Главная страница Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
Артериалдық қан қысымын қатаң бақылау
|
|
Артериалдық гипертония бү йректің созылмалы ауруларының жә не БТЖ-ң басты себептерінің бірі болып табылады, сонымен қ атар, БСА ө зі артериалдық қ ысымның жоғ арылауына себепші болады. Асқ ыну ретінде, артериалдық қ ысым БСА-ң алғ ашқ ы сатысында-ақ дамуы мү мкін, жә не бү йрек қ ызметінің жедел тө мендеуіне жә не жү рек-қ антамыр патологиясының дамуына ә келуі мү мкін.
БСА-мен науқ астарда гипертония жасушадан тыс сұ йық тық кө лемінің жоғ арылауы нә тижесінде, ренин-ангиотензин жү йесінің ынталануы, симпатикалық жү йенің белсенуі, жасушаішілік кальций қ ұ рамының жоғ арылауы нә тижесінде, сонымен қ атар БСА-ны емдеу ү шін қ олданатын кейбір препараттардың – кортикостероидтар мен циклоспориндердің ә серінен болады. БСА-мен науқ астарда антигипертензивті ем мақ саты жү рек-қ антамыр ауруларының қ ауіп-қ атерін азайту жә не БСА-ң ү деуін баяулату болып табылады. Протеинуриясы 24 сағ атта 1 г-нан жоғ ары науқ астарғ а артериалдық қ ысымын (АҚ) < 125/75 немесе орташа АҚ < 92 мм с.б. ұ стап тұ ру ұ сынылады. Протеинуриясы 24 сағ атта 1 г-нан тө мен науқ астарда мақ саттық АҚ < 130/80 мм с.б. немесе орташа артериалдық қ ысым 98 мм с.б. болып табылады. Госпитализациялау жиілігін жә не ө лім санын тө мендету ү шін, артериалдық қ ысымды қ атаң бақ ылау ө те маң ызды.
Мақ саттық АҚ -ғ а қ ол жеткізу ү шін антигипертензивті препараттардың (АГП) барлық тү рлері қ олданылуы мү мкін, бұ л кезде науқ астардың кө бісіне біріктірілген ем қ ажет болып табылады. БСА бар науқ астардың барлығ ы ААФт немесе ангиотензин II рецепторларының бө геушілерін (АРБ) қ абылдауы қ ажет, науқ астардың кө бісі диуретикті талап етеді. Ү шінші препаратты таң дау қ осымша жағ дайлардың жә не қ айсыбір класты таң дауғ а кө рсеткіштердің болуына байланысты. БСА-ның 3-5 сатысы бар науқ астарда мақ саттық АҚ < 130/80 мм с.б. болып табылады, егер де протеинурия болса, АҚ -н одан да қ атаң бақ ылағ ан жө н (< 125/75 мм с.б.) (9, 10 кестелер).
9 кесте – ААФт -нің фармакокинетикалық кө рсеткіштері мен бү йрек функциялары қ алыпты жә не бұ зылғ ан кезіндегі стартты мө лшерлері
| Препарат | Т, сағ ат | Бү йректік экскреция, % | Стандартты мө лшері, мг/тә у/қ абылдау саны | ШСЖ 10-30мл/мин/1, 73 м2 кезіндегі мө лшер, мг/тә у/қ абылдау саны |
| Сульфгидрилды тобы бар (SH) | ||||
| Каптоприл | 25-100/3 | 6, 25-12, 5/3 | ||
| Беназеприл | 2, 5-20/2 | 2, 5-10/2 | ||
| Зофеноприл | 4, 5 | 7, 5-30/2 | 7, 5-30/2 | |
| Карбоксилды тобы бар | ||||
| Эналаприл | 2, 5-20/2 | 2, 5-20/2 | ||
| Периндоприл | 27-60 | 4-8/1 | 2-4/1 | |
| Рамиприл | 8-14 | 2, 5-10/1 | 1, 25-5/1 | |
| Цилазаприл | 8-24 | 2, 5-5/1 | 0, 5-2, 5/1 | |
| Квинаприл | 2-4 | 10-40/1 | 2, 5-5/1 | |
| Лизиноприл | 2, 5-10/1 | 2, 5-5/1 | ||
| Трандолаприл | 16-24 | 1-4/1 | 0, 5-1/1 | |
| Спираприл | 3-6/1 | 3-6/1 | ||
| Моэксиприл | 3, 75-30/1 | 3, 75-30/1 | ||
| Фосфорилды тобы бар | ||||
| Фозиноприл | 10-40/1 | 10-40/1 |
ААФт мен ангиотензин II рецепторларының бө геушілерін немесе оларды бірлестіріп қ олданғ ан тиімдірек. ШСЖ-ның < 30 мл/мин/1, 73 м2-ден тө мендеуі кезінде ААФт мен кейбір АРБ-ның емдік мө лшерін ө згертуді талап етеді.
10 кесте – АРБ-ның фармакокинетикалық кө рсеткіштері, бү йрек функциялары бұ зылғ ан кездегі стартты мө лшерді коррекциялау қ ажеттілігі.
| Препарат | Т, сағ ат | Бү йректік экскреция, % | Стандартты мө лшері, мг/тә у/қ абылдау саны | ШСЖ 10-30мл/мин/1, 73 м2 кезіндегі мө лшер, мг/тә у/қ абылдау саны |
| Валсартан | 6-7 | 80-160/1-2 | ККр < 10 мл/мин кезінде сарысу креатининін бақ ылау қ ажет | |
| Ирбесартан | 11-15 | 150-300/1 | Жоқ | |
| Кандесартан | 4/9-29 | 4-16 мг/1 | Иә ШСЖ < 30 кезінде 4 мг/тә у | |
| Лозартан | 2/6-9 | 50-100/1-2 | Жоқ | |
| Олмесартан | 14-16 | 20-40/1 | Иә ККр < 30 мл/мин кезінде стартты мө лшердің тө мендеуі | |
| Телмисартан | 9-17 | 40-80/1 | Жоқ | |
| Эпросартан | 5-9 | 600-800/1-2 | Жоқ |
Гипотониясы бар (САҚ < 90 мм с.б.), калий дең гейі > 5 ммоль/л, сарысу Cr > 221 мкмоль/л (2, 5 мг/дл) науқ астарда ААФт мен АРБ-мен емді абайлап тағ айындау қ ажет. БСА бар науқ астарда ААФт мен АРБ-н тағ айындау бү йрек қ ызметтерін ү немі бақ ылауды талап етеді. Емнің басында ШСЖ-ң транзиторлық тө мендеуі кү тілетін жағ дай болып табылады. Ә рі қ арай ШСФ-н бақ ылау керек.
АРА II-ге АГП-ны қ осқ анда айқ ын нефропротективтік ә сер кө рсеткен АГП-ның жаң а кластарының ө кілдерінің – ренин-алискиреннің тура тежегіштерінің тиімділігін зерттеу БСА-мен науқ астарды емдеуде ренин-ангиотензин жү йесінің бө геушілерін қ олдану аясындағ ы келешектегі бағ ыт болып табылады. Бұ л препараттарды қ олдану кезінде гиперкалиемия даму қ аупі туады, ә сіресе ШСЖ 30 мл/мин/1, 73 м2 тө мен болғ анда калий дең гейін бақ ылау қ ажет.
Диуретиктер ААФт жә не ангиотензин рецепторлардың бө геушілерінің ә серін кү шейтеді жә не гиперкалиемияның даму қ аупін азайтады. БСА-мен науқ астардың кө пшілігі мақ сатталғ ан қ алыпты АҚ -ғ а жету ү шін диуретиктерді қ ажет етеді. ШСЖ > 30 мл/мин/1, 73 м2 науқ астарғ а тиазидтік диуретиктерді тә улігіне бір рет, ШСЖ< 30 мл/мин/1, 73 м2 болғ анда ілмектік диуретиктерді (фуросемид, торасемид) тә улігіне 1-2 рет тағ айындау тиімді. Тиазидтік диуретиктер ШСЖ < 30 мл/мин/1, 73 м2 кезінде ә сер етпейді. Ісінулер болса тиазидтік диуретиктер мен ілмектік диуретиктердің комбинациясы тағ айындалуы мү мкін. Калий сақ таушы диуретиктер БСА-ң 4-5 сатысында абайлап қ олданылуы тиіс (ШСЖ < 30 мл/мин/1, 73 м2). Диуретиктер қ абылдап жү рген барлық науқ аста АҚ, ШСЖ жә не қ ан сарысуындағ ы калий концентрациясын бақ ылап отыру қ ажет. БСА-ң 1-3 сатысындағ ы науқ астарда ілмектік диуретиктерге қ арағ анда тиазидтік диуретиктер АҚ -ның тө мендеуіне неғ ұ рлым ә серлі. Қ ажет болғ анда антигипертензивті емге сонымен қ атар, кальций антагонистері мен бета-бө геушілерді қ осуғ а болады. Рефрактерлік гипертензия кезінде реноваскулярлық жә не т.б сияқ ты екіншілік гипертензия себептерін іздеу қ ажет.