Бетонның мөлшерлік және есептік кедергілері

Конструкциялардың арналуымен жұ мыс істеуі жағ дайына байланысты бетонның клас деп аталатын ерекше сапа кө рсеткіші тағ айындалғ ан. Бетонның класы «В» деп қ абырғ асы 15 см-лік бетон кубының сенімділігі 0, 95-ке тең беріктігін айтады.

Стандарт кубтарды сығ уғ а сынағ анда бетонның беріктігінің статикалық ө згергіштігі байқ алады:

кубтың уақ ытша кедергісі -ге тең болуы мү мкін;

кубтың уақ ытша кедергісі -ге тең болуы мү мкін;

кубтың уақ ытша кедергісі -ге тең болуы мү мкін;

кубтың уақ ытша кедергісі -ге тең

Кубтардың жалпы саны

Абсцисса осі бойына мә ндерін, ал ордината осі бойына оларғ а сә йкес келетін сандарын сала отырып таралудың статистикалық қ исығ ын алады.

1 - теориялық қ исық

2 – тә жірибелік қ исық

Сынақ тардың нә тижесін статистикалық ө ң деу арқ ылы мынадай кө рсеткіштер анық талады:

- бетонның сығ ылуғ а уақ ытша кедергісінің орта мә ні

- кедергілердің ауытқ улары

- стандарт деп аталатын орта квадраттық ауытқ уы

Бетонның сығ уғ а беріктігі бойынша класы орта мә ннің () сол жағ ында () қ ашық тық та орналасқ ан

мұ ндағ ы: - стандарт саны;

- беріктік вариациялық коэффициенті (ө згергіштік

коэффициенті)

Неғ ұ рлым () ү лкен болса, соғ ұ рлым дә лділік те жоғ ары. Айталық, болса, онда барлық ү лгілердің 84%-нің беріктігі ()-ғ а тең жә не жоғ ары болады, яғ ни сенімділігі 0, 84-ке тең.

Егер болса, онда 99, 9% ү лгі ()-ғ а тең жә не жоғ ары беріктік кө рсетеді, яғ ни бір мың ү лгілерді сынағ анда біреуінің ғ ана беріктігі ()-дан тө мен болады. Бұ лай болуы практика жү зінде мү мкін емес деп саналады. Сондық тан қ ұ рылыс нормаларында 0, 95-ке тең дә лдікті қ амтамасыз ететін қ абылданады, яғ ни -ның мә ні ү лкен аралық та ө згеруі мү мкін. Ә р тү рлі заводтарда ө ткізілген кө птеген сынақ тардың нә тижесіне қ арағ анда . Сондық тан нормаларда бетонның беріктігінің ө згергіштік коэффициентінің орта мә ні болып табылатын қ абылданғ ан. Олай болса бетонның класы мына формуламен анық талады.

Нормаларда (Қ НжЕ 2.03.01-85) бетоннан дайындалатын темірбетон конструкциялары ү шін бетонның сығ уғ а беріктігі бойынша мынадай класстары бекітілген: В7, 5, В10; В12, 5; В15, В20; В25; В30; В35; В40; В45; В50; В55; В60.

Бетонның призмалық осьтік сығ ылуғ а мө лшерлік кедергісі (призмалық беріктік) эмпирикалық формула арқ ылы анық талады.

Мө лшерлік беріктіктің сенімділігіде 0, 95 тең болады.

Бетонның нормаларда келтірілген осьтік созуғ а кедергісі

Мұ ндағ ы: - В35 класты немесе одан да тө мен бетондар ү шін;

- В40 класты жә не одан жоғ ары бетондар ү шін

Бетондардың беріктігінің мө лшерлік мә нінің қ олайсыз жақ қ а қ арай ауытқ у ық тималдығ ы бетон бойынша сенімділік коэффициенттері ( -сығ ылғ анда, -созылғ анда) арқ ылы ескеріледі, атап айтсақ бетонның есептік кедергілері деп мө лшерлік кедергілерді бетон бойынша сенімділік коэффициенттеріне бө лу нә тижесінде алынғ ан кедергілерді айтады.

Сонымен: бетонның осьтік сығ уғ а есептік кедергісі

;

Конструкцияны есептегенде бетонның жұ мыс жағ дайы еске алыну керек, мысалы: ұ зақ мерзімді кү шсалмақ тардың ә сер бергені, кү штің кө п мә рте қ айталанатындығ ы, конструкцияның жасау тә сілі жә не басқ а жұ мыс жағ дайы. Айтып кеткен конструкцияның жұ мыс жағ дайы бетонның қ асиеттеріне ә сер береді. Сондық тан бетонның жұ мыс жағ дайын еске алудың бетонның есептік кедергісін жұ мыс жағ дайы коэффициенттерге () кө бейту керек.

- шамасын Қ НжЕ 2.03.01-84 15-кестеден алынады.