O kəslər ki, Allaha ver­dik­ləri sö­zü yerinə yetirir və əhdi pozmurlar”.

O kə slə r ki, Allahı n qo­vuş ­du­rul­ması nı ə mr etdiyi ş ey­lə ri qo­vuş durur (qohumluq və qardaş lı q ə laqə lə rini mö h­kə m­lə dir), Rə bbin­də n qorxur və pis haqq-hesabdan ç ə kinirlə r”.

(13.22) “O kə slə r ki, Rə bbinin Ü zü ­nü di­lə yə rə k sə bir edir, namaz qı lı r, onlara verdiyimiz ruzidə n gizli və aş kar xə rc­lə yir və pisliyi yaxş ı lı qla də f edirlə r. Onlar ü ç ü n Axirə t yurdu –“

Fö vqə luca bilik sahibi olub xeyirxah iş lə r gö rə nlə rlə, belə mə ziyyə tlə rə malik olmayan arası ndakı ç ox bö yü k fə rq olduğ unu gö stə rir. Mə gə r Və hyin hə qiqə t olduğ unu baş a dü ş ə n və xeyirxahlı q edə n insanla haqqı tanı mayan və onu ə sas tutmayan axmaq koru mü qayisə etmə k olarmı? Hə qiqə tə n də, onları n arası nda fə rq gö ylə rlə yer arası ndakı fə rqə oxş ayı r. Buna gö rə Allahı n qulları onlardan kimisini gö zə l sonluğ un gö zlə diyi barə də dü ş ü nmə lidirlə r ki, hə min yola ü stü nlü k versinlə r və o yola ç ı xsı nlar. Lakin heç də hamı dü ş ü nmü r ki, ona fayda verə n və ya zə rə r vuran nə dir? Ö z ə mə llə rinin verə bilə cə yi nə ticə lə r haqqı nda tə kcə sağ lam tə fə kkü rə və dü zgü n baxı ş lara malik olan ağ ı llı insanlar dü ş ü nü rlə r. Bunlar – Adə m nə sillə rinin ə n yaxş ı ları dı r və ə gə r onları n mə ziyyə tlə ri haqqı nda bilmə yi arzu edə nlə r varsa, onda onlar Fö vqə uca Allahı n onlara verdiyi gö zə l xasiyyə tnamə ilə tanı ş olsunlar.

Onlar Onun qarş ı sı nda ö z və zifə lə rini ə n mü kə mmə l surə tdə yerinə yetirə cə klə rini və d etdiklə ri vaxtda Onunla bağ ladı qları ə hdə sadiqdirlə r. Onlar verdiklə ri ə hdi yerinə yetirir və bunu sə mimiyyə tlə Onun xatiri ü ç ü n edirlə r. Buna ə lavə, onlar ö z ü zə rlə rinə gö tü rdü klə ri ö hdə liklə ri pozmurlar. Bu, onları n tə kcə Allah qarş ı sı nda olan ö hdə liklə rinə deyil, bü tü n mü qavilə lə rinə və saziş lə rinə, andları na və və dlə rinə aiddir. Allahı n qulu ö z ö hdə ­liklə rini ə n layiqli tə rzdə yerinə yetirmə dikcə və onları pozmadı qca bö yü k mü kafat və d edilə n də rrakə li insanlardan biri ola bilmə z.

Bununla yanaş ı də rrakə li insanlar Allahı n mü dafiə edilmə sinə hö km verdiyi ş eylə ri də stə klə yirlə r. Bu isə o demə kdir ki, onlar Ona və Onun Elç isinə (s.ə.s) iman gə tirirlə r, Onu və Onun Elç isini (s.ə.s) sevirlə r, Ona ş ə rik qoş madan ibadə t edir və Onun Elç isinə (s.ə.s) itaə t edir, sö zlə ri və ə mə llə ri ilə ataları na və anaları na ehtiram gö stə rir və onları n faydalı ə mrlə rinə itaə tsizlik etmir, qohumluq ə laqə lə rini kə smir və yaxı nları na sö zlə və iş lə ri ilə yardı m edir və hə m də zö vcə lə ri, silahdaş ları və qullar qarş ı sı nda maddi və mə nə vi hə yata aid və zifə lə rini layiqincə yerinə yetirirlə r. Allahı n də stə klə mə yi ə mr etdiyi ş eylə ri də stə klə mə lə rinin sə bə bi – Onun qarş ı sı nda və Ə zə mə tli Hesabat Gü nü dirildilə cə klə rində n qorxmaları dı r. Onlar Ona itaə tsizlik gö stə rmə yə cə sarə t etmir, Onun hö kmlə rinə laqeydcə sinə yanaş mı rlar, ç ü nki Onun cə zalandı racağ ı ndan qorur və Onun mü kafatlandı racağ ı na ü mid bə slə yirlə r.

Onlar dini hö kmlə ri sə birlə yerinə yetirir, sə birlə hə r cü r haramlardan qaç ı r, narazı lı q bildirmə də n və hiddə tlə nmə də n Rə bbin qə də rinin ə zab-ə ziyyə tinə mə tinliklə dö zü rlə r. Onlar bunu digə r tamahkarlı q mə qsə dlə ri ü ç ü n deyil, ö z Rə bbi xatirinə sə mimiyyə tlə edirlə r. Sə birli olmaq, insan Rə bbinin lü tfkar­lı ğ ı nı qazanmaq, Ona yaxı nlaş maq və Onun mü kafatı na layiq olmaq ü midi ilə itaə tsizlikdə n ç ə kindiyi vaxt fayda verə bilə r. Belə sə birlilik ə sil mö minlə ri fə rqlə ndirə n mə ziyyə tlə rdə ndir. Sə s-kü ylü ş an-ş ö hrə t qazanmaq xatirinə sə birli olmağ a gə ldikdə isə, bunu hə m mö minlə r və hə m də gü nahkarlar, hə m iman gə tirə nlə r və hə m də kafirlə r nü mayiş etdirə bilə rlə r. Lakin ə slində belə sə birlilik tə rifə layiq deyildir.

Ağ ı llı insanlar da namaz qı lı r, onun ş ə rtlə rini, vacib və sü nnə lə rini[124] yerinə yetirirlə r. Bu zaman onlar Allaha qə lbə n və cismə n ibadə t edirlə r. Bununla yanaş ı onlar zə kat verir, gü nahları tə mizlə yə n və digə r nö v vacib ianə lə r paylayı r və hə mç inin kö nü llü sə də qə lə r verirlə r. Onlar zə ruriyyə t yarandı qda sə də qə ­lə rini ya gizli, ya da aş kar verirlə r. Ə gə r insanlar onları sö zlə ri və ya ə mə llə ri ilə incitdikdə, onlar belə lə ri ilə eyni tə rzdə pis davranmı r və onları incidə nlə rə yaxş ı lı q gö stə rirlə r. Bu insanlar ə vvə llə r onları yaxş ı lı qdan mə hrum etmiş ş ə xslə rə iltifat gö stə rir, onlara qarş ı ə dalə tsizlik edə nlə ri bağ ı ş layı r, qohumluq ə laqə lə rini kə smə k istə yə nlə rlə bu ə laqə lə ri davam etdirir, onlara pislik edə nlə rə yxş ı lı q edirlə r. Ə gə r onlar onlara ə zab verə nlə rə yaxş ı lı q edirlə rsə, onda gö r onları n pislik etmə yə nlə rə mü nasibə ti necə olmalı dı r?! Ö z ş ə rə fli keyfiyyə tlə ri və gö zə l lə yaqə tlə ri sayə sində onlar, Fö vqə lucanı n nö vbə ti ayə lə rdə sə ciyyə lə ndirdiyi Axirə t yurduna layiqdirlə r.

ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ

(13.23) “ə mə lisaleh ataları, zö vcə lə ri və ö v­ladları ilə birlikdə daxil olacaqları Ə dn bağ ları hazı rlan­mı ş dı r. Mə lə klə r bü tü n qapı lardan onları n yanı na daxil olub deyə ­cə klə r: ”

(13.24) “Sə bir etdiyinizə gö rə sizə salam ol­sun! Axirə t yur­dunuz necə də gö zə l­dir! ”

Ə də m bağ ları – mö minlə rin heç vaxt tə rk etmə yə cə klə ri ə bə diyyə t bağ ları dı r. Onlar ö zlə ri ü ç ü n buranı ə və z ə də cə k bir ş ey axtarmayacaqlar, ç ü nki yer ü zü ndə Cə nnə tdə n daha gö zə l bir ş ey yoxdur. Orada ə n tə lə bkar insanları razı salmağ a qadir olan bö yü k sevinc və zö vq verə n hə r ş ey bir yerə toplanmı ş dı r. Cə nnə t sakinlə rinin sevincinə onları n hə m də ö z ruhu və keyfiyyə tlə rinə gö rə onlara oxş ayan ə mə lisaleh valideynlə ri və zö vcə lə ri, oğ ulları və qı zları, ulu ata-babaları və nə sillə ri, silahdaş ları və sevgililə ri ilə birlikdə oraya daxil olmaları ə lavə edilə cə kdir. Ayə də ki “Ə zvac” (“zö vcə lə r”) və “zurriyyə t” (“nə sillə r”) sö zlə rini mə hz bu mə nada baş a dü ş mə k lazı mdı r.

Mə lə klə r Cə nnə t ə hlinin yanı na onun bü tü n qapı ları ndan daxil olub onları salamlayacaq və onlara ə n xoş arzular dilə yə rə k, deyə cə klə r: “Sizə salam olsun! Siz ə min-amanlı ğ a və Rə bbinizin salamı na layiqsiniz. Bu gü n siz hə r cü r xoş agə lmə z ş eylə rdə n xilas edilə cə ksiniz və ə n ç ox istə diyiniz və arzu etdiyiniz ş eylə ri hö kmə n ə ldə edə cə ksiniz. Bunun sə bə bi gö stə rdiyiniz sə birlilikdir. Bu keyfiyyə tinizin sayə sində siz yü ksə k saraylarda və fü sü nkar bağ larda yaş amağ a nail olmusunuz. Axirə t yurdu necə də gö zə ldir! ”

Ə gə r insan ö zü nə sə mimiyyə tlə xeyirxahlı q arzulayı rsa və ö z taleyinə qayğ ı keş liklə yanaş ı rsa, onda o, ö z nə fsi və ş ə hvani hisslə ri ilə mü barizə aparmalı [125] və sə ylə ağ ı llı insanları n keyfiyyə t­lə rini mə nimsə mə yə can atmalı dı r. Mə hz onda o, bü tü n arzuları n hə qiqə tə ç evrilib gerç ə klə ş diyi və insanları bö yü k sevinc hissinin bü rü dü yü və ə sil ş adlı ğ ı n, lə zzə tlə rin bir yerə toplandı ğ ı mə skə ndə yer tutmağ a layiq ola bilə cə kdir. Qoy zə hmə tkeş insanlar bunun xatiri ü ç ü n ç alı ş sı nlar! Qoy yarı ş maq istə yə nlə r bu iş də yarı ş sı nlar!

ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ

Allahla ə hd bağ ladı qdan sonra onu pozan, Allahı n qo­vuş ­durulması nı ə mr etdiyi ş ey­lə ri kə sə n və yer ü zü ndə fitnə -fə sad tö rə də nlə rə gə lincə, on­lar ü ç ü n lə nə t və pis yurd vardı r”.

Fö vqə luca Allah Cə nnə t sakinlə rinin mə ziyyə tlə rini xatı rlat­dı q­dan sonra, qeyd edir ki, Cə hə nnə m sakinlə ri isə bunlara tamamilə zidd olan keyfiyyə tlə rə malikdirlə r. Onlar Allahla bağ ladı qları və barə sində Allahı n elç ilə rində n ö yrə nə cə klə ri ə hdi yerinə yetirmə kdə n imtina edirlə r. Onlar bu ə hdi itaə tkarcası na qə bul etmir, ondan ü z dö ndə rir və onu pozurlar. Onlar iman gə tirmə kdə n və xeyirxah ə mə llə r iş lə mə kdə n boyun qaç ı randa ö z Rə bbi ilə rabitə ni qı rı r, hə mç inin qohumluq ə laqə lə rini kə sir, ö z yaxı nları qarş ı sı nda və zifə lə rini yerinə yetirmirlə r. Bundan baş qa, kafirliyə etiqad etmə klə və gü nah iş lə tmə klə insanları dü z yoldan ç ı xararaq və haqq yalan kimi gö stə rə rə k onlar yer ü zü ndə ş ə rə fsizlik yayı rlar. Onlar alç aldı lmağ a və hə r yerdə n qovulmağ a layiqdirlə r. Onlar Allahı n, mə lə klə rin və mö min mü sə lmanları n lə nə tinə layiqdirlə r. Onları n mə skə ni isə, mü tlə q Cə hə nnə m Odu olacaqdı r ki, orada ş iddə tli ağ rı verə n cə zadan baş qa heç nə yoxdur.

ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ

Allah istə diyinin ruzisini ya bol edə r, ya da azaldar. Onlar dü nya hə ­yatı ilə se­vi­nirlə r. Halbuki dü nya hə ­yatı Axi­rə tlə mü qayisə də keç ici bir zö vq­dü r”.

Allah kimə bol var-dö vlə t ə ta etmə yi, kimin isə və saitini mə hdudlaş dı rmağ ı tə kbaş ı na hə ll edir. Kafirlə r maddi nemə tlə rə o də rə cə də mö hkə m sevinirlə r ki, tam arxayı nlaş ı r və Axirə t hə yatı nı yaddan ç ı xarı rlar. Bunun sə bə bi tə kcə ağ lı n ç atmaması ndadı r, ç ü nki dü nya hə yatı Axirə t hə yatı ilə mü qayisə də - ö tə ri bir zö vqdü r. O, o də rə cə də az bir mü ddə ti ə hatə edir ki, kafirlə r ondan ç ox qı sa bir zamanda lə zzə t ala bilirlə r və bundan sonra var-dö vlə t və dostlar uzun ç ə kə n sonsuz mü sibə tlə rlə ə və z olunur.

ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ ﰁ ﰂ ﰃ ﰄ ﰅ ﰆ ﰇ

Kafir olanlar deyirlə r: “Niyə ona Rə bbində n bir mö ­cü ­zə endi­ril­mə yib? ” De: “Ş ü b­hə ­siz ki, Allah istə diyini sapdı ­rı r. Ona ü z tutan kim­sə ni isə doğ ru yola yö ­nə ldir”.

Fö vqə luca ayə də bildirir ki, Allahı n ayə lə rinə iman gə tirmə k­də n imtina edə n gü nahkarlar, Allahı n Elç isinə (s.ə.s.) mü qavimə t gö stə rir və ondan qə ribə mö cü zə lə r tə lə b edirlə r. Onlar tə lə b etdiklə ri mö cü zə lə rin baş vermə mə sinə hiddə tlə nirlə r və elan edirlə r ki, ə gə r istə diklə ri mö cü zə lə r gö stə rilsə ydi, onlar hö kmə n iman gə tirə rdilə r. Amma Allah tə kcə Onun lü tfkarlı ğ ı nı qazanma­­ğ a can atanları dü z yola yö nə ldir. Onlar isə ö zlə ri nə dü z yola qoymağ a və nə də azdı rmağ a qadir deyillə r və buna gö rə imanı yeni mö cü zə lə rin nazil edilmə si ilə ə laqə lə ndirmə k lazı m deyil. Bundan baş qa, onlar yalan danı ş ı rlar, ç ü nki mə lə klə r onları n yanı na gə lsə lə r də və ya ö lü lə r onlarla danı ş salar da və yaxud onları n qarş ı sı nda istə nilə n mö cü zə lə r cə m edilsə lə r də, Fö vqə luca Allah bunu istə mə dikcə, onlar iman gə tirmə yə cə klə r. Hə qiqə tə n, kafirlə rin ə ksə riyyə ti bundan xə bə rsizdir.

Mü ş riklə rin, Allahı n Elç isində n (s.ə.s.) tə lə b etdiklə ri mö cü zə ­nin gö stə rmə sinin heç bir zə ruriyyə ti yoxdur. Onun (s.ə.s.) ö z Tə liminin doğ ruluğ unu sü but etmə k mə qsə dilə onlara gö stə rdiyi digə r mö cü zə lə r kifayə t qə də rdir. O (s.ə.s.), onun (s.ə.s.) qarş ı sı nda qoyulmuş tapş ı rı ğ ı artı q yerinə yetirmiş dir və insanlar, onları n gö rmə k istə diklə ri mö cü zə lə rdə nsə, bunlardan daha ç ox fayda ə ldə edə bilə rlə r. Ə gə r onlara tə lə b etdiklə ri mö cü zə lə r nazil edilsə ydi və sonra onlar yenə də iman gə tirmə sə ydilə r, onda Fö vqə luca Allah onları cə zalandı rmağ ı lə ngitmə zdi.

ﰈ ﰉ ﰊ ﰋ ﰌ ﰍ ﰎ ﰏ ﰐ ﰑ ﰒ ﰓ ﰔ

Bunlar, iman gə tirə nlə r və qə lb­lə ­ri Allahı zikr etmə klə rahat­lı q ta­pan­lardı r. Bilin ki, qə lblə r ancaq Allahı zikr et­mə klə rahatlı q tapı r”.

Fö vqə luca bu ayə də mö minlə rin fə rqlə ndirici sifə tlə ri barə də xə bə r verir. Allahı n adı xatı rlandı ğ ı zaman onlar narahatç ı lı qdan və hə yə candan xilas olur, bö yü k sevinc və mə mnunluq hiss edirlə r. Hə qiqə tə n də, insanları n qə lbinə baş qa ş eylə rlə rahatlı q tapmaq yaraş maz, ç ü nki dü nyada Yaradana mə hə bbə t bə slə mə kdə n və Onu də rk etmə kdə n daha fə rə hlə ndirici və ruhu oxş ayan bir ş ey yoxdur. İ nsan Allahı daha mö hkə m sevmə klə və daha yaxş ı də rk etmə klə Onu daha yaxş ı anlaya bilə r. Bu ş ə rh o zaman ə dalə tli hesab olunur ki, Allahı xatı rlamaq dedikdə, Onun ucaldı lması, ş ö hrə tlə ndirilmə si və ya qulları tə rə fində n Allahı n xatı rlanması nı n baş qa formaları nə zə rdə tutulsun.

Baş qa bir ş ə rhə gö rə, Allahı n xatı rlanması [126] dedikdə, mö minlə r ü ç ü n xatı rlatma olan Mü qə ddə s Quran nə zə rdə tutulur. Bu ş ə rhdə n isə gö rü nü r ki, ü rə klə r Quran ayə lə rinin mə naları və onun mü drik ehkamları ilə tanı ş olduqda tə skinlik tapı r, ç ü nki Və hy – inandı rı cı də lillə r və sü butlarla tə sdiq edilə n mü tlə q hə qiqə tin ş ə hadə tidir. Bü tü n bunlar insanları n qə lbinə rahatlı q və ə minlik bə xş edir ki, bunlar aydı n biliklə r və mö hkə m etiqad olmadan mü mkü n deyildir. Bu biliklə ri Allahı n Kitabı nda tapmaq olar. Ə n mü kə mmə l və qü sursuz keyfiyyə tlə r də mə hz o Kitaba mə xsusdur. Quran biliklə rinə ə saslanmayan digə r kitablara gə ldikdə isə, onlar insana tə sə lli vermə yə qadir deyillə r. Bundan baş qa, onlar narahatç ı lı q və hə yə can yaradı r, ç ü nki onları n sü butları və hö kmlə ri ziddiyyə tlidir. Bax buna gö rə də Fö vqə luca buyurur: “Mə gə r onlar Quran barə sində dü ş ü nmü rlə rmi? Ə gə r o, Allahdan baş qası tə rə fində n olsaydı, ə lbə ttə, onda ç oxlu ziddiy­yə t tapardı lar” (Nisa, 4/82). Quranı ö yrə nə n və onun ayə lə rinin mə naları ü zə rində dü ş ü nə n hə r kə s, hə m də digə r elmlə r ü zə rində dü ş ü nü r. Ç ox gö zə l mə lumdur ki, onları n arası nda bö yü k fə rqlə r mö vcuddur.

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ

Man gə tirib saleh ə mə l­lə r edə n­lə r ü ç ü n xoş gü zə ran və gö ­zə l qayı ­dı ş yeri hazı rlan­mı ş dı r”.

Bu insanlar bü tü n qə lbi ilə Allaha, mə lə klə rə, Kitablara, elç ilə rə və Qiyamə t gü nü nə iman gə tirə rə k, ö z imanları nı saleh ə mə llə ri ilə tə sdiq edirdilə r və onları hə m qə lbə n və hə m də cismə n yerinə yetirirdilə r. Onlar Allahı sevir, Ondan qorxur və tə kcə Ona ü mid bə slə yirdilə r. Bununla yanaş ı onlar namaz qı lı r və digə r xeyirxah iş lə r gö rü rdü lə r və bunları n sayə sində gö zə l hə yata və ş ə rə fli mə skə nə layiq gö rü ldü lə r. Onlar Allahı n lü tfkarlı ğ ı nı qazandı lar və hə m bu dü nyada və hə m də ö ldü kdə n sonra Allahı n mə rhə mə tinə layiq gö rü ldü lə r. Onlar kamil rahatlı q və qü sursuz hə zzə layiq gö rü ldü lə r. Allahı n onlara bağ ı ş layacağ ı saysı z-hesabsı z hə diyyə lə r arası nda “Tuba” (“Sə adə t”) adlı Cə nnə t ağ acı da olacaqdı r. Sə hih hə dislə rdə bildirilir ki, bir atlı bu ağ acı n kö lgə sində yü z il ç apsa da, sonuna gedib ç ata bilmə z.

ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ

Belə liklə, Biz sə ni ö zü n­də n ə vvə l neç ə -neç ə ü m­mə tlə r gə lib getmiş bir ü m­mə tə gö n­də rdik ki, onlar ə r-Rə h­ma­nı inkar etsə lə r, sə nə və hy et­di­yimizi onlara oxuyasan. De: “O, mə nim Rə b­bimdir. Ondan baş qa ilah yoxdur. Mə n yalnı z Ona tə və kkü l edirə m və tö vbə ilə Ona qayı dacağ am”.

Ey Muhə mmə d! Biz sə ni ona gö rə gö ndə rmiş ik ki, qə bilə daş ­ları nı doğ ru yola də və t edə sə n. Ə vvə llə r yaş amı ş xalqları n yanı na da elç ilə r gə lirdi və buna gö rə sə n Allahı n seç diklə rinin birincisi deyilsə n. Bu isə o demə kdir ki, sə nin qə bilə daş ları nı n sə nin peyğ ə m­bə r­liyini tə kə bbü rlə rə dd etmə yə ə sasları yoxdur. Sə n onları n arası nda hə r ağ lı na gə lə n ş eyi tə bliğ etmirsə n. Hə qiqə tə n də, sə n onlara və hylə sə nə tə lqin edilmiş Mü qə ddə s Quranı n ayə lə rini oxuyursan. Bu ayə lə r ü rə klə ri zə mizlə yir və ruhu nə ciblə ş dirir. Lakin sə nin qə bilə daş ları n Mə rhə mə tliyə iman gə tir­mə kdə n imtina edirlə r. Onlar Allahı n lü tfkarlı ğ ı nı n ə n bö yü k tə zahü rlə rində n biri olan və sə nə nazil etdiyi Mü qə ddə s Quranı qə bul etmə kdə n imtina edir və ona gö rə ö z minnə tdarlı qları nı bildirmə kdə nsə, ə ksinə, Allahı n lü tfü nü inkar və rə dd edir, ö zlə rində n ə vvə lkilə rin taleyində n ibrə t gö tü rmü rlə r. Axı Allah gü nahları və cinayə tlə rinə gö rə kafirlə rin bü tö v nə sillə rini cə zalandı rmı ş dı r. Buna gö rə də ö z qə bilə daş ları na de: “Mə nim yeganə Rə bbim – Allahdı r. Tə kcə Onun, Ona ibadə t edilmə sinə və hö kmranlı ğ a haqqı var. O, mə ni yaratdı ğ ı andan mə nə saysı z-hesabsı z nemə tlə r ə ta edir. Bü tü n ə mə llə rimin baş lanğ ı cı nda Ona tə və kkü l edir və bü tü n duaları mı Ona yö nə ldirə m”.

ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ

Gə r oxunan bir kitabla dağ lar hə rə kə tə gə tirilsə ydi və ya onunla yer parç alansaydı və ya­xud da onun sayə ­sində ö lü ­lə r danı ş ­saydı lar da, yenə də bü tü n iş lə r Alla­hı n ə mri ilə olardı. İ man gə ­ti­rə nlə r hə lə bil­mir­lə rmi ki, ə gə r Allah istə sə ydi, bü tü n in­sanları doğ ru yola yö nə l­də rdi? Allahı n və di gə lin­cə yə qə də r etdiklə ri ə mə llə rə gö rə kafir olanlara mü sibə t ya ü z ver­mə k­də davam edə cə k, ya da onları n yur­du­nun yaxı nlı ğ ı nda dayanacaqdı r. Ş ü b­hə ­siz ki, Allah və dinə xilaf ç ı xmaz”.

Fö vqə luca bu ayə də ş ə rə fli Quranı n bü tü n digə r Mü qə ddə s Kitablardan ü stü nlü yü haqqı nda xə bə r verir. Ə gə r Mü qə ddə s Kitablar arası nda elə bir Kitab olsaydı ki, onun sayə sində dağ lar yerində n tə rpə dilə ydi, yerin ü zü yeni bağ lar və ç aylarla ö rtü lə ydi və ya ö lü lə r dirilə rlə danı ş aydı lar, onda bu Kitab mü tlə q Mü qə ddə s Quran olardı. Lakin bü tü n qə rarları qə bul edə n Allahdı r və O, tə kcə İ lahi Mü drikliyinə uyğ un olan belə mö cü zə lə ri nazil edir. Kafirlə r niyə onları n ü rə yində n keç ə n mö cü zə lə rin nazil edilmə sini istə yirlə r? Mə gə r onlar və ya hə r hansı digə r mə xluqlar heç olmazsa azacı q da olsa hakimiyyə t sahibidirlə rmi? Onlar iman gə tirmə kdə n imtina edirlə r, lakin qoy mö minlə r bilsinlə r ki, Fö vqə luca Allah istə sə, bü tü n insanları doğ ru yola gə tirə bilə r. Lakin Ona lazı mdı r ki, insanları n bir hissə si dü z yolla getsinlə r, digə rlə ri isə o yoldan azsı nlar. Buna gö rə, Allahı n ayə lə rində n fayda gö tü rə bilmə yə n və Onun moizə lə rini dinlə mə yə n kafirlə r hə miş ə olacaqdı r. Onlar inadkarlı qla kü frə etiqad edə cə k, Fö vqə luca isə onları n evlə rinə və ya yaş adı qları yerlə rin hə ndə və rlə rinə zə rə r vuran fə lakə tlə r nazil edə cə kdir. Ancaq Allahı n və di icra edildiyi və kafirlə rin canı nı xilas edə bilmə yə cə yi cə za haqladı ğ ı zaman bu mü sibə tlə rə son qoyulacaqdı r. Allah ö z və dini pozmaz. Lakin O, kafirlə ri kafirliyə, inadkarlı ğ a və zalı mlı ğ a gö rə onlara və d etdiyi ə və zi verə cə yi barə də xə bə rdar edir.

ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ

(13.32) “Sə ndə n ə vvə lki elç ilə rə də isteh­za edilmiş di. Mə n ka­firlə rə mö hlə t ver­dim, sonra isə onları yaxaladı m. Bir gö ­rə ydin onları cə zalandı rmağ ı m necə oldu! ”

Ey Muhə mmə d! Elə dü ş ü nmə ki, sə n - ə lə salı nan və ə zaba mə ruz qoyulan elç ilə rdə n birincisisə n. Sə ndə n ə vvə l gö ndə rilmiş elç ilə ri də kafirlə r mə sxə rə yə qoyardı lar. Biz onlara mö hlə t verə rdik və onlar elə zə nn edə rdilə r ki, heç vaxt cə zaya mə ruz qalmayacaqlar və mə hz (belə dü ş ü ndü klə ri zaman) Allah onları cə zalandı rardı. Amma bu cə za necə də sə rt və ə zabverici olurdu! Qoy sə ni inkar edə n və sə nə istehza edə n mü ş riklə r mü və qqə ti ə min-amanlı qları na gü və nmə sinlə r, axı qə dim xalqları n taleyi onlar ü ç ü n gö zə l nü munə dir. Qoy onlar, vaxtı ilə onlardan ə vvə lkilə rin baş ı na gə lmiş və onları n da nə sibi ola bilə cə k cə zadan ç ə kinsinlə r.

ﯠ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ ﰁ ﰂ ﰃ ﰄ ﰅ ﰆ ﰇ ﰈ ﰉ ﰊ ﰋ

Hə r kə sin qazandı ğ ı nı qo­ru­yub saxlayan Allah, buna qadir olmayan bü tlə r kimi ola bilə rmi? Mü ş riklə r isə Allaha ş ə ­riklə r qo­ş ur­lar. De: “Onlara ad verin! Yoxsa siz Ona yer ü zü ndə bilmə diyi ş ey­lə ri ya­xud boş sö zlə rimi xə bə r verir­si­niz? ” Doğ rusu, kafirlə rə ö z hiylə lə ri gö zə l gö stə rildi və on­lar doğ ru yoldan ç ı xarı ldı ­lar. Allah kimi azdı rsa, onu doğ ­ru yola yö nə l­də n olmaz”.

Allah hə r bir insanı mü ş ahidə edir və mə xluqları na layiq olduqları ə və zi hə m bu dü nyada, hə m də ö lü mdə n sonra verir. Mə gə r Fö vqə luca və Hamı danxeyirxah Allahı, bu keyfiyyə tlə rə malik olmayanlarla mü qayisə etmə k olarmı? Lakin mü ş riklə r ş ə rikə ehtiyacı və Ö zü nə bə rabə ri və oxş arı olmayan Vahid, Ö zü nə bə s Rə bbə ş ə rik qoş maqda davam edirlə r.

Ey Muhə mmə d! Onlara de: “Ə gə r siz doğ ru deyirsinizsə, onda Allahı n ş ə riklə rini sadalayı n. İ mkan verin biz də onlarla tanı ş olaq. Doğ rudanmı siz Allaha Onun xə bə ri olmadı ğ ı bir ş eymi deyə cə ksiniz? Doğ rudanmı aş karı da, qeybi də bilə n Allah bilmir ki, Onun ş ə riklə ri var? Hə qiqə tə n də, sizin iddiaları nı z yalandı r. Siz sanki Allahı inandı rmağ a ç alı ş ı rsı nı z ki, Onun barə lə rində xə bə ri olmadı ğ ı ş ə riklə ri vardı r, axı bu ə n bö yü k yalandı r. Siz sö zdə mö vcud olan tanrı ç alara ibadə t edirsiniz. Ə slində isə, Fö vqə luca Allah – Yeganə Rə bdir, ç ü nki ibadə tə və ya ilahlaş dı rı lmağ a layiq olan bir mə xluq yoxdur. Siz kü frə etiqad edirsiniz, mə xluqlara tə zim edirsiniz və Allahı n ayə lə rini inkar edirsiniz və sizin hiylə lə riniz sizə gö zə l gö rü nü r, halbuki ə slində siz Allaha və Onun lü tfkarlı ğ ı nı n tə cə ssü mü olan Diyara doğ ru aparan dü z yoldan azmı sı nı z. Hə qiqə tə n, O, kimi azdı rarsa, heç kim onu dü z yola ç ı xara bilmə z, ç ü nki Kainatda baş qa heç kim iş lə rə sə rə cam ç ə kmir”.

ﰌ ﰍ ﰎ ﰏ ﰐ ﰑ ﰒ ﰓ ﰔ ﰕ ﰖ ﰗ ﰘ ﰙ ﰚ ﰛ ﰜ