Ісік иммунологиясы

Ісік пен организмнің ө зара байланысы ө те кү рделі (Прен, 1971).

Ісік дамуында тө рт тү рлі факторлар қ атысады: (Г.Н. Дранник, 2003)

1. антибластомдық факторлар;

2. ісіктің иммунитетке резистенттілігі;

3. иммунитет басатын, пробластомды факторлар;

4. ісік ө суін кү шейтетін факторлар.

Антибластомдық иммундық факторлар:

1. Жасушалық: Т-жасушалық – киллерлер; ЕК – жә не К – жасушалары; белсенген макрофагтар

2. Гуморальдық: арнайы антиденелер, ИЛ – 1, ИЛ – 2; ісік некроз факторы (ФНО); интерферондар.

Ө сіп келе жатқ ан ісік иммунитетке тұ рақ тылық дамытып иммундық жү йесінің бақ ылауынан шығ ып кетеді.

Ісіктің имунитетке резистенттілік факторлары:

1. ісік антигендерінің нашар иммуногендігі;

2. иммунитетке тұ рақ ты жасушалардың пайда болуы;

3. HLA жү йесінің 1 класс антигендерінің экспрессиясын жоғ алтуы;

4. ісік антигендерінің ертінді тү рлерінің шығ уы;

5. ісік жасушаларының ү стінде ә р тү рлі ө су факторларының рецепторларының экспрессиясы;

6. антигендерінің жиі ө згеріп отыруы;

7. апоптозғ а тұ рақ тылық дамуы, ФНО-ғ а рецепторлардың жоғ алуы; мембранада Fasil-дің пайда болуы.

8. ісік жасушалары ИЛ-6, ИЛ-10. ФНО ө ндіруі.

Ісік ө суінің белгілі бір кезең інде организмнің иммундық жү йесі ө з иммунитетін басатын, ісіктің ө суін белсендіретін пробластомдық факторларды шығ ара бастайды.

Иммунитет басатын пробластомдық факторлар:

1. макрофагтар мен лимфоциттер ө ндіретін тежегіш заттар;

2. блок беретін антиденелер;

3. айналымдағ ы иммунды комплекстер (ЦИК)

4. простагландиндер, ПГЕ2

5. интерлейкин -10

6. бета - ө су факторының трансформациясын (TGF beta), басуы:

а) ИЛ – 12 ө німі;

б) Т – хелперлердің жетілуі;

в) цитокиндерге рецепторлардың экспрессиясы.

Ісіктің ө суін кү шейтетін факторлар:

1. Макрофагтардың ісік ө суін белсендіретін фактор шығ аруы;

2. Интерлейкин – 2;

3. Интерлейкин – 6;

4. Гамма – интерферон;

5. Қ ан тамыры эндотелийінің ө су факторы;

6. Иммундық тапшылық жағ дай:

а) Т – киллерлердің жетілуінің бұ зылуы.

б) антиген кө рсететіп беретін жасушалар жұ мысының бұ зылысы.

Қ алыпты жасушалардың ісік жасушаларына айналуы кө птеген физиологиялық ө згерістермен жү реді:

1) жанасулық ингибициясын жоғ алтады;

2) ө сіп–кө бею жылдамдайды;

3) клетканың антигендік қ асиеті ө згереді.

Жаң а антигендер ядрода, жасуша сыртында болып, қ ан айналымына да тү седі. Бұ л антиген сол ісікке ғ ана арнайы болады. Қ азір осы антигенді ісіктің диагностикасына пайдалану жө нінде ғ ылыми іздену жү ргізілуде.

9-кесте. Ә р тү рлі ісікпен ауырғ ан науқ астардан алынғ ан арнайы антигендер