![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Келісім-шарты
Ұ жымдық келісім-шартта ең бекақ ыны ұ йымдастыру жү йесі, минималды тарифтік тө лемдер мен лауазымдық окладтар, компенсация мө лшері жә не тө леу тә ртібі, сақ тандыру жағ дайлары, ө ндірістің тоқ ырауында халық ты қ орғ ау шаралары, қ осымша жең ілдіктер мен кө мек кө рсету, ең бек жә не тұ рмыс жағ дайлары, медициналық сақ тандыру, ө ндірісті дамыту жағ дайлары қ арастырылады.
БТЖ кө біне бюджеттік салада қ олданылады, ал жекеменшік кә сіпорындарына тек ғ ана ұ сыныс ретінде қ арастырылады.
Мысалы, токарь 1 разряд Разряд бойынша жұ мыс сипаттамасы. Нені білуі қ ажет: 2 разряд т.б. 6 разряд Жұ мыс тү рлері:
Ауыл шаруашылығ ының механикаландырылғ ан жұ мыстарына тарифтік разрядтар тракторлердің 3 тобы бойынша жү йеленеді:
Мысалы, қ ар тоқ тату: 1 топ – жұ мыс берілмейді 2 топ – 4 разряд 3 топ – 5 разряд жерді бороналау: 1 топ – 3 разряд 2 топ – 4 разряд 3 топ – 5 разряд т.б.
Жылдық тарифтік ең бекақ ы қ оры ө сімдік шаруашылығ ында нормо-смена санын разряд бойынша кү ндік тарифтік тө лемге, мал шаруашылығ ында – қ ысқ ы жә не жазғ ы жұ мыс кү ндерін разряд бойынша кү ндік тарифтік тө лемге кө бейту арқ ылы анық талады. Тө менде негізгі (тарифтік) ең бекақ ығ а қ осымша ақ ы, сиақ ы тү рлері ұ сынылады. Классқ а қ осымша ақ ы: механизаторларғ а: 1 кл - 20% 2 кл – 10% 3 кл – 0 малшыларғ а: 1 кл – 20% 2 кл – 10% жү к автомобильдерінің жү ргізушілеріне: 1 кл – 25% 2 кл - 10% автобус жү ргізушілеріне: 1 кл – 15% Классқ а орташа %: Дкл = (К1 + М1) + (К2 + М2): М где: К1 и К2 – 1 жә не 2 классқ а қ осымша ақ ы М1 – 1 класстағ ы механизаторлар саны М2 - 2 класстағ ы механизаторлар саны М - механизаторлардың жалпы саны (3 класстағ ы механизаторларды қ оса есептегендегі) Кү згі егін жинауда кө терме ақ ы тарифтік ең бекақ ы қ орына ең бек ө німділігінің орындалуына байланысты 25%-100%. Ө німге қ осымша ақ ы классқ а қ осымша ақ ы, жоғ арыдағ ы ү стеме ақ ымен бірге есептегендегі тарифтік ең бекақ ы қ орына 25%-50%. Кә сіпорындағ ы жұ мыс стажына қ осымша ақ ы (мысалы, механизаторларғ а): 3 - 5 ж. аралығ ында 12% 5 -10 ж. аралығ ында 15% 10 -15 ж. аралығ ында 20% 15 ж. жоғ ары 25% Жұ мыс стажына қ осымша ақ ы жыл соң ында жыл бойы тө ленетін жоғ арыда кө рсетілген барлық қ осымша ақ ыларды қ оса есептегендегі жылдық ең бекақ ығ а есептеледі. Стажғ а орташа % классқ а орташа %-ды есептеу ә дісімен анық талады. Ең бек демалысына ақ ы мө лшері демалыс кү ндерін жылдық жұ мыс кү ндеріне бө лу арқ ылы анық талады: механизаторлар ү шін (30 кү н: 287 кү н) * 100% қ ол жұ мысындағ ы жұ мысшыларғ а (18 кү н: 287 кү н) * 100% Жылдық ең бекақ ы қ оры тарифтік ең бекақ ы қ орына барлық қ осымша ақ ыларды, тө лемдерді қ осу арқ ылы анық талады.
Жалақ ы қ ұ рылымы:
- сиақ ы тү рлері - қ осымша жә не ү стеме ақ ылар
Разрядтық коэффициент * мин.жалақ ы (13470)
сағ аттық тарифтік тө лем * 7 сағ немесе айлық тарифтік ең бекақ ы: 25, 4 кү н Ескерту: 25, 4 кү н – айлық орташа жұ мыс кү ні
кү ндік тарифтік тө лем: 6, 8 сағ немесе айлық тарифтік ең бекақ ы: 173, 1 сағ Ескерту: 6, 8 сағ – ауысымдағ ы жұ мыс уақ ыты, 173, 1 сағ – айлық орташа жұ мыс уақ ыты
· жұ мыс кө леміне байланысты кесімді ең бекақ ы · уақ ытқ а байланысты ең бекақ ы Ең бекақ ы тү рлері: · жалпы табыстан ең бекақ ы · шаруашылық табыстан қ алдық принциппен ең бекақ ы · натуралды ең бекақ ы
Жалпы табыстан ең бекақ ы жалпы табыс нормативі арқ ылы анық талады. Жалпы табыс нормативі: Р = ФЗП: (ВП – МЗ) * 100 Р – %-бен норматив немесе жалпы табыстың 100 тенгесіне тө лем ФЗП – ең бекақ ы қ оры ВП – жалпы ө нім қ ұ ны МЗ – ө нім ө ндірісіне материалды шығ ындар Жыл бойына жұ мысшыларғ а жоспарлы ең бекақ ы қ орының 65 – 80 % мө лшерінде аванс тө ленеді. Жыл соң ында нақ ты алынғ ан жалпы табыстан жоғ арыда кө рсетілген норматив бойынша жылдық ең бекақ ы қ орының қ алдығ ы беріледі. Басқ арушы қ ызметкерлерге жалпы табыстан ең бекақ ы нормативін есептеу ә дісі (жоспарлы немесе есептік жыл)
Мысалы, шаруа қ ожалық тарында жылдық жалпы ө нім қ ұ нынан материалды шығ ындарды, жоғ арғ ы орындарғ а міндетті тө лемдерді алғ аннан кейінгі қ алдық тан экономикалық ынталандыру қ орларына тө лемдерден кейінгі қ алдық – ең бекақ ы қ орына жіберіледі. Кейбір жылдары жылдық табыс қ алдығ ы минуспен шығ уы да мү мкін. Мұ ндай жағ дайда қ ожалық келесі жыл есебінен жұ мыс істейді.
Ауыл шаруашылығ ында тө мендегідей ең бекақ ы жү йесі қ олданылады:
Ө сімдік шаруашылығ ында:
Аккордты-сиақ ы ең бекақ ы жү йесі. Жұ мысшыларғ а ең бекақ ы ө нім сапасына, кө леміне байланысты тө ленеді. Трактор-егіс бригадасы бойынша ө нім бірлігіне ең бекақ ы тө лемі жылдық ө нім ө ндірісі жоспарына жә не тарифтік ең бекақ ы қ орына 125% есептеу арқ ылы анық талады. Ө німге есеп айырысуғ а дейін жұ мысшыларғ а нақ тылы орындалғ ан жұ мыс кө леміне кесімді ең бекақ ы тө лемдері арқ ылы аванс ретінде беріледі. Жыл соң ына дейін, яғ ни нақ тылы алынғ ан ө німге есеп айырысуғ а дейін жұ мысшыларғ а ең бекақ ы аванс ретінде тарифтік тө лемдер мен ең бек ө німділігіне сә йкес есептелген кесімді тө лемдер арқ ылы орындалғ ан жұ мыс кө леміне (жер ө ң деу, себу, егіс алқ аптарын кү ту, ө нім жинау т.б.) тө ленеді. Жыл соң ында, яғ ни кү згі астық т.б. дақ ылдар жиналғ аннан кейін жылдық ең бекақ ының аванстан қ алғ ан қ алдығ ы жұ мысшыларғ а ө німге қ осымша ақ ы ретінде беріледі. Аванс кесімді ең бекақ ы немесе уақ ытқ а байланысты ең бекақ ы болуы мү мкін, ү лесіне жылдық тарифтік ең бекақ ы қ орының 80%-на дейін келеді. Кесімді-сиақ ылы ең бекақ ы жү йесі тө мендегідей жү ргізіледі:
Мал шаруашылығ ында ең бекақ ы ө ндірілген ө нім кө леміне жә не сапасына сә йкес тө ленеді. Алдымен 1 ц ө німге ең бекақ ы тө лемі жылдық немесе кезең дегі (қ ысқ ы, жазғ ы) 1 жұ мыскердің ең бек нормасы мен тарифтік тө леміне 125% қ осымша ақ ы есебінен анық талады. Ө німге ең бекақ ы тө лемі бір жылғ а немесе ә р кезең ге анық талады. Жыл бойы тұ рақ ты ө нім алынатын мал шаруашылығ ы салалалрында (сү т, ет, тө л, жұ мыртқ а т.б.) ең бекақ ы ай сайын ө ндірілген ө нім кө леміне, сапасына жә не кү тілген мал басына кесімді-сиақ ылы жү йеде тө ленеді. Ө нім жылына 1 рет немесе тиісті кезең де алынатын мал шаруашылығ ы салаларында (қ ой шаруашылығ ы, бордақ ылаудан ет ө ндірісі т.б.) ең бекақ ы аккордты-сиақ ылы жү йеде тө ленеді. Жыл бой жұ мысшыларғ а ө сімдік шаруашылығ ында қ олданылатын ә діспен аванс, жыл соң ында жылдық ең бекақ ы қ орының қ алдығ ы қ осымша ақ ы ретінде беріледі. 21.Аккордты-сиақ ылы ең бекақ ы жү йесі ө сімдік, мал шаруашылық тарында жә не қ ұ рылыста қ олданылады. Мысалы, қ ұ рылыста жыл бойы аванс беріледі, қ ұ рылыс обьектісі белгіленген уақ ытта немесе уақ ытынан бұ рын пайдалануғ а тапсырылғ ан жағ дайда жылдық ең бекақ ығ а 40%-ғ а дейін аккордты сиақ ы беріледі.
|