Студопедия

Главная страница Случайная страница

КАТЕГОРИИ:

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Статистикалық көрсеткіштермен жұмыс






Статистстикалық кө рсеткіштерге арнайы есте сақ тауды қ ажет ететін нақ ты дә йекті материялдар жатады. Оғ ан белгілі бір аумақ тың елдің алып жатқ ан ауданының мө лшері, халқ ының саны, орташа тепературасының қ ысымы мен буланудың тағ ы басқ а орташа кө рсеткіштері жатады.

Статистикалық деректерді пайдалану қ ажетті дә йектерді анық тау ғ ана емес, ең бастысы сандық деректерді қ олданып дұ рыс қ орытынды шығ ара білу. Статистикалық деректер кө пжағ дайда географиялық білім кө зі ретінде беріледі.

Эканомикалық жә не ә леуметтік география курстары оқ ушылардың ө збетімен жұ мыс істеу іске қ ажетті сандық деректермен жеткілікті қ амтамасыз етілген.

Оларғ а талдау жасай отырып оқ ушы мазмұ ны жағ ынан алуан тү рлі қ орытындылар шығ ара алады.

Ә р мұ ғ алімнің алдына қ ойғ ан ө зекті мә селелердің бірі географияны оқ ыту барысында кездесетін кө птеген сандық деректері мен жұ мыс істеп талдау жасаудың жолдарын ү йрету. Физикалық жә не экономикалық география курстарында сандық деректердің ү ш тобы кездеседі.

- Абсолюттік кө рсеткіш тү рінде жеке сандық деректер;

- Картограмма, картадиограммаларда кездесетін сызба тү ріндегі сандық деректер;

- Статистикалық кестелердегі сандық деректері

Жеке (топтаспағ ан) сандық кө рсеткіштер ә рбір жеке сандық кө рсеткіштер ой елегінен ө ткізіп естесақ тауды қ ажет етеді. Ой елегінен ө ткізген абсолют кө рсеткіштерді дө нгелектеуге кө мкетеседі. Мысалы: Қ азақ станның халқ ы шамамен 15 млн жер кө лемі 2, 2 мың км кв. Орташа тығ ыздығ ы 5, 6 адам георафия сабақ тарында жеке кө рсеткіштерді нақ тылауды қ ажет етеді. Оғ ан қ ашық тық ты уақ ытқ а жү ріп ө тетін анық тау ушін белгілі бір аумақ тың ауданын есте сақ тау ү шін батыстан шығ ысқ а с.о. ұ зындылығ ы анық талады экономикалық – география алуантү рлі кө рсетіп қ ойғ ан.

Эканомикалық жә не ә леуметтік география курсында шаруашылық тың белгілі бір саласының экономикасындағ ы алатын орнын анық тау ү шін ө ндірістік ө німнің мө лшерімен жан басына шақ қ андағ ы тұ тынатын мө лшерін береді. Сандық деректермен жұ мыстың маң ызды тә сілдерінің бірі салыстыру.

Мысалы: Ұ лыбританияның жер кө лемі Франциядан екі есе кіші. Салыстыруды мұ ғ алім ғ ана емес оқ ушылар ды қ олдану қ ажет. Нақ тылау қ ажеттілігі ескеріле отырып география сабақ тарының ү стінде аздағ ан сандық кө рсеткіштерді қ олдану қ ажет.

Диаграммалар мен графиктермен жұ мыс. Диаграммалар мектеп географиясындағ ы ең қ арапайым ә дә с. Ол бір нысан немесе қ ұ былыстың екіншісінен арасындағ ы дә лелдеу ү шін қ ажет. Географияны оқ ыту ә дістемесінде дияграммалар мен кестелердің бір – біріне жақ ын жалпы белгілері кө п. Олар математикада графиктерді география сабағ ында сызылу ә дістерін тү сіндіру жеткілікті.

6 – шы сыныпта оқ ушылар температураның графиктік сызбасын қ ұ рады. Герграфияның басты мақ саты дияграмма менграфиктерді қ ұ ру ғ ана емес оларды оқ у тә сілдері бір – біріне ұ қ сас алдымен графиктік сызбамен диаграммадағ ы кескінделген табиғ и немесе ә леуметтік эканомикалық қ ұ былыстардың тү рін анық тайды. Одан соң графиктік сызық тық, сандық кө рсеткіштерін анық тайды. Олардың жылдар бойынша кө рсеткіштерін бір – бірімен салыстыру арқ ылы кө рсеткіштердлің қ ай бағ ытқ а ө згертіліп кеткенін анық тайды, қ ажет болса ө згеру себептерін тү сіндіреді. Қ арағ анды 2000 жылғ ы ө су қ арқ ынын тө мендеу себептерін тү сіндіру.


Поделиться с друзьями:

mylektsii.su - Мои Лекции - 2015-2024 год. (0.01 сек.)Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав Пожаловаться на материал