факторлардың жиынтығ ы;

4. қ оршағ ан ортаның белгілі бір ресурстарына деген организмнің мұ қ таждығ ы;

5. организмнің тә улік мезгілін анық тау қ асиеті.

4. Дайын органикалық заттармен қ оректенетін организмдер қ андай топқ а жатады:

1. автотрофтарғ а;

2. гетеротрофтарғ а;

3. фототрофтарғ а;

4. продуценттерге;

5. хемотрофтарғ а.

Жабысқ ақ балық акуланың денесіне жабысып алып акуламен бірге жү зіп жү реді жә не оның олжасының қ алдық тарымен қ оректенеді. Дегенмен акулағ а бұ дан келер зиян жоқ. Тү р аралық қ атынастың осындай тү рі қ алай деп аталады?

1. бә секелестік;

2. комменсализм;

3. протокооперация (ынтымақ тастық);

4. жыртқ ыштық;

5. паразитизм.

6. Сандар пирамидасы ережесіне сә йкес, қ оректік тізбектерге қ атысатын дара организмдердің саны бір буыннан келесі буынғ а ө ткен сайын:

1. артып отырады;

2. кеміп отырады;

3. артуы мен кемуінде периодтылық байқ алмайды;

4. ө згермейді;

5. синусоидты график бойынша (циклды тү рде) ө згереді.