Оректену механизмі 1 страница

1.Заттектердің енуі

• белсенді тасмалдану (бактериядағ ы заттектер концентрациясы қ оршағ ан ортағ а қ арағ анда жоғ ары)
• белсенді емес диффузия (қ оршағ ан ортадағ ы заттектер концентрациясы микробты жасушағ а қ арағ анда жоғ ары)
• жең ілдетілген диффузия (энергия жұ мсалмайды)
• радикалодар транслокация (пермеазалар қ атысады)

2. Заттектердің бактериялардан шығ уы.

• пассивті диффузия
• жең ілдетілген диффузия

ИЛЛЮСТРАТИВТІ МАТЕРИАЛ: фотосуреттері, кестелері, фильмдері бар «Power Point» презентациясы.

Қ ОЛДАНЫЛҒ АН Ә ДЕБИЕТТЕР:

Негізгі:

1. Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология.-М.: МИА, 2001.- 734 с.

2. Табаева А.А. Микробиология поражений полости рта при стоматологических и инфекционных заболеваниях. Учебное пособие. – Алматы, 2006. -127с.

3. Медициналық микробиология, Алматы, 2011.-683б Рамазанова Б.А, Кудайбергенұ лы К.К редакциялаумен.

4. Ричард Дж.Ламонт., Роберт А.Берне., Мерилин С.Лантц., Дональд Дж.Лебланк., перевод с английского В.К. Леонтьева. Микробиология и иммунология для стоматологов. Практическая медицина. Москва 2010.- 502с.

1. acquelyn G Black “Microbiology”, 7 ^th , WILEY, 2010, p.846

Бақ ылау сұ рақ тар (кері байланыс):

1. Стоматолог дә рігері қ ызметіндегі микробиологияның маң ызы.

2. Микробтарды жіктеу принципі. Негізгі таксондар.

3. Жасушағ а қ оректік заттардың тү су механизмі.

4. Бактериялардың тыныс алу типтері

5. Бактериялардың негізгі ферменттер класы.

6. Қ андай қ оректік орталар болады?

7. Анаэробтар қ алай дақ ылдандырылады?

Контрольные вопросы (обратная связь):

1. Каково значение микробиологии в деятельности врача-стоматолога.

2. Принципы классификации микробов. Основные таксоны.

3. Механизм поступления питательных веществ в клетку

4. Типы дыхания бактерий

5. Основные классы ферментов у бактерий

6. Какие бывают питательные среды?

7. Как выращивают анаэробов?

Test questions (feedback):

1. What is the importance of microbiology in the activities of a dentist.

2. Principles of classification of microbes. Key taxa.

3. Mechanism nutrient in the cell

4. Types respiratory bacteria

5. Main classes of enzymes in bacteria

6. What are the culture media?

7. How to grow anaerobes?

№2 тақ ырып: «Инфекция. Инфекция пішіндері. Стоматологияда инфекцияларды зертханалық диагностикалау ә дістері». «Иммунитет. Ауыз қ уысының қ орғ ауды спецификалық емес жә не спецификалық факторлары. Антигендер. Антиденелер. Иммундық жауап пішіндері. Ауыз қ уысындағ ы иммунопатологиялық процесстер. Аллергиялық реакциялар тү рлері. Стоматологиялық материалғ а аллергия»

Мақ саты: Осы тақ ырыпты оқ удың негізгі мақ саты студенттердің инфекция инфекциялық процесс, олардың берілу жолдары, инфекциялардың кө зі мен пішіндері, олардың жіктелуі, микробтардың вируленттілік факторлары, инфекцияларды диагностикалаудың негізгі ә дістері, сондай-ақ иммундық жү йенің қ ұ рылымы туралы негізгі білімді, иммундық жауап, антигендер, антиденелер, аллергиялар, аутоиммундық жағ дайлар, иммундық тапшылық, олардың маң ызы туралы білімін қ алыптастыру болып табылады.

Дә рістің тезистері

Инфекция (infectio- жұ қ тыру) – динамикалық дамушы патологиялық қ орғ анышты бейімделуші жә не компенсаторлы реакцияларды қ оса алғ анда сыртқ ы жә не ә леуметтік ортаның белгілі бір жағ дайларындағ ы қ оздырғ ыштар мен макроорганизмдердің ө зара ә рекетінің кү рделі кешені.

Инфекция (инфекциялық процесс)– бұ л патогенді микробтарды енгізу кезінде организмде пайда болатын ішкі ортаның тұ рақ тылығ ының жә не физиологиялық реакциялардың (Тимаков) ағ уының бұ зылуын тудыратын физиологиялық жә не патологиялық процесстердің жиынтығ ы.

Инфекциялық аурулар – бұ л инфекциялық процесстердің байқ алуының соң ғ ы дә режесі.

Осығ ан ұ қ сас процесстер, қ арапайым инвазиялармен міндетті тү рде 3 қ атысуымен туындайды: макроорганизм, патогенді микроорганизм жә не қ оршағ ан орта, макро жә не микроорганизмдердің ө зара ә рекетінен туындайды.

Инфекциялық емес аурулардан айырмашылығ ы:

§ микрооорганизмдер себепкер болып табылады

§ жұ қ палы

§ спецификалық иммунитет

§ ауру кезең дері

Микробтардың патогенділігі – осы микроорганизмдерді туындатқ ан патоморфологиялық, патофизиологиялық жә не клиникалық кө рінулердің спецификалық кешенін сипаттайтын микроорганизмнің инфекциялық процесстерді индуциялаудың потенциальді қ абілеті.

Бұ л тү рлік белгі патогендіктің (капуслалар, ферменттер, уыттар) тү рлі белгілеріне жауап беретін микробтарда гендердің болуына байланысты. Патогенді микробтар мынадай ерекшеліктері бар – жекеленген тү рлерінің жекеленген патологиялық (ө кпе-пневмококктары) процесстерді тудыру қ абілеті немесе арнайы бірлікте (dlm, dlc, ld50) ө лшей отырып вируленттілік –патогенділіктің мө лшерлі шамасы.

Микробтың белсенділігі вируленттілікпен, уыттардың ә рекеті жә не санымен анық талады.

Микробтардың вируленттілігі – бұ л патогенділік дә режесі. (штаммдық белгісі).

Вируленттік факторлары:

1.АДГЕЗИЯ- жабысуы. Қ ожайынның тү рлі жасуша (тыныс алу жолдарының эпителиі, ішек жолдары, зшж жү йесі жә не т.б.) рецепторларына мамандырылғ ан микробтарды адгезиндердің болуымен байланысты.

§ кірпікшелер

§ тейхое қ ышқ ылдары грам(+) бактерия

§ ЛПС у липопротеидтер грам(-) бактерия

§ капсула, жасуша қ абырғ аларының сыртқ ы мембранасы нә руызы.

2.КОЛОНИЗАЦИЯ- сілемейлі ү стің гі қ абатта бактериялардың кө беюі, патологияны тудыруғ а қ абілетті ө те кө п мө лшерде «микробты қ абаттың», микробтың белсенділігі вирулеттілікпен, уыттардың ә рекетімен санымен анық талады.

3.ПЕНЕТРАЦИЯ – микроорганизмдердің эпителді жасушалар, лейкоциттер немесе лимфоциттер ішіне енуі. Лизосомалды ферменттердің тұ рақ тылығ ына қ орғ анышты нә руыздарғ а оттектін жеткіліксіз мө лшерімен байланысты. Микробтың белсенділігі вирулеттілікпен, уыттардың ә рекетімен санымен анық талады.Мұ ндай микробтар жасушаны жә не эпителді жабындының тұ тастығ ын бұ за отырып, қ оршағ ан ортағ а шық пастан кө рші жасушаларғ а ө теді, бұ л патологиялық процестердің тууына алып келеді.

4.ИНВАЗИЯ- сілемейлі жә не жалғ амалы тін барерлері арқ ылы тиісті тіндерге ө ту. Байланыстырушы тіндерді ыдырататын ферменттердің микробтарының тү зілуімен байланысты жә не организмде қ оздырғ ышты таратуғ а қ абілетті.

Патогенділік ферменттер:

Гиалуронидаза (жасуша аралық заттектердің гиалуронды қ ышқ ылын ыдыратады, сілімейлі қ абық ты біріктіретін тіндердің ө ткізгіштігін арттырады)

Нейраминидаза (сілемейлі қ абық ты ө тіп, жасуша ішіне енеді, жасуша аралық кең істікте таралады)

Коагулаза (қ ан плазмасын ұ йытады)

Фибринолизин (қ ан плазминогенін ферментке айналдырады жә не фибринді ұ йығ ан қ анын ерітеді)

Лейкоцидин

Уреаза

Лецитиназа (лецитин)

Протеаза (АТ бұ зады)

ДНК-аза

Декарбоксилаза

Патогенді ферменттер:

- жасуша мен тін талшық тарының (гиалуронидаза, нейраминидаза, протеаза) бастапқ ы бұ зылуын тудырады

- уытты заттектердің тү зілуін туғ ызады организмде несепнә рдің (микробты уреаза), нә руыз (амин қ ышқ ылдарының декарбоксилаздары ішекте биогенді аминдердің жә не т.б.) уытты заттектерінің жиналуына ә сер етеді. гидролизі кезінде организмде тү зілетін метаболизм ө німдері.

5. Антифагоцитарлы белсенділік:

-капсула, полисахаридтерден, полипептидтерден тұ рады, бактериялардың ұ стап қ алуына кедергі жасайды, қ орытуғ а кедергі жасайды (пневмококктар, оба таяқ шалары, клебсиелдер)

-бактериалды жасуша қ абырғ аларының қ ұ рамды бө ліктері.

(алтын тү стес стафилококктың А нә руызы, пиогенді стрептококктың М-протеині, туберкулезді таяқ шаларының корд-факторы).

6.Агрессиндер – организмнің қ орғ аныш кү шін басымдататын жә не қ оздырғ ыш патогенділігін кү шейтетін заттектер

7.Уыттар (нә руыздар, ЛПС):

• Нә руызды таксиндер:
• толық секретциялайтын (экзоуыттар)
• ішінара секретциялайтын
• секретцияламайтын
• ЛПС (эндоуыттар)
• экзоуыттар:

Химиялық табиғ аты бойынша термолабильді нә руыздар. Қ асиеті- улы, органотроптылық, антигенділік, иммуногенділік.

Грам (+) бактериялармен жасалады, анатоксинге ө туі мү мкін.

Уыттың екі орталығ ы болады:

-Олардың біреуі уыт молекуласын жасуша рецепторына бекітеді.

-2-шісі жасуша ішіне еніп, ө мірлік маң ызды метаболикалық реакцияларғ а бө гет жасайды.

Ә сер ету механизмі юойынша бө лінуі:

-Цитотоксиндер –нә руыз тү зілісін субжасушалық дең гейде бө гет жасайды (дифтер.таяқ ша)

-Мембранотоксиндер- мембрананың ү стің гі қ абатының ө ткізгіштігін арттырады, гидрофилен ішіндегі жә не гидрофобен сырқ ы жағ ында болатын каналды қ ұ райды, бұ л осмотикалық шоктан жойылатын жасушаның ө з бетінше реттелуінің бұ зылуына алып келеді.

а) лейкоцидиндер (лейкоциттер) – стафилококк

б) гемолизиндер (эритроциттер) -Clostridium perfringens

-Токсиндер – «ФУНКЦИОНАЛЬды БЛОКАТОРлар»

а)энтеротоксиндер (ТЛ, ТС) – жасушалық аденилатциклазды белсендіреді, бұ л жің ішке ішек қ абырғ аларының ө ткізгіштігенің артуына жә не оның саң ылауына (диарея)- ішек таяқ шасы сұ йық тық тың шығ уының кө беюіне алып келеді.

б)нейротоксиндер – жұ лын жә не ми жасушаларындағ ы жү йке импульстарының берілуіне кедергі жасайды. –сіреспе таяқ шасы, ботулизм т.б..

-Эксфолиатиндер эритрогендер – жасушалардың ө зара жә не жасуша аралақ заттектердің ө зара ә рекеті процесіне ә сер етеді –алтын тү сті стафилококк, жә ншауық ты стрептококк

Эндоктосин

Химиялық табиғ аты бойынша - ЛПС

Жоғ ары температура ә рекетіне едә уір тұ рақ ты, улылығ ы аз, спецификалық ә рекеті аз. Антигенділігі жә не иммуногенділігі аз.

Жоғ ары доза енгізген кезде – фагоцитозды тежелуі кезінде айқ ын таксикоздың байқ алуы, жү рек қ ызметінің жә не дене температурасының тө мендеуі.

Аздағ ан дозаны енгізген кезде кері ә сері байқ алады: фагоцитозды стимуляциялау, токсикоздың аз байқ алуы, дене температурасының жоғ арлауы.

Бактериялардың бұ зылуы кезінде бө лініп шығ ып, жасуша қ абырғ аларына грам(-)шоғ ырланады.

-ПЕРСИСТЕНЦИЯ

Инфекциялардың берілу тү рлері:

Ø трансплацентарлы (вертикалды) – қ ызамық

Ø жыныстық – соз

Ø контактілы - қ ұ тыру

Ø трансмиссивті – малярия

Ø фекальді-оральды – ішсү зек

Ø ауа-тамшылы - дифтерия

Ø парентеральды (ятрогенді) –вирусты гепатит В

Берілу жолдары:

Ø сілемейлі ас қ орыту жолдары

Ø сілемейлі несептік- жыныстық ағ залар

Ø зақ ымдалмағ ан тері

Ø зақ ымдалмағ ан тері

Ø кө з сілемейі

Ø сілемейлі тыныс жолдары

Берілу факторлары:

Ø жә ндіктер

Ø тағ ам

Ø су

Ø шаң жә не ауа

Ø фекалии

Ø медициналық қ ұ рал-саймандар

Ø қ ан

Ø ауадағ ы су тамшылары

Инфекция кө здері:

Ø топырақ

Ø пайдалану қ ұ ралдары

Ø микроб тасмалдаушылар

Ø тағ ам

Ø ауа

Инфекция формалары:

Байқ алуы бойынша:

Ø типтік

Ø типиялы

Қ оздырғ ыш табиғ аты бойынша:

Ø бактериалды

Ø вирусты

Ø саң ырауқ ұ лақ ты

Ø протозойтты

Шығ уы бойынша:

1)Экзогенді инфекциялар (патогенді қ оздырғ ыштар)- тағ аммен, сумен, ауамен микробтардың сырттай жұ ғ уы.

2)Эндогенді инфекция (УПМ) – иммунология жеткіліксіздігі жағ дайда ә лсіреген организмде УП флоралардың белсенділігі (стресстер, жарақ аттар, ашығ у, иондаушы радиациялар ә сері, созылмалы жиі инфекциялық жә не басқ а аурулар)

3)Аутоинфекция (эндогенді инфекциялардың ә ртү рлілігі)- ө здігінен жұ ғ у, қ оздырғ ыштың бір биотоптан екіншісіне ауысуы (ә детте қ олмен).

Организмде қ оздырғ ыштардың орналасуы бойынша:

1) жергілікті (ошақ ты)- фурункуллез (шаш фолликулалары), ангина (бадамша без)

2) жалпы (генерализацияланғ ан) – реактивтіліктің тө мендеуі, қ андағ ы микроб:

-Бактериемия (кө беймейтін) – ішсү зек, бруцеллез, бө ртпесү зек, қ соқ па сү зек, оба, туляремия

-Вирусемия

-Токсемия (эндотоксин) - сальмонеллез, эшерихиоз, менингит

-Токсинемия (экзотоксин) - дифтерия, ботулизм, сіреспе

-Септицемия (сепсис)- (Иммунитеттің негізгі механизмдерінің бірден тежелуі кезіндегі кө беюі) – сіб.ойық жарасы, оба, коккокктар ауруы.

Протозойды инфекция кезіндегі қ андағ ы сепсиске жақ ын кейбір қ арапайым кө беюлер. (маляриалды плазмодиялар, трипаносомдар)

-Септикопиемия (ішкі ағ залардағ ы ірің ді ошақ тар)- стафилококкты, стрептококкты инфекциялар

Қ анғ а бактериялар мен токсиндердің аса кө п тү сінуі кезінде бактериалды немесе токсико-септикалық шок дамуы мү мкін.

3)-жарақ атты (сіреспе, газды гангрена)

• венерологиялық (мерез, ЖИТС, гонорея)
• респираторлық (тұ мау, пневмония, бронхит)
• ішектік (ішсү зек, дизентерия, тырысқ ақ)

Таралу интенсивтілігі бойынша:

1) кейдейсоқ – сирек ауру

2) топты – ө зара жағ дайлармен байланысқ ан аздағ ан саны

3) эпидемия – ауру жағ дайларының бір кө зімен байланысқ ан ү лкен саны

4) пандемия- континенті қ амтиды.(тұ мау, оба, тырысқ ақ)

Қ оздырғ ыштар тү рі бойынша:

Моноинфекция- микробтың бір тү рін жұ қ тыру (дифтерия, туберкулез)

Араласқ ан инфекция-қ оздырғ ыштардың бірнеше тү рін жұ қ тыру (дизентерия + ішсү зегі)

Қ айталап жұ қ тыру кезінде:

1)екіншілік инфекция – инфекция басқ а да жаң а инфекциямен қ осылғ ан (дизентериямен ауырғ ан, пневмониямен қ осылғ ан, басқ ада микробтармен щақ ырылғ ан)

2)реинфекция- бір аурудың қ айталануы жә не сол инфекциямен, жазылғ аннан кейін аяқ талмағ ан кү штену иммунитеті (дизентерия, гонорея)

3)суперинфекция- науқ ас ауырғ ан уақ ытында сондай-ақ қ оздырғ ыштарды жұ қ тырып алуы (жазылғ анғ а дейін)

4)рецидив – клиникалық аурудың қ айталанып келуі жә не ауру аяқ талғ аннан кейін қ айталама жұ қ па, қ алғ ан микробтардың ә серінен (тілмелік қ абыну, қ айталама сү зек)

Микробтың жалғ асу ә серінен организмде:

• ө ткір – қ ысқ а мерзімде, анық талғ ан потогенез, организмде микробтың жоқ болуы
• созылмалы - инфекциялық ауру организмде микробтың ұ зақ сақ талуы, қ оршағ ан ортағ а ә серін тигізеді (туберкулез, мерез)
• персистенция- қ оздырғ ыштардың ұ зақ жасушаішілік кө беюі (сальмонелланың ішкі макрофагтарының кө бею)

• бактерия тасымалдаушы -(микробтасымалдаушы, вирустасымалдаушы) – ә лсіз инфекцияның пайда болуы немесе жоқ болуы, ә лсіз кү ш қ уатты инфекциядан кейін организм иммунитетінде микроб сақ талады (ішсү зек, дизентерия)

Дені сау адамдар аурулармен немесе ауру тасымалдаушылармен қ арым-қ атынас арқ ылы дамуы мү мкін.

• абортивті инфекция – тез мезгілде аяқ талады, жетілмеген форма, ә лсіз вирулентті қ оздырғ ыштармен байланысқ ан, біраз уақ ыттан кейін организмнен жоқ болады
• жасырын - жасырын, атипиялы ағ ымды клиникалық аурусыз пайда болады (tbc, безгек, ұ шық)
• симптомсыз – клиникалық симптомдары айқ ын емес
• манифестті – ағ ымдағ а жалпы белгілердің кешені

Инфекцияның тү п нұ сқ асы:

• антропоноздық инфекция -тү п нұ сқ асы адам
• (реконвалесцент, а уру, бактерия тасмалдаушы) - соз
• зооноздар (зооантропоноз)- тү п нұ сқ асы жануар (бруцеллез)
• сопроноздар – сыртқ ы орта, қ ызмет ететін жалпы ортада кейбір патогенді бактериялар немесе ластанудың бө лінуі науқ ас адамдар мен жануарлардан (легионеллез)

Инфекциялық ә рекеттің даму кезең і:

1. Инкубациялық кезең - жұ тыру кезінен бастап біріншілік белгілерге дейін пайда болатын аурулар

Тә уелділіктің ұ зақ тығ ы:

а) қ оздырғ ыштардың кө беюінің тез болуы

б) қ оздырғ ыштардың токсикалық нә тижесінің маң ызы

в) макроорганизмнің реактивтігі (сальмонеллез- минут, оба- сағ ат, скралатин, мерез- апта, қ ұ тыру- ай, алапес- жыл)

Сезімтал жасушалардың жабысып қ алуы (бадамша бездері, тыныс жолдары, жкт, мчп), ереже бойынша микробтар қ оршағ ан ортағ а бө лінбейді.

Алғ ашқ ы кезең (4-5 кү н)- спецификалық емес жалпы кө рінуі.

2. Қ орытынды: қ ызылша, табиғ и шешек

Сезімтал жасушаның колонизациясы.

3. Клиникалық симптомдардың даму кезең і (бірнеше кү ннен (тұ мау) бірнеше жылғ а дейін (алапес)- аурудың кү шеюі. Спецификалық белгілердің пайда болуы: қ ызба, қ абыну, зақ ымдану ЦНС, ССС, тыныс алу ағ залары, асқ орыту, жыныс ағ залары (спецификалық біліну, қ оздырғ ыштарғ а сипат, сол аурудың шақ ырылуы. Сарысуда АТ пайда бола бастайды, титрдің ү дей тү суі. Микробтардың қ арқ ынды дамуы, қ оршағ ан ортағ а бө лінеді – қ оршағ андарғ а зиян.

4. Сауығ у кезең дері (реконвалесценция)

-симптом кү шінің жә не жиілігінің азаюы

-қ ызудың жылдам тө мендеуі

-терлеу

-кейбірде қ ан- тамыр коллапсы

Қ оздырғ ыштардың жойылуы жә не ө сіп-онуінің тоқ тауы, немесе микробтасмалдаушығ а ауысуы. Ұ зақ тығ ы организмнің жағ дайына, оң алту іс- шараларына жә не т.б. байланысты. Антидене титрі максимумғ а жетеді. Егер ө лім аузында, инфекциялық ауру науқ астарды дезинфекциялау керек. Инфекциялық процестің даму динамикасы.

Клиникалық кө ріністері:

1.болмауы

2.спецификалық емес

3.спецификалық

4.кішіреюі

Вирустық инфекцияның ө згешеліктері:

Облигатты паразитінің вирусын сипаттайды жә не НК қ абілеттілігі инфекциялық процесті шақ ырады. Патогенді емес дарақ тар болмысы «патогенділік» терминін қ олданбайды. Вирустар вируленттік қ асиеттермен қ амтылмағ ан жә не де ол тек қ ана тірі жасушаларғ а арналғ ан заттектің ө зіндік алмасуы. Сол себептен ұ ғ ымы бірге «патогендік, жә не вируленттік» вирустар ү шін «инфекциялық» немесе «инфекциоздық» термині қ олданылады. Бұ л қ асиет НК вирусымен байланысты, сезімтал жасушаішілік инфекцияны шақ ыруғ а қ абілетті.

Вирустар спецификалық жә не органотроптылық (қ ұ тыру вирусы – жү йке жасушалары, қ ызылша – тыныс алу жолдары, шешек – тері жасушасы, гепатит- бауыр жасушалары жә не т.б.) ие болады.

Инфекциялық вирустың ерекшелігі:

- ДНҚ мен РНҚ жалпы мү мкіншіліктері вирусты қ оздырмайды жә не инфекциямен бірлеспейді (вирогендік), НК храмасоманың ә серінде болады (вирустан кейін) - (гепатит В, аденовирусты, герпетикалық, ЖҚ ТБ)

Вирогендік кезең жоқ болғ ан кезде репродукцияның жиналуы, шығ уы.

Мутацияның анық таушы шарты – бақ ылаусыз бө ліну.

- вирустың бсталу кезең і (қ ан айналымда), вирустан басқ а, нейрогендік жолмен таралуы (қ ұ тыру, ұ шық).

- иммундық жү йенің вирустық жасушасының зақ ымдануы (лимфоциттер)- тұ мау вирусы, қ ызылша, ұ шық, полиомиелит, ЖҚ ТБ жә не т.б.

Лимфотропия патогенезде кө рінеді жә не вирусты инфекцияның шығ уында (иммун тапшылық)

- Ішкі ядролық жә не ішкі цитоплазмалық қ осылу мезетінде - оба, қ ұ тыру, ұ шық, қ ызылша жә не т.б. Диагностикалық ә сері бар.

Вирусты инфекцияның формасы:

-продуктивті (ө ткір, жасушағ а репродуктивті вирустарды тасмалдайды жә не тез бө лінеді).

Бұ л форма форма тү рінде пайда болады:

Ошақ ты жә не генерализанғ ан. Ү немі формада пайда болуы мү мкін: латентті (симптомсыз) – бө лінетін вирустың болмауы; созылмалы – вирустың ағ зада бө лінуі; жә не баяу инфекция - бө лінетін вирустың болмауы; абортивті – продукцияның тоқ тағ ан мезеті; даму неопластикасы жасушаның пайда болуы (онкогенді вирусты инфекция).

Одонтогендік (стоматогендік) инфекция тек дамитын кезең і, егер тісте қ абыну кезең і болса жақ ын арадағ ы тінге таралады немесе қ атты дефекті тіс тінінен тү біртекті жолмен барады. Одонтогендік инфекцияның этиологиялық агентті болатындар ауыз қ уысының қ алыпты микрофлорасы: стафилококктар, стрептококктар, грамоң жә не и грамотеріс факультативті-анаэробтар жә не анаэробты бактериялар (пептококктар, пептострептококктар, бактероидтар, лептотрихалар жә не т.б.).Стафилококктар жә не споратү збейтін грамтеріс анаэробтар іске асыру ү шін маң ызды орын алады.

Периодонтит – периодонттың қ абынғ ан ауруы(тіс тү бірінің қ абығ ы тіс тү бірің жә не жақ сү йегінің арасында). Қ абынудың себебі кө бінесе инфекция болады. Қ оздырғ ыш инфекциясы периодонталды тіс тү бінің арнасына кең істік арқ ылы енеді (пульпитасының қ абынуы), патологиялық тіс айналасының қ алташасында болғ ан жағ дайда (пародонтит), гематогенді жолмен жә не ө ткір инфекция (ангина, жә ншау, тұ мау). Қ абыну процесінің таралуы келесі одонтогендік инфекциялармен тығ ыз байланысты: периодонтит, жақ периоститі, жақ остеомиелиті, тістің жұ мсақ тіндерінің ірің ді қ абынуы (абсцесс, флегмона).

Жақ -сү йегінің периоститі– сү йек қ абының қ абынуы. Периодонт тінінде 74-78 % жағ дайда асқ ынғ ан қ абыну процесі айқ ындалады, келесі жағ дайда экссудат периодонттан жақ сү йегіне енеді.

Жақ -сү йегінің остеомиелі – дегеніміз инфекциялық ірің ді –некротикалық процесс, сү йек миында дамиды, барлық структуралық бө ліктер сү йек қ ұ рылысында жә не оның айналасында жұ мсақ тінде. во всех структурных частях кости и окружающих её мягких тканях. Кейде (2-3 тістер) шектеледі жә не созылмалы (диффуздық). Жиі алтын тү сті ірің ді стафилококктармен шақ ырылады.

Абсцесс –жақ -сү йек маң ының жұ мсақ тіндерінің шектелу ірің ді-қ абыну процесін.Олар стрептококктармен, стафилококктармен, пневмококктармен, диплококктармен, ішек таяқ шасымен, фузобактериялармен жә не сол сияқ ты анаэробты микроорганизмдермен шақ ырылады.

Флегмона – жақ -сү йекгінің айналасындағ ы жұ мсақ тіндердің созылмалы ірің ді-қ абыну процесі. ( тері астында, ет арасында, межфасциальной рыхлой клетчатке). Олардың да жұ қ тырушысы абсцесстің микроорганизмдерімен шақ ырылады. Аурудың қ ауіптілігі бас миының жақ ындығ ы, кө з анализаторына, тыныс алу жолдарының жоғ арғ ы бө лігінің жә не асқ орыту жолдарының жақ ын орналасуына байланысты. Инфекция тағ да басқ а жолдармен, мойындағ ы нервтік жү йенің, тамақ тың жә не жұ тқ ыншақ арқ ылы таралуы мү мкін.

Лабораториялық диагностикалық инфекцияның ә дістері: микроскопиялық, бактериологиялық, вирусологиялық, микологиялық, иммунологиялық, биологиялық, аллергологиялық, биохимиялық, генетикалық.

Иммунитет- организмнің комплексті реакциясы, оның қ ұ рылымының -функционалды бағ ытын сақ тап қ алу ә сер етуі генетикалық бө тен ақ параттарды - шығ у тегі экзогенді жә не эндогенді антигендер.

Аг экзогенді шығ уы – микробтар, трансплантанттар жә не басқ а да сыртқ ы орта факторлары

Аг эндогендін шығ уы – организм жасушалары, микробтардың ә серінен ө згеруі, а/б; қ артайғ ан жә не ісік жасушалары.

Антиинфекциялық иммунитет- тұ қ ым қ уалау жә не жү ре пайда болғ ан қ асиеттер, организмді патогенді микробтардан қ орғ ау.