O, Allahın nemətlərinə şü­kür edən idi. Allah onu seç­miş və doğru yola yönəltmişdi”.

Biz ona dü nyada gö zə l nemə t verdik. Ş ü bhə siz ki, o, Axi­rə tdə də ə mə ­lisalehlə r­də ndir”.

Sonra sə nə və hy etdik: “Hə nif İ b­rahim dininə tabe ol. O, mü ş rik­lə r­də n deyildi”.

İ brahim (ə) Allahı n ona ə ta etdiyi aş kar və batini nemə t­lə rinə ş ü kü r edə rdi. O (ə) və zifə sini qü sursuz olaraq yerinə yetirirdi və buna gö rə Allah onu (ə) Ö zü nü n seç diyi sevimlisi, pak mə xluqları ndan və yaxı n qulları ndan biri etmiş di. Allah ona (ə) faydalı biliklə r və saleh ə mə llə r bə xş etmiş və onları n sayə sində o (ə) doğ ru yola gə lmiş, haqqı də rk etmiş və hə r ş eydə n ö ncə ancaq ona ü stü nlü k vermiş di. Allah dü nya hə yatı nda ona (ə) bol qismə t, gö zə l zö vcə, saleh ö vladlar nə sib etmiş və Allaha xoş gə lə n nə cib ə xlaq vermiş di. Axirə t hə ya­tı nda isə onun (ə) ü ç ü n bilavasitə Fö vqə luca Allahı n yaxı n­lı ğ ı nda hü ndü r saraylar hazı rlanmı ş dı r. İ brahim peyğ ə mbə r­in (ə) ə n bö yü k mə ziyyə tlə rində n biri – onun (ə) yolu ilə getmə k və ondan (ə) nü munə gö tü rmə k hö kmü dü r ki, bü tü n bə ş ə riyyə tin ağ ası və elç ilə rin ə n kamili olan Muhə mmə d Peyğ ə mbə rə (s.ə.s.) və onun (s.ə.s.) ardı cı lları na tö vsiyə edilmiş dir.

ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ

Nbə gü nü ancaq o gü ­nü n barə ­sində ixtilafa dü ş ə n­lə rə vacib edildi. Ş ü bhə siz ki, Rə bbin Qiyamə t gü nü, ix­tilafa dü ş dü klə ri ş ey barə sində onla­rı n arası nda hö km verə ­cə kdir”.

Ş ə nbə yə riayə t etmə k mə cburi qaydada tə kcə onun barə sində ixtilafa dü ş ə nlə rə ə mr edilmiş di. Bunlar cü mə yə ehtiram bə slə mə yə n yə hudilə r idilə r ki, bundan sonra Allah onlara ş ə nbə yə riayə t etmə k hö kmü vermiş di. Onları n arası nda ziddiyyə t yaranmasaydı, buna lü zum qalmazdı, ç ü nki hə ftə nin ə n ş ə rə fli gü nü cü mə gü nü dü r və Fö vqə luca Allah bu gü nə ehtiram bə slə nmə si haqqı nı mü sə lmanlara bə xş etdi. Qiyamə t gü nü baş layanda Allah insanlara onlardan kimin haqlı, kimin isə yanı ldı ğ ı nı, kimin mü kafata layiq gö rü ldü yü nü, kimin isə ə zab-ə ziyyə tə mə hkum edildiyini aç ı qlayacaqdı r.

ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ

Rə bbinin yo­luna hik­mə tlə, gö zə l ö yü d-nə ­sihə tlə də ­və t et və də və t etdiklə rinlə ə n gö zə l tə rzdə mü bahisə apar. Ş ü b­hə siz ki, Rə bbin azğ ı nlı ğ a dü ­ş ə nlə ri də, doğ ru yolda olanları daha yaxş ı tanı ­yı r”.

Ey Muhə mmə d! Ə gə r sə n insanları, ya istə r mü sə lman, ya da kafir olsun, Rə bbinin dü z yolu ilə getmə yə ç ağ ı rı rsansa, onda faydalı biliklə rə və saleh ə mə llə rə istinad et. Sə nin tə bliğ atı n ibrə tamiz olmalı dı r, ç ü nki sə n hə r bir ş ə xslə onun və ziyyə tini, eş itdiyini qavramaq qabiliyyə tini və haqqa sö zü və ə mə li ilə tabe olmaq hazı rlı ğ ı nı nə zə rə alaraq sö hbə t etmə lisə n. Tə bliğ atı nı n mü drikanə olması ü ç ü n qə ti biliklə rə yiyə lə nmə yin tə lə b olunur və sə n cahillə rə bə nzə mə mə lisə n. İ slama də və ti insanları n baş a dü ş ə bilə cə yi və mə nimsə yə cə yi ə n mü hü m mə sə lə lə rdə n baş lamalı san. İ nsanlar mehribanlı qla və xeyirxahlı qla yanaş malı san ki, onlar haqqı asanlı qla qə bul edə bilsinlə r. Ə gə r onlar belə bir mü drik ç ağ ı rı ş a qulaq assalar, onda digə r daha az ə hə miyyə tli mə sə lə lə rə keç. Ə gə r onlar haqqı qə bul etmə kdə n imtina etsə lə r, onda yaxş ı nə sihə tlə r vermə yə ç alı ş. Bu o demə kdir ki, mö izə ç i dinin hö kmlə ri və qadağ aları nı xatı rlatdı qdan sonra, ö yü d-nə sihə t verilə nlə ri İ slama cə lb etmə li və onlari qorxutmalı dı r[149]. Bundan ö trü Allahı n qanunları na riayə t edilmə sinin gə tirə cə yi ç oxsaylı faydalardan və Allahı n haramları nı n pozulması nə ticə sində də yə cə k bö yü k ziyandan bə hs edilmə lidir. Allahı n dininə etiqad edə nlə rin ü stü nlü yü və haqq dində n ü z ç evirə nlə rin rə zil olacağ ı haqqı nda danı ş maq olar. Hə mç inin Allahı n itaə tkar saleh mö minlə r ü ç ü n hə m bu hə yatda və hə m də ö ldü kdə n sonra hazı rladı ğ ı mü kafatdan və hə r iki dü nyada itaə tsizlik edə nlə ri gö zlə yə n cə zadan danı ş maq olar. Ə gə r belə nə sihə tlə rdə n sonra da dinə ç ağ ı rı lan ş ə xs ö zü nü n etiqad etdiyi baxı ş ları nı n doğ ru olduğ unu iddia edə rsə və hə tta mü sə lman də və tç isini ö z dininə qoş ulmağ a ç ağ ı rarsa, onda onunla mü bahisə etmə yə icazə verilir. Lakin belə mü bahisə lə ri ə n gö zə l tə rzdə aparmaq lazı mdı r ki, nə sihə t verilə nə mə ntiqi də lillə ri və mü qə ddə s mə tnlə ri anlamaq asan olsun. Mə sə lə n, də və tç i inandı rı cı saydı ğ ı də lillə rə istinad edə rə k mü qabil tə rə fi ö zü nü n haqlı olduğ una inandı rmağ a sə y gö stə rmə si və bu vasitə ilə istə diyinə asanlı qla nail olması. Belə mü bahisə lə r qə rə zli deyiş mə yə və sö yü ş mə yə ç evrilmə mə lidir, ç ü nki belə olduqda onlar heç bir faydalı nə ticə lə r vermir, halbuki mü sə lmanları n mə qsə di - ə trafdakı ları doğ ru yola yö nə ltmə k ü ç ü n tə bliğ at aparmaqqdı r, onlara ü stü n gə lmə k, onlara qə lə bə ç almaq deyildir.

Hə qiqə tə n də, Fö vqə luca Allah insanları azmağ a tə kan verə n sə bə blə r haqqı nda, insanı azğ ı nlı ğ a mə hkum edə n ə mə llə r haqqı nda gö zə l mə lumata malikdir və buna gö rə gü nahkarlar ö z gü nahları ü ç ü n mü tlə q ə və z alacaqlar. Bununla yanaş ı, Allah doğ ru rə hbə rliyə layiq olan saleh insanlardan da xə bə rdardı r. Mə hz buna gö rə, Allah onları dü z yola yö nə ldir, onları Ö z kö lgə si ilə ö rtü r və onları Ö zü nü n sevimlisi edir.

ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ

Cə zalan­dı r­maq istə sə ­niz, onlar sizə nə cə za ve­riblə rsə, siz də onlara ey­ni cə zanı verin. Ə gə r sə bir etsə niz, bu, sə bir edə nlə r ü ç ü n daha xeyir­lidir”.

Fö vqə luca incidilə nlə rə və zü lm edilmiş lə rə ö z incidə nlə ri və zü lmkarları ilə ə dalə tlə davranmağ a icazə vermiş dirsə də, onları alicə nablı q və xeyirxahlı q gö stə rmə yə ç ağ ı rmı ş dı r. Ey insanlar! Ə gə r siz sizi sö zü və ya ə mə li ilə incitmiş kə slə ri cə zalandı rmağ a hazı rlaş ı rsı nı zsa, onda onlarla sizlə rə ftar etdiklə ri kimi rə ftar edin. Onlara sizə verdiklə ri ə zabdan artı q ə zab vermə yin. Yox, ə gə r ə və z vermə kdə n vaz keç sə niz və sizi incidə nlə ri bağ ı ş lasanı z, bu sizin ü ç ü n daha yaxş ı olar. Allah sizi ə n mü kə mmə l surə tdə mü kafatlandı rar və belə sonluq sizin ü ç ü n daha yaxş ı olar. Fö vqə luca buyurur: “Hə r hansı bir pisliyin cə zası onun ö zü kimi bir pislikdir. Bununla belə hə r kə s bağ ı ş lasa və sü lh yaratsa, o, mü kafatı nı Allahdan gö zlə mə lidir. Hə qiqə tə n, O, zalı mları sevmə z! ” (Ş ura, 42/40).

Sonra Fö vqə luca Allah Elç isinə (s.ə.s.) buyurur ki, Ona yardı m barə də yalvararaq və ö z qü vvə sinə ü mid bə slə mə yə rə k, insanları Allaha sə birlə ç ağ ı rsı n. Fö vqə luca buyurur:

ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ ﰁ ﰂ ﰃ ﰄ ﰅ ﰆ ﰇ

Sə bir et! Sə nin sə brin an­caq Allahdandı r. Onlara gö rə kə ­də r­lə nmə və qurduqları hiy­lə lə r­də n ö trü də sı xı lma”.