Оқу каталарыменстатаикалық аудиовизуольды құралдармен жұмыс

1 Қ азіргі кездегі география сабағ ын кө рнекі қ ұ ралсдарсыз ө ткізудің мә ні болмайды. Оқ у картиналары географиялық сипаттау мен картаның сыртқ ы бейнесін қ алыптастыруғ а мү мкіндік береді:

- оқ улық тағ ы бірнеше беттегі сө збен жазылғ ан негізгі тұ жырымдарды ой елегінен ө ткізіп сипаттауғ а;

- оқ ушыларды кө рнекі бақ ылай алмайтыны нысандар мен қ ұ былыстар жө ніндегі тү сініктерін қ алыптастыруғ а;

- табиғ аттың белгілі бір нысандармен қ ұ былыстарына тә н негізгі белгілі жө нінде оқ ушыларғ а қ ажетті ақ параттар алуына мү мкіндік береді.

Қ азіргі кезде ә р курстың тақ ырыптарының мазмұ нына сай оқ у карталарының сериялары шығ арылады.

Географиялық білім мен іскерлік – дағ дыларды қ алыптастыруда оқ у кестелері мен сызба нұ сқ аларындағ ы сандық деректерге сү йеніп бір қ ұ былыстар мен ү рдістердің даму динамикасын физикалық жә не эканомикалық – географиялық ү рдістері мен қ ұ былыстардың қ ұ рамдық ерекшеліктері мен байланыстырып ашып кө рсетеді. Оқ у карталарымен кестелерін пайдалы. Сабақ тың кез – келген бө лігінде (кезең інде) ә ртү рлі ә дістер мен мақ сатқ а қ олдануғ а болады.

Аудиовиуольды қ ұ ралдарғ а оқ у киносы, диафильмдер, геогроекторларғ а арналғ ан транспорантар жатады. Оларды пайдалану оқ ушылардың кө зімен кө ру арқ ылы қ ажетті оқ у материялдарын жақ сы менгеріп геграфия пә ніне ө зара байланыстармен заң дылық тарды ашуғ а мү мкіндік береді. Техникалық оқ ыту қ ұ ралдарын қ олдану кө збен кө ріп бақ ылау мү мкін болмайтын табиғ и ү рдістерді кө рсетіп тү сіндіруге мү мкіндік береді. Ө зінің техникалық ерекшеліктеріне қ арай экранды қ ұ ралдар статикалық жә не динамикалық болып бө лінеді.

Статикалық қ а оқ у диафильмдермен дионозетильтері, грофоректорларғ а арналғ ан транспоранттар жатады. Ө зінің ә дістемелік сапасы жағ ынан статикалық қ ұ ралдар дә стү рлі оқ у қ ұ ралдары (картина кесте, сызбанұ сқ алар) жақ ын болғ анымен бейнелеу жағ ынан артық шылық тар бар.

Олар пайдалануғ а тимді ө з орналады мектеп тә жірбиесінде кең таралғ ан оқ у диопозетивтері (пайдалары) ық шамдалғ ан тү рлі тү сті немесе ақ қ арафотопленкадан жасалады. Қ азіргі кезде олар ө ндірістік негізде шығ арылып жә не ә ртү рлі тақ ырыптарды қ амтиды. Диопозетивтер арқ ылы оқ ушылар қ ызық ты бейнелі ақ параттарды диофильмдер бір бірімен байланысқ ан фото пленканың кадрларынан тұ рады, олардың бірлігі бір – бірімен тығ ыз байланысы арқ ылы жү зеге асады. Соң ғ ы кездерде жеке тақ ырыптар бар фрагментті диофильмдер шығ арылуда. Ә р кадрдың субтитрлі заң дылық тары бар. Оқ ушыларғ а берілетін сұ рақ тар мен тапсырмалар жазылады. Географтарғ а арналғ ан трансперанттардың кө мегімен тү рлі сызба нұ сқ алар жасап мө лдір пленкағ а кө шіруі арқ ылы жү зеге асырылады. Динамикалық немесе дыбысты аудиовиуольды қ ұ ралдардың ішінде оқ у бейнефильмдерімен кинолары ерекше орын алады, оларды кө рсету барысында қ ұ былыстар мен ү рдістерді бақ ылап шындық ты кө збен кө руіне мү мкіндік туады оқ у бейне жә не кинофильмге деген толық материкерді, елдерді, ә ртү рлі аумақ тық табиғ ат кешендерін адам қ оғ аммен табиғ атың арасындағ ы алуан тү рлі байланыстарды кө рсетуге болады.

Қ азіргі кезде Қ азақ стан мектептерінің тә жірбиесінде оқ у бейне кинофильмдерінің бір – бірімен айырмашылығ ы бар бірнеше типтер бар.