Из краковских текстов присяг (XIV-XV вв.)

R. 1397: Jako prawie wiemy ś wiad­czymy, eż Msciwojow z ż oną Klarą (cum uxore clara) dzierż y sił ą mocą to? Co sie dział em i ł oż em dostał o Swię tochnie, ż enie Andrzeja, na imię dom, siedlisko i ogró d.

Jako prawie wiemy i ś wiad­czymy, eż ksią dz biskup kra­kowski wzią ł dwoje pienią dze za jedną dziesię cinę w przechod od Alberta na imię 21 grzywien, a o to niej przez prawa i przez winy klą ł.

Jako się Wię cł aw wwią zał w dziedzinę cztyr stajań mocą i orał ją i siał ją ż ma Przychna we dwudziestu skot w zastawie.

Jako wiemy i ś wiadczymy, eż ot sześ cidziesią t lat ani ci dziedzicy ani Borek byli gospodarzmi dziedzinie ani z opał owego i z konwenckiego dzierż enia dzie­dzina wychodził a.

Jako kaź nią Niedominej gwał ­tem sił ą wyrę bili jej ludzie pię dziesią t wó z chró sta i wiezion na jej dwó r.

Tako nam Bó g pomagaj, jako wiemy i ś wiadczymy, eż e jego brat Janó w przyszedw z tym jistym Janem bratem swym i z jego wolą wzią ł koń Krzczonó w i wwió dł ji w jego dom.

Из стихотворения «O chlebowym stole» (XVв.)

Gospodnie, da mi to wiedzieć bych mó gł o tem cso powiedzieć,

o chlebowym stole.

sgarnie na się wszystko pole; cso w stodole i w tobole,

csole się na niwie ś wią ż e, to wszystko na stole leż e.

Przetoć stó ł wielki ś wieboda.

staje na nim piwo i woda, i k tę mu mię so i chleb,

i wiele jinych potrzeb, podł ug dostatka tego,

ktole moż e dostać czego.

Z jutra wiesioł nikt nie bę dzie,

aliż za stoł em się dzie, toż wszego myś lenia zbę dzie.

A ma s pokojem sieś ć, a przy tem się ma najeś ć.

A mnogi idzie za stó ł, się dzie za nim jako wó ł,

jakoby w ziemię wetkną ł kó ł.

Nie ma talerza k karmieniu swemu,

eż by ji ukroił drugiemu, a grabi się w misę przó d,

iż mu miedź wno jako mió d; bogdaj mu zaległ usta wrzó d!

A je s mnogą twarzą cudną, a bę dzie mieć rę kę brudną;

ana też ma k niemu rzecz obł udną;

a peł ną misę nadrobi, jak on, cso motyką robi;

Się ga w misę prze drugiego, szukaję kę sa lubego,

niedostojen nics dobrego (и т.д.)

7. Satyra na leniwych chł opó w (XVв.)

Chytrze bydlą s pany kmiecie,

Wiele się w jich siercu plecie;

Gdy dzień panu robić mają,

Czę stokroć odpoczywają,

A robią silno obł udnie:

jedwo wynidą pod poł udnie,

A na drodze postawają,

Rzekomo pł ugi oprawiają;

Ż elazną wić doma sł oż y,

A drzewianą na pł ug wł oż y;

Wprzę gają chory dobytek,

Chcą c zlechmanić ten dzień wszytek:

Bo umyś lnie na to godzi,

Iż sie panu ź le urodzi.

Gdy pan przydzie, dobrze orze —

Gdy odydzie, jako gó rze;

Stoi na roli w lemiesz kł ekce;

Rzekomoć mu pł ug orać nie chce;

Namysł em potraci kliny,

Bież y do chró sta po jiny;

Szedw do chró sta, za krzem leż y,

Nie rychł o za się wybież y.

Mnima-ć każ dy czł owiek prawie,

By był prostak na postawie,

Boć sie jako prawy woł ek,

Aleć jest chytry pachoł ek.