Главная страница
Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
|
Негізгі және айналым қорлары қозғалысының инновациялық кәсіпкерлікке әсеріне талдау жасаңыз.
Кә сіпорынның бірқ алыпты функционалды жұ мыс істеуі, ең алдымен, қ олда бар керекті ең бек қ ұ ралдары мен кө здерінің болуымен тығ ыз байланысты. Осындай қ ұ ралдардың кө зі ретінде негізгі қ орларды жатқ ызуғ а болады. Ө неркә сіптік кә сіпорынның ө ндірістік ү рдісінің ү зіліссіз жү зеге асырылуы тек қ ана негізгі қ орлардың іс жү зінде
ық палыменен болады Негізгі қ орлар – ө ндіріс процесіне бірнеше рет қ атысатын, ө зінің бастапқ ы қ ұ нын сақ тай отырып, дайын ө німге біртіндеп ауыстыратын ө ндірістік қ орлардың бір бө лігі. Экономикалық ә дебиеттерде негізгі ө ндірістік қ орлардың анық тамаларының бірнеше тү рлері кө рсетіледі. Соның ішінде кең інен таралғ ан нұ сқ аларын ұ сынуғ а болады: Кә сіпорынның негізгі ө ндірістік қ орлары – ең бек қ ұ ралдарының қ ұ ндылық белгісі. Негізгі қ орларды басты белгісі сыртқ ы нысанын ө згертпейді жә не ө німге ө зінің қ ұ нын біртіндеп ауыстырады: ө ндірістік циклдардың қ атарының ө туімен немесе бө ліктермен, тозу мө лшеріне қ арай ауыстырады. Кә сіпорынның негізгі ө ндірістік қ орлары – бұ л ең бек қ ұ ралдары болып табылады, олар кө птеген ө ндірістік циклдарда қ атысады, ө здерінің натуралды нысанын сақ тай отырып, тозу кө леміне қ арай дайын ө німге қ ұ нын біртіндеп ауыстырады.Негізгі қ орлар – ең бек қ ұ ралдарының қ ұ ндылық сипаты болып табылады.Негізгі қ ұ ралдардың басты белгісі оның ө з қ ұ нын дайын ө німге біртіндеп кө шіру, яғ ни ө ндірістік циклдардың қ атарлы ағ ымы мен тозу кө леміне байланысты. Негізгі қ орлар – кә сіпорынның ө ндірістік материалдық -техникалық базасы болып табылады. Олардың кө лемі кә сіпорынның ө ндірістік қ уаты мен ең бектік техникамен қ арулану дең гейіне байланысты болады. Айналым қ оры ө ндірісте пайдалануғ а немесе белгі бір жұ мыс пен қ ызметті орындауғ а арналғ ан шикізаттар, материалдар, сатып алынғ ан жартылай ө ң делген ө німдер, қ ұ растырушы ө німдер, отын, ыдыс, ыдысқ а арналғ ан материалдар, қ осалқ ы бө лшектер жә не басқ а да материалдар, қ осалқ ы бө лшектер жә не басқ а да материалдар аяқ талмағ ан ө ндіріс тү рінде болады. Ө нім бірлігіне жұ мсалғ ан шикізат, материалдар, отын мен энергия шығ ыны неғ ырлым аз болса, ө німді ө ндіруге жә не дайындауғ а жұ мсалатын ең бек шығ ыны соғ ырлым ү немді ә рі оның ө зіндік қ ұ ны арзан болады. Айналым қ орына қ арағ анда айналым капиталы экономикалық санат ретінде кең мағ ынаны береді. Ол айналым қ оры мен айналыс қ орынан тұ рады. Айналыс қ оры қ ызмет барысында сатуғ а шығ арылғ андайын ө нім, тауарлар, сондай-ақ кә сіпорын кассасындағ ы немесе банкінің есеп айрысу шотындағ ы қ аржылар жә не дебиторлық қ арыздар тү рінде корінеді. Айналыс қ орлары қ ұ н тү зуге қ атыспайды, бірақ тү зілген қ ұ нды жеткізуші болып табылады. Айналыс қ орының негізгі қ ызметі — ақ шалай қ аражат арқ ылы айналымның ү здіксіздігі мен бір қ алыптылығ ын қ амтамасыз ету. Сонымен, айналым капиталы деп ө ндірістік айналым қ оры мен айналыс қ орына арналғ ан кә сіпорынның ақ шалай қ аражаттарын айтамыз. Кә сіпорынның іс-ә рекеттерін қ амтамасыз етудегі міндетті шарт — қ олда бар айналым қ аражаттарының болуы. Айналым капиталы — бұ л ө ндірістік айналым қ орларын қ ұ ру, айдалану жә не ү здіксіз ө ндірістік роцестер мен ө німді ө ткізуді қ амтамасыз ету ү шін авансылаудың ақ шалай қ аражаттарының жиынтығ ы. Айналым капиталының мә ні — ұ дайы ө ндірістік процестердің қ ажеттілігін қ амтамасыз етудегі экономикалық рө лімен анық талады. Айналым капиталы ө ндірістік процеске бірнеше рет қ атысатын негізгі қ орларғ а қ арағ андағ ы айырмашылығ ы, ол тек бір ғ ана ө ндірістік кезең де қ ызмет етеді жә не ө ндірістік тұ тыну тә сіліне тә уелсіз ө зінің қ ұ нын тікелей дайын ө німге апарады.
Айналым капиталы - бұ л кә сіпорындардың, бірлестіктердің, ұ йымдардың ө ндірістік қ орларының бір ө ндірістік айналымда тү гел тұ тынылып жә не ө зінің қ ұ нын дайындалатын ө німге толық кө шіретін бө лігі. Ә детте, ө зінің табиғ и нысанын сақ тамайды жә не аяқ талғ аннан кейін ақ шалай нысанда қ айтарылады.
|