Кіріспе

АЗАҚ СТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘ НЕ Ғ ЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.Ө темісов атындағ ы Батыс Қ азақ стан мемлекеттік университеті

кафедрасы

сараман

Есебі

студент

курсы

факультеті

мамандығ ы

Жетекшісі:

(ғ ылыми атағ ы, қ ызметі, ТАӘ)

Орал – 2015

АЗАҚ СТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘ НЕ Ғ ЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.Ө темісов атындағ ы Батыс Қ азақ стан мемлекеттік университеті

« Химия» кафедрасы

Оқ у практика бойынша

Кү нделік

студент

курсы

факультеті

мамандығ ы

II. ПРАКТИКАДА АТҚ АРЫЛҒ АН ЖҰ МЫСТАР

III. СТУДЕНТ ЖҰ МЫСЫНЫҢ СИПАТТАМАСЫ

(теориялық дайындығ ының дең гейін, орындалұ ан жұ мыстың сапасын, ең бек тә ртібін, кемшіліктер орын алса кө рсету керек)

IV. КАФЕДРА МЕН СТУДЕНТТІҢ САРАМАН Ө ТУ ТУРАЛЫ ЕСЕБІН БАҒ АЛАУ ЖӘ НЕ АТТЕСТАТТАУ

(Жетістіктері мен кемшіліктерін кө рсете отырып қ ысқ аша пікір беріледі)

Жоспар

1 Кіріспе

2 Негізгі бө лім

2.1 Лабораторияда жұ мыс істеу кезіндегі техникалық қ ауіпсіздік ережелер. Алғ ашқ ы кө мек. Жарақ аттың тү рлері

2.2 Химиялық реактивтер жә не оларды пайдалану ережесі

2.3 Лабораториялық кабинеттің қ ұ рылымы. Ыдыстардың, қ ұ рал-

жабдық тардың, жиһ аздардың орналасу ережесі

2.4 Таразы. Ө лшеуіш қ ұ ралдар жә не олармен жұ мыс істеу

2.5 Ертінді, ертіндінің тү рлері, классификациясы

2.6 Қ ыздырғ ыш қ ұ ралдар. Термометр

3 Қ орытынды

4 Пайдаланғ ан ә дебиеттер тізімі

Кіріспе

Біз 15.06.2015 – 20.06.2015жж аралығ ында химия зертханасында оқ у сараманынан ө ттік. Оқ у сараманының жалпы мақ саты: ә рбір студент химиядан зертханалық жұ мыстар жү ргізген кезде ө зінің денсаулығ ына зақ ым келтірмеу мақ сатында жә не басқ ада келең сіз жағ дайларғ а тап болмас ү шін қ ауіпсіздік ережелерін білуі, ә р тү рлі реактивтердің қ асиетін, оларды пайдалану жә не сақ тау ережелерін білу, лабораториялық кабинеттің қ ұ рылымын, ыдыстардың, қ ұ рал – жабдық тардың орналасу ережесімен таныстырып, оларды ө з қ ажетіне тиімді қ олдана білуге ү йрету, таразының кө мегімен берілген заттардың дә л массасын анық тауды ү йрену, ерітінділер туралы ұ ғ ымды, ерітінділердің концентрациясы, ерітінділердің анық тамасын, жіктелуін қ арастыра отырып толығ ырақ тү сіну, химиялық зертханада қ олданылатын ә р тү рлі қ ыздырғ ыш қ ұ ралдардың атқ аратын қ ызметімен танысу.

Химия зертханасында жұ мыс жү ргізу ү шін, тә жірибе жасау ү шін ең алдымен қ ауіпсіздік техникасының ережесін білу керек. Қ ауіпсіздік техникасының ережесін біле отырып, оны сақ тай отырып қ ана сә тсіз оқ иғ алардың алдын алуғ а болады.

Химиялық реактивтер, химиялық реагенттер - лабораторияларда анализ жасауда, ғ ылыми - зерттеу жұ мыстарында тү рлі қ осылыстардың химиялық ө згерісін, қ асиеттерін, алыну ә дістерін анық тау, т.б. мақ саттар ү шін қ олданылатын химиялық препараттар. Химиялық реактивтер кө біне жеке заттар болғ анымен кейбір заттардың қ оспасы да (мысалы, петролейн эфирі) реактивтерге жатады. Тазалығ ына қ арай Химиялық реактивтер ерекше тазартылғ ан, химиялық таза, анализ ү шін таза, аса тазартылғ ан, техникалық ө нім деп бө лінеді. Реактивтердің тазалығ ы мемлекеттік стандартқ а сә йкес болуы керек. Химиялық реактивтердің аты жазылғ ан қ ағ азда атауы, формуласы, қ оспасының мө лшері кө рсетіледі.

Кабинетте химия пә ніне қ ажетті оқ ыту қ ұ ралдары, оқ ушылардың жұ мыс орындары, мұ ғ алімнің жұ мыс орны, мұ ғ алім мен оқ ушыларғ а ортақ жұ мыс қ ұ ралдары, сынып тақ тасы, оқ ыту қ ұ ралдарын сақ тайтын орын – шкафтар, стеллаж, сө релер, жә шіктер, шыны ыдыстар, қ ұ ралдар, штативтер, реактивтер т.б. қ ұ ралдарды жинап, таситын жайпақ табақ тар; техникалық қ ұ ралдар, бө лмені қ араң ғ ылауғ а, техникалық қ ұ ралдарды мең геруге керекті электр жү йесі мен қ уат жү йелері, оқ ушылардың ө здері ә зірлеген жұ мыстарын іліп қ оятын шиттер, мұ ғ алімге керекті ғ ылыми-ә дістемелік қ ұ ралдар, анық тамалық тар болады.

Химиялық зертханаларда болатын таразылар техникалық, дә ріханалаық жә не аналитикалық болып бө лінеді. Кө пшілік жағ дайда зертханада техникалық жә не аналитикалық таразылар қ олданылады. Техникалық таразыда зат 0, 01 грамғ а дейін дә лдікте ө лшенеді. Таразы реакцияғ а дейінгі жә не реакция нә тижесінде тү зілетін заттарды ө лшеу ү шін пайдаланылады. Техникалық таразы препаратор бө ліміне таразы қ ұ жатында кө рсетілген ереже бойынша орналастырылады. Таразы тастарының (гирьлері) арнайы қ орапқ а белгілі ретпен орналастырылады. Таразы тастарының салмақ дә лдіктері бұ зылмау ү шін оларды тек қ ысқ ышпен ұ стайды. Ірі тастардың 500 мг-нан 1 г-ғ а дейінгілері қ ораптың шұ қ ырында, ал қ алғ андары қ ораптың астаушасында сақ талады да, ү стіне полиэтилен немесе шыны пластинка жауып қ ояды. Аналаитикалық таразы – талдау (аналаиз) ө німдерін ө лшегенде қ олданылады. Ө лшеу дә лдігі 0, 0002 г. Аналитикалық таразының тастары техникалық таразының тастарынан ө згешелеу болады. Аналаитикалық таразы аса дә лдікті қ ажет ететін сыныптан тыс жұ мыстарда кө бірек пайдаланылады.

Ерітінділер - кем дегенде екі қ ұ рамдас бө ліктерден тұ ратын қ ұ рамы ө згермелі гомогенді (біртекті) жү йелер.Ерітінділер газтә різді, сұ йық жә не қ атыт болуы мү мкін. Олардың ішінде жан-жақ ты зерттелгені жә не жиі қ олданылатыны сұ йық, ә сіресе, сулы ерітінділер. Сондық тан тұ рмыста ерітінділер деп, кө бінесе, сұ йық кү йдегі молекула-дисперстік жү йелерді айтады. Ерітінділердің қ ұ рамы қ ұ рамдас бө ліктердің конценрацияларымен сипатталады. Ерітінділер қ анық қ ан, қ анық пағ ан жә не аса қ анық қ ан деп бө лінеді. Берілген температурада жақ сы еритін заттардың ерігіштігінің де шегі бар.

Термометр-дененің температурасын ө лшеуге арналғ ан қ ұ рал дененің, заттың, ауаның температурасын ө лшеуге арналғ ан аспап. Термометрді ойлап тапқ ан адам ретінде Галилео Галилейді атайды. Оның ө з қ олымен жазғ ан ең бектерінде термометрдің нақ ты сипаттамасы жоқ, бірақ оның шә кірттері Нелли мен Вивиани Галилейдің 1597 жылы термоброскопқ а ұ қ сас бір нә рсе жасап шығ арғ анын байқ ағ ан.

Химиялық зертханаларда жү ргізілетін маң ызды операциялардың бірі – қ ыздыру. Зертханалық сараманда электрлік, газды жә не сұ йық ты қ ыздыру қ ұ ралдары қ олданылады. Электрлі қ ыздыру қ ұ рылғ ылары газ жү йесі тартылмағ ан зертханаларда маң ызды қ олданысқ а ие. Сонымен бірге қ ыздыру қ ажет болғ анда, бірақ газды жанарғ ыны қ олдануғ а болмайтын жағ дайда электрлі қ ұ рылғ ылар қ олданылады. Мысалы: тез ұ шатын жә не тез буланатын органикалық еріткіштерді айдағ ан кезде қ олданылады.

Оқ у сараманынан кезінде:

1. Лабораторияда жұ мыс істеу кезіндегі қ ауіпсіздік техникасының ережесі. Алғ ашқ ы кө мек кө рсету. Жарақ аттың тү рлері.

2. Химиялық реактивтер. Атауы, қ ауіптілігі, тазалану дә режесі бойынша рективтердің жіктелуі. Реактивтерді маркировкілеу. Реактивтерді сақ тау ережесі жә не оларды қ олдану.

3. Химия зертханасындағ ы жиһ аздардың, қ ұ рал - жабдық тардың, приборлардың орналасу ережесі.

4. Таразы. Химия лабораториясындағ ы ө лшегіш қ ұ ралдар. Жұ мыс жасау принципі, қ олданылуы жә не дә лдік дә режесі бойынша классификациясы. Таразы бө лмесіне қ ойылатын талаптар.

5. Ерітінділер. Ерітінді тү рлері, классификациясы. Ерітінді концентрациясын анық тау ә дістері. Ерітінді дайындау ережесі. Ө лшегіш қ ұ ралдар жә не олармен жұ мыс жасау ережесі. Ө лшегі қ ұ ралдарды жұ мысқ а даярлау, жуу.

6. Қ ыздырғ ыш қ ұ ралдар химия лабораториясындағ ы (электроплита, муфельді қ ыздырғ ыштар, қ ұ мды, су жә не металл моншалар жә не т.б.). Оларды тасымалдау ережесі. Темпратураны ө лшеу, термометр тү рлерімен таныстық.

Оқ у сараманынан ө ту арқ ылы, мен кө птеген ө зіме қ ажетті мағ лұ маттар жинақ тадым.Білімімді терең деттім.Болашақ та осы оқ у сараманынан алғ ан, жинақ тағ ан тә жірибиемді ө з білімімді терең дету мақ сатында қ олданамын деп ойлаймын.