Manli cavan

Allahlara hцrmə t etmə yə n və Nə mruddan qorxmayan cavan İ brahimin (ə) sцzlə ri hə r yerdə yayı ldı. İ nsanlar İ brahimin (ə), heз bir ziyan və xeyirlə ri olmayan qondarma allahları mə sxə rə etdiyini eş idirdilə r.

İ brahim (ə) bцyьdь. O on altı yaş ı na зatmı ş dı. Bьtьn Babil camaatı bilirdilə r ki, İ brahim (ə) allahlara ibadə t etmir. İ nsanları n зoxu onun allahları ə lə saldı ğ ı nı gцrmьş dьlə r.

Hə tta İ brahimin (ə) babası Azə r bir gьn İ brahimin (ə), onun bьtlə rində n daha gцzə l bir bьt dьzə ltdiyini gцrdь. Azə r цncə sevindi və elə bildi ki, İ brahim (ə) də ona kцmə k edib, mə `bə di qoruyacaqdı r. Amma, İ brahim (ə) yonduğ u bьtь sı ndı rdı.

Azə r İ brahimin (ə) etdiyi iş ə зox qə zə blə ndi və ona dedi:

-İ brahim, niyə yonduğ un allahı sı ndı rdı n? Allahları n qə zə bində n qorxmursanmı?

İ brahim (ə) hцrmə tlə cavab verdi:

-Atacan, heз nə eş itmə yə n, heз nə gцrmə yə n və sə nin heз bir ehtiyacı nı tə `min etmə yə n bьtlə rə niyə ibadə t edirsə n? Ata! Ş eytana ibadə t etmə! Ş eytan Allaha itaə tsizlik gцstə rmiş dir.

-Ey İ brahim! Sə n mə nim allahları mdan uzaqlaş ı rsanmı? Ə gə r iş lə rində n ə l зə kmə sə n sə ni daş qalaq edə cə yə m. İ ndi isə uzun zamana qə də r mə nim yanı mdan get!

İ brahim (ə) зox ə də bli bir cavan idi. O, babası Azə ri зox sevirdi. Onu ata deyə зağ ı rı rdı. Ona gцrə də evdə n зı xmazdan ə vvə l Azə rlə sağ ollaş ı b, dedi:

-Salam olsun sə nə! Rə bbimdə n sə nin ьзьn bağ ı ş lanmaq istə yə cə yə m. Hə qiqə tə n, Allah mə ni зox sevir.

İ brahim (ə) цz Rə bbində n istə di ki, Azə ri nur və imana hidayə t etsin.

İ brahim (ə) insanlardan uzaqlaş dı. Yeganə və ş ə riksiz Allahı n ibadə ti ilə mə ş ğ ul oldu. Camaat hə r hansı bir mьnasibə tdə mə `bə də gedir və bьtlə rə ibadə t edirdilə r. Onlar цz nə zirlə rini onları n yanları na qoyurdular. Amma, İ brahim (ə) yeganə Allaha ibadə t edir və bьtlə rdə n uzaq gə zirdi.

BAHAR

İ brahim (ə) insanları yeganə Allahı n itaə tinə hidayə t etmə k barə də fikirlə ş irdi. Bьtьn insanlar bьt, gьnə ş, ay və ulduza ibadə t və Nə mruda pə rə stiş edirdilə r. Bahar fə sli зatdı, gьllə r зiзə klə ndi və зayları n suyu artdı. Camaaat baharı n gə liş inə sevindilə r. Onlar baharı n gə liş i və ne`mə tin bolluğ u bayramı nı keзirmə yə hazı rlaş dı lar. O zaman bьtьn insanlar bayram mə rasimini keзirmə k ьзьn ş ə hə rin kə narı na gedir, yeyib-iзir, atı lı b-dьş ьr və oynayı rdı lar. Daha sonra onlar цz nə zirlə rini mə `bə ddə allahları n yanı na qoymaq və hə diyyə lə ri keş iş lə rə tə qdim etmə k ьзьn ş ə hə rə qayı dı rdı lar.

Camaat ş ə hə rin зцlьnə getmə yə hazı rlaş ı rdı. Amma, İ brahim (ə) hazı rlaş mı rdı. O bayram mə rasiminə getmə k barə də heз fikirlə ş mirdi də. Ona dedilə r:

-Ey İ brahim, sə n niyə getmirsə n?

İ brahim (ə) dedi:

-Mə n xə stə yə m.

O, doğ ru yolu tə `yin edə bilmə yə n insanlardan цtrь nigaran idi. İ brahim (ə) bьtьn iş lə rində onlarla fə rqlə nirdi. Paltarları nı tə miz saxlayı r, dı rnaqları nı qı saldı r və baş ı nı n tьkьnь azaldı rdı.

İ nsanlar, hə tta Nə mrud və bьtьn keş iş lə r də bahar bayramı nı keзirmə k ьзьn ş ə hə rdə n зı xdı lar. İ brahim (ə) ş ə hə rdə tə nha qaldı. Ə linə bir balta gцtьrьb, bцyьk mə `bə də sarı yollandı. O mə `bə ddə hamı sı daş dan dьzə ldilmiş зoxlu allahlar var idi. Allahları n bə `zisi kiзik, bə `zisi bцyьk idi. Orada bьtьn bьtlə rdə n bцyьk olan bir bьt vardı. Onun adı nı Mordux qoyub, allahları n allahı adlandı rı rdı lar. İ brahim (ə) mə `bə din pillə lə ri ilə yuxarı qalxdı. Mə `bə d tamamilə boş idi. Yalnı z bьtlə r qalmı ş dı lar və iylə nmiş ə t və qanları n qoxusu.

İ brahimin (ə) gцzь onlarla qondarma allaha dьş dь. O цz-цzьnə fikirlə ş irdi: «Gцrə sə n bir insan heз bir ziyan və faydası olmayan bir daş a necə ibadə t edir?!»

Bьtlə r hə rə kə tsiz halda цz yerlə rinə mı xlanmı ş dı lar. Onlar danı ş mı r və heз bir iş gцrmьrdьlə r.

İ brahim (ə) qə zə blə qı ş qı rdı:

-Niyə xцrə k yemirsiniz?

Boş mə `bə ddə onun sə si ə ks sə da verdi.

-Niyə xцrə k yemirsiniz?

İ rahim uca sə slə dedi:

-Niyə danı ş mı rsı nı z?

Sə si mə `bə din fə zası nda fı rlandı:

-Niyə danı ş mı rsı nı z?

İ brahim (ə) yalanзı allahları sı ndı rmaq qə rarı na gə ldi. O, insanlara sьbut etmə k istə yirdi ki, onlar bə rk daş parзası ndan baş qa bir ş ey deyillə r.

Ona gцrə də baltanı qaldı rı b, daş allahlara zə rbə lə r endirdi.

Bьtlə r cavan İ brahimin (ə) zə rbə lə ri altı nda dağ ı lı rdı lar. Onları n tikə lə ri yerin ьzə rinə tцkьlьrdьlə r. İ brahim (ə) bцyьk bьtə зatdı. Beyninə bir fikir gə ldi. Cavan İ brahim (ə) baltanı allahları n bцyьyьnьn boynundan asdı.

Bьtlə ri sı ndı rdı qdan və mə `bə di daş parзaları ilə doldurduqdan sonra oradan зı xdı. Sanki gьclь bir zə lzə lə baş vermiş və onları bir-birinə vurmuş du.

Cavan İ brahim (ə) mə `bə ddə n зı xdı. O, ьzьnь sə maya tutub baxdı. Bir də stə ağ gцyə rзin gцrdь. Onlar mavi sə mada sakitcə uзurdular.

Bahar bayramları sona зatdı. Babil camaatı ş ə hə rə qayı tdı. Gecə зatdı və ş ə hə r qaranlı ğ a bьrьndь. Nə zirlə ri allahları n yanı na qoymaq vaxtı зatmı ş dı.

Onlar bцyьk mə `bə də sarı yola dьş dьlə r. Onlar цzlə ri ilə mə ş `ə llə r, nə zirlə r və hə diyyə lə r aparan uzun karvan forması nda mə `bə də gedirdilə r. Keş iş lə r karvanı n qarş ı sı nda hə rə kə t edirdilə r.

Mə `bə di gцrdьkdə keş iş lə r qorxdular. Camaat da qorxu ilə baxı rdı lar. Dağ ı dı lmı ş allahları n mə nzə rə si də hş ə tli idi. Bьtьn allahlar daş parзaları na зevrilmiş dilə r, allahları n bцyьyьndə n savayı.

Allahları n bцyьyь uzun illə r idi цz yerində qalmı ş dı. Amma, bu də fə зiynində bir balta vardı. Heз kə s nə baş verdiyini soruş maq ьзьn allahları n bцyьyьnьn yanı na gə lmə di. O da adə ti ьzrə elə cə sakit qaldı. Зьnki, o daş dan baş qa bir ş ey deyildi.

Hay-kьy qopdu. Keş iş lə r bir-birlə rində n soruş dular:

-Mьqə ddə s allahları dağ ı tmağ a kim cьr`ə t gцstə rmiş dir?

Onları n biri dedi:

-Biz bir nə fə r tanı yı rı q. Mьmkьndьr bunlar onun iş i ola. Yə qin ki, o cьr`ə tə gə lib, allahları dağ ı tmı ş dı r.

-O cavan İ brahimdir. Biz hə miş ə onun allahları mə sxə rə etdiyini eş idirik. O deyir ki, bunları n xeyir və zə rə rlə ri yoxdur.

Keş iş lə r зox qə zə blə ndilə r. Onlar ьrə klə rində İ brahimə qarş ı bцyьk qə zə b tufanı yaratdı lar. O, allahları tə hqir edə n yeganə insan idi.

MЬHAKİ MƏ

Nə mrud mə `bə də gə ldi. Padş ahı n taxt-tacı nı hə də lə yə n зox ə hə miyyə tli bir hadisə baş vermiş di. Ona gцrə də Nə mrud İ brahimi (ə) tutmaq fə rmanı nı verdi və mə `bə ddə onun mьhakimə sini e`lan etdi.

Mə `bə d insanla dolu idi. Qazi (Hakim) Nə mrudun yanı nda durmuş du.

Mə `murlar cavan İ brahimi (ə) tutub, qazinin və Nə mrudun yanı na gə tirdilə r. Mьhakimə qazinin bu sцzlə ri ilə baş landı:

-Biz bilirik ki, sə n bizim allahları mı zı ə lə salı rsan. Bilirik ki, sə n Babil camaatı ilə Bahar bayramı nda iş tirak etmə misə n. İ ndi de gцrə k bizim allahları mı zla kim belə rə ftar etmiş dir? Ey İ brahim, bizim allahları mı zı sə nmi belə etmisə n?

İ brahim (ə) sakitcə dedi:

-Bunları bьtlə rin bцyьyь etmiş dir. Ə gə r danı ş a bilirsə ondan soruş un!

İ nsanları n hamı sı allahları n bцyьyьnə baxı rdı lar. Onun зiynində bir balta vardı. Amma, heз nə danı ş mı rdı. Qazi dedi:

-Sə n bilirsə n ki, bu allahlar danı ş maq iqtidarı nda deyilllə r. Onlar cavab verə bilmə zlə r.

Bu zaman İ brahim (ə) dillə ndi:

-Bə s elə isə siz niyə цz ə llə rinizlə yonduğ unuz bьtlə rə ibadə t edirsiniz? Siz niyə gцrə heз bir xeyir və ziyanı olmayan, danı ş a bilmə yə n, sizin nə zir və hə diyyə lə rinizi qə bul etmə yə n daş bьtlə rə ibadə t edirsiniz?

Mə `bə ddə olanları n hamı sı baş ları nı aş ağ ı saldı lar. Hə tta qazi də baş ı nı aş ağ ı saldı.

Цz-цzlə rinə dedilə r: ”İ brahim (ə) doğ ru deyir. Daş necə Allah ola bilə r. Ruhu və canı olmayan cansı z heykə llə rə necə ibadə t edirik?»

Keş iş lə r qə zə bə lə ndilə r. Зьnki, insanları n hə r ş eyi bilmə lə ri onları n xeyirinə deyildi. Bu zaman onları n hakimiyyə t və nьfuzları sona зatardı. Ona gцrə də qı ş qı rdı lar:

-İ brahimin (ə) mьqə ddə s allahları n baş ı na gə tirdiyi iş lə onu necə bağ ı ş layı rsı nı z? Necə İ brahimlə keзinirsiniz? O bizim allahları mı zı, bizə xeyir və bə rə kə t verə n allahları mı zı sı ndı rmı ş dı r.

Nə mrud keş iş lə rin yanı nda durdu. O, onun hakimiyyə tini sona зatdı racaq bir uş ağ ı n tə və llьdь barə sində onları n sцylə diklə rini yadı na saldı. Qə zə blə qı ş qı rdı:

-İ brahimin (ə) etdiyi gьnahdı r! O cə zalanmalı dı r.

Camaat Nə mruda hцrmə t və onun sцzlə rini tə sdiq ə lamə ti olaraq ayağ a qalxdı lar.

Nə mrud dedi:

-Biz mьqə ddə s allahları mı zı qorumalı yı q. İ brahim (ə) oda atı lmaqla cə zalanmalı dı r.

Bьtьn insanlar, hə tta babası Azə r də İ brahimin (ə) ə leyhinə ş ьar verirdi. Orada İ brahimdə n цtrь narahat olan зox az insan da var idi: o cьmlə də n İ brahimin (ə) xalası qı zı Sara və Lut.

Sara İ brahimin (ə) sцzlə rinə iman gə tirmiş cavan və ağ ı llı bir qı z idi. Lut da yeganə və ş ə riksiz Allaha və İ brahimin (ə) risalə tinə iman gə tirmiş insanlardan idi.

İ brahim, mьhakimə zamanı зatana qə də r zindana atı lmı ş dı. İ brahimin (ə) yandı rı lması ьзьn nə zə rdə tutulan alov зox bцyьk idi. Ona gцrə də odun toplamağ a baş ladı lar.

Gьnlə r цtьrdь. Onlar odun toplamaqla mə ş ğ ul idilə r. Bьtьn bьtpə rə stlə r цzlə rinin dağ ı dı lmı ş allahları nı n intiqamı nı almaq ьзьn odun toplantı sı nda iş tirak edirdilə r. Bu zaman Nə mrud yeganə Allah haqı nda İ brahimlə mьbahisə etmə k qə rarı na gə ldi.

İ brahim (ə) Nə mrudun sarayı na gə ldi. O, Nə mrudun qarş ı sı nda durdu. Amma, nə tə `zim etdi və nə də sə cdə elə di. Nə ona baş ə ydi və nə də tə slim oldu.

İ brahim (ə) Allahdan baş qa heз kə sdə n qorxmurdu. O, Sьbhan Allahdan baş qa heз nə yə pə rə stiş etmirdi.

Nə mrud mə ğ rur halda dedi:

-Ey İ brahim, sə nin ibadə t etdiyin bu Allah kimdir?

İ brahim (ə) dedi:

-Mə n цlьlə ri dirildə n və dirilə ri цldьrə n Allaha ibadə t edirə m.

Nə mrud tə kə bbьrlə dedi:

-Mə n də цldьrьb, dirildirə m.

Nə mrud ə llə rini bir-birinə vurub, uca sə slə dedi:

-Bir dustaq və bir nə fə r də цlьmə mə hkum olanlardan bura gə tirin!

Mə `murlar o iki nə fə ri zə ncirlə gə tirdilə r. Nə mrud cə llada dedi:

-Bu dustağ ı n boynunu vur və bu цlьmə mə hkum olan insanı azad et!

Sonra ьzьnь İ brahimə tutub dedi:

-Gцrdьn ki, mə n hə qiqə tə n də dirini цldьrьb, цlьnь dirildirə m?!

İ brahim (ə) bu mцvzuda Nə mrudla mьbahisə etmə kdə n зə kindi. Зьnki, Nə mrudun etdiyi iş dьzgьn deyildi. Ona gцrə də İ brahim (ə) Nə mruda dedi:

-Mə nim ibadə t etdiyim Allah gьnə ş i elə yerlə ş dirib ki, ş ə rqdə n doğ ur. Sə n onu qə rbdə n doğ ura bilə rsə nmi?

Nə mrud İ brahimin (ə) sualı ndan cavabsı z qaldı. Зьnki, heз vaxt heз kə sin belə bir iş gцrmə yə qьdrə ti yoxdur. Ona gцrə də kafir Nə mrud mat-mə ə ttə l qaldı və heз bir sцz demə di.

DЦRD QUŞ

Nə mrud yenidə n İ brahimlə mьbahisə etmə k qə rarı na gə ldi. Ona demə k istə yirdi ki, mə n dirildib, цldьrьrə m. Amma, sə nin Rə bbinin belə iş ə qьdrə ti зatmı r. Yalnı z sə n onun barə sində belə dьş ьnьrsə n. Yenidə n İ brahimi (ə) zindandan зı xarı b, Nə mrudun yanı na gə tirdilə r. Nə mrud İ brahimə dedi:

-Sə n demə dinmi ki, Rə bbin dirildir və цldьrьr? Elə isə onu mə nə gцstə r!

İ brahim (ə) sə maya ьz tutub dedi:

-Mə nim Rə bbim istə diyi hə r bir iş ə qadirdir.

O, ə llə rini gцyə qaldı rı b dedi:

-İ lahi цlьlə ri necə diriltdiyini mə nə gцstə r!

Allah buyurdu:

-Ey İ brahim, yoxsa imanı n yoxdurmu?

İ brahim (ə) dedi:

-Niyə? Mə n iman gə tirmiş ə m. Amma, ьrə yimin rahat və arxayı n olması nı istə yirə m.

Allah ona və hy etdi ki, dцrd quş tutub, onları цldьrsьn. Sonra isə onları n ə tlə rini bцlьb, dцrd dağ ı n zirvə sinə qoysun. İ brahim (ə) bı зağ ı gцtьrьb, dцrd quş un baş ı nı kə sdi. Onları n ə tlə rini dцrd dağ ı n baş ı na qoydu.

Allahdan baş qa heз kim цlmьş quş ları yenidə n hə yata qaytara bilmə z. İ nsana, heyvana, bitkilə rə yaş ayı ş və hə yat bə xş edə n Allahdan baş qa heз kə s buna qadir deyil.

İ brahim (ə) dağ ları n arası nda dayanı b, ucadan dedi:

-Ey цlmьş quş lar! Allahı n ə mri ilə mə nim yanı ma gə lin!

Bu zaman qə ribə bir hadisə baş verdi. Quş ları n baş ı onları n bə də nlə rinə, qanadları ə vvə lki yerlə rinə qayı tdı. Onlar dirildilə r. Ьrə klə ri dцyьnmə yə baş ladı. Qanad зalı b, uзmağ a baş ladı lar. Sonra isə İ brahimin (ə) ayağ ı nı n yanı nda yerə qondular. İ brahim (ə) yaradan və qьdrə tli Allaha sə cdə etdi. Amma, Nə mrud yenidə n kьfr etdi. O fə rman verdi ki, İ brahimi (ə) yenidə n zindana salsı nlar.