Лшем құралдардың метрологиялық сипаттамаларын нормалаудың мәнісі қандай? Оның қалыпты жағдайлары қандай?

Ө лшеу қ ұ ралдарының метрол-қ сипаттамалары - ө лшеу қ ұ р-ның ө лшем нә тижесіне, дә лдігіне ә сер ететін қ асиеттері. Негізгісі – ө лшем қ ұ р-ның дә лдігі н/е қ ателері.

Ө лшем тү рлендіргіштердің нег. метрол-қ сипаттамасы – тү рлендіргіш функция.

Y=f(x),

Х-кіретін сигнал, у-шығ атын сигнал.

Ө лшеуіш қ ұ р-дың мә нінде ө лшеу диапазоны бар.

Ө лшем диапазоны - рұ қ сат етілген қ ателер нормаланғ ан ө лшенетін шаманың аралығ ы.

Ө.диап.кө рсетілген диапазонмен бірдей диапазон бермейді. Кө рсетілген диап-н одан кем аралық болуы мү мкін.

Ө лшем шектері -ө лшем диап-ның минимал ж/е максисал шектері.

Ө лшенетін параметр бой-ша сезімталдығ ы - шығ атын сигнал ө згерісін кіретін сигналғ а қ атынасы.

S=Δ y/Δ x |см/А|=|бө лік/A|

Мысалы, Δ І = 0, 5 А, Δ I=0, 1мА

Шкала бө ліктерінің мә ні - кө рсеткіштің 1 мә нге ө згергендегі ө лшенетін шамалардың ө згерісі. Екі кө рші бө ліктерінің арасында жылжыса ө згеретін мә нді кө рсетеді.

Ажырату қ абілеті -ө лшеу қ ұ ралдарымен ажыратуғ а болатын 2 минимал шаманың айырымы.

0, 01 мА –ді ажырата аламыз, ал 0, 001 мА-ді ажырата алмаймыз.

Негізгі метрологиялық сипаттамалары – ол ө лшем қ ұ ралдардың қ атесі.

Ө лшем қ ұ ралдардың қ атесі – кө рсетілген мә н мен нақ ты мә н арасындағ ы мә нді айтады.

Абсолютті қ ате

Салыстырмалы қ ате *100%

Келтірілген қ ате

Ө лшем қ ұ ралдарын нормалау – ө лшем қ ұ ралдардың метрологиялық сипаттамаларының іш жү зіндегі мә ндерінің олардың номиналды мә ндерінен ауытқ уының рұ қ сат етілген шектерінің орнатуды айтады.

Нормалауды негізгі қ алыпты жағ дайда жасайды. Қ алыпты жағ дайлар – ө лшеу процесіне ә сер ететін шамалар (температура, ылғ алдылық, кернеу) олардың метрологиялық сипаттамаларғ а ә серін ескермеуге болатын облысты айтады. Қ алыпты темперетура (20 )°С. Ылғ алдылық тық қ алыпты жағ дайы (20-65)%. Қ алыпты кернеу (220 )В.

Сыртқ ы факторлар ә сер ететін қ алыпты жақ дайда болса, онда ө лшем қ ұ ралдардың қ ателері – негізгі қ ателер дейді.

Ә сер ететін факторлар қ алыпты жағ дайда тыс болса, ондағ ы ө лшем қ ұ ралдардың қ ателері – қ осымша қ ателер дейді.