Инновациялық кәсіпкерліктің қалыптасуы және даму алғышарттары.

Қ азақ станның дамуының басты бағ ыттары – ең жақ сы ө мір стандарттарын ұ сынатын, адамдардың ө зіндік таланттары мен қ абілеттерін жү зеге асыра алуғ а мү мкіндік беретін қ оғ ам қ ұ ру. Яғ ни инновациялық типті экономика қ ұ ру. Ең алдымен инновация деген терминге тоқ талып кететін болсақ, инновация бұ л – жаң а немесе жетілдірілген ө нім (жұ мыс, қ ызмет) немесе технологиялар тү рінде іске асырылғ ан, практикалық қ ызметте пайдалану кезінде сапалық артық шылық тарғ а ие ә рі экономикалық жә не қ оғ амдық пайдасы бар ғ ылыми-техникалық нә тиже.

Кә сіпкерлік – бұ л табысты алу мақ сатымен ө ндірістің барлық факторларын қ озғ алысқ а келтіретің жә не толық экономикалық жауапкершілікке негізделген, қ ауіптің жә не белгісіздіктің белгілі ү лесімен жанасатын, шаруашылық жү ргізуші субъектілердің ынталы, инновациялық қ ызметіне негізделген ө зін-ө зі ұ йымдастыру жә не ө зін-ө зі жаң арту процесі.

Ал кә сіпкер – бұ л табысты алу мақ сатымен қ ауіп жә не белгісіздік жағ дайларында жұ мыс істейтін, ө ндірістік-шаруашылық қ ызметтің барлық аймақ тарындағ ы жаң алық тарғ а бейімді, жігерлі, білімдер мен ақ параттың белгілі дең гейіне ие адам.

Инновациялық кә сіпкерлік– бұ л ерекше жаң ашыл процесс, жаң а нә рсенің пайда болуы, оның негізінде ү немі жаң а мү мкіндіктерді іздеу мен инновацияғ а негізделу.

ХХ ғ асырдың 30-шы жылдары Й. Шумпетер алғ ашқ ы рет “инновация” ұ ғ ымын қ олданды, жә не оны ө неркә сіпте тұ тыну тауарларының жаң а тү рлерін, жаң а ө ндіріс қ ұ ралдарын, нарық тар мен ұ йымдастыру формаларын енгізу жә не пайдалану мақ сатындағ ы ө згерістер деп тү сіндірді.

Қ азіргі уақ ытта инновациялық кә сіпкерліктің пайда болу қ ажеттілігін келесілер айқ ындайды:

•ө ндірістің интенсивті факторларының кү шеюі, олар ғ ылыми-техникалық прогрессті экономикалық ә рекеттің барлық салаларында қ олдануғ а ық пал жасайды;

•жаң а техниканы қ ұ ру мен енгізудің тиімділігін арттырудағ ы ғ ылымның анық таушы ролі;

•жаң а техниканы қ ұ ру, игеру мерзімін елеулі қ ысқ арту, ө ндірістің техникалық дең гейін жоғ арылату, ғ алымдар мен жаң ашылдардың шығ армашылығ ын жаппай дамыту қ ажеттілігі;

•ғ ылыми-техникалық ө ндірістің ерекшелігі, шығ ындар мен нә тиженің белгісіздігі, зерттеудің айқ ын кө рінетін кө п варианттығ ы, қ атер жә не мү мкін теріс нә тижелер;

•жаң а ө німді игеру барысында шығ ындардың кө беюі жә не экономикалық кө рсеткіштердің нашарлауы;

•техника мен технологияның жедел моральдық ескіруі;

•жаң а техника мен технологияны жеделдетіп енгізудің объективті қ ажеттілігі жә не т.б.

Инновациялық кә сіпкерлікке кө зқ арастардың ө рістеулері:

1) 1969 – Й.Шумпетер АҚ Ш: Инновациялық кә сіпкерлік – бұ л келесі жағ дайларда «жаң а қ иыстыруды» жаң а субъектілермен жү зеге асыру: жаң а тауар, ө ндірістің жаң а тә сілін енгізу, жаң а нарық ашу, шикізаттың жаң а қ айнарын басып алу, жаң а ұ йым ө ткізу, немесе «нарық қ а инновацияны жылжыту бойынша сирек кездесетін қ абілет» ретінде;

2) 1985 – П. Друкер АҚ Ш: кә сіпкершілікті инновацияны «тапқ ырлық тың ерекше аспабы», «қ орларғ а байлық ты жасауына жаң а мү мкіндік беретін ә рекет» ретінде енгізу кө зқ арасы бойынша қ арайды;

5) 1964 – Р.Кантильон АҚ Ш: Инновациялық кә сіпкерлік – қ аржы, ө з ойын, дағ дыны білуін жұ мылдыру бойынша жоғ ары пайда алу ү шін оларды тә уекелді кә сіпорындарғ а салу мақ сатымен барлық экономикалық субъектілердің қ ызметі;

6) 1998 – В.Э.Эмрахов Ресей: Инновациялық кә сіпкерлік – техникалық -технологиялық жаң алық тарды жасау жә не саудалық пайдалануының процесі.

Инновациялық кә сiпкерлiктiң басты функцияларының бiрi ғ ылыми-техникалық жә не ө ндiрiстiк сала арасындағ ы байланыстырушылық (делдалдық) рө лдi жү зеге асыру болып табылады.