![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Тақырып. Қатты дененің күрделі қозғалсы.
Осығ ан дейін нү кте қ озғ алысы шартты тү рде қ озғ алмайды деп алынғ ан санақ жү йесінде қ арастырылып келді. Механика есептерін шешу кезінде кө п жағ дайда нү кте қ озғ алысы бірден екі санақ жү йесінде қ арастырылады. Осы санақ жү йелерінің бірі негізгі немесе шартты тү рде қ озғ алмайды деп алынса, екіншісі қ озғ алмалы санақ жү йесі, ол негізгі санақ жү йесіне қ атысты қ озғ алыста болады. Нү ктенің негізгі санақ жү йесіне қ атысты қ озғ алысы нү ктенің кү рделі (абсалютті) қ озғ алысы деп аталады. Мысалы, қ озғ алып бара жатқ ан кеме палубасында домалап бара жатқ ан шардың жағ ағ а қ атысты қ озғ алысын кү рделі қ озғ алыс деп айтуғ а болады. Бұ л қ озғ алыс екі қ арапайым қ озғ алыстан тұ рады: 1. Шардың кемеге қ атысты қ озғ алысы. 2. Шардың кемемен бірге жағ ағ а қ атысты қ озғ алысы. Қ озғ алмайды деп алынғ ан
Сонымен нү ктенің кү рделі қ озғ алыстағ ы абсалютті жылдамдығ ы салыстырмалы жә не тасымал жылдамдық тардың векторлық қ осындысына тең болады. Оның шамасы былайша анық талады: Кориолис теоремасы Кү рделі қ озғ алыс кезінде нү ктенің абсалют ү деуі тасымал, салыстырмалы жә не Кориолис ү деулерінің қ осындысына тең болады. Егер Кориолис ү деуінің шамасы
Егер айналмалы қ озғ алыстағ ы дененің жылдамдық тарының бағ ыттарына перпендикуляр тү зулер жү ргізетін болсақ, осы тү зулердің қ иылысатын нү ктесіндегі жылдамдық нольге тең болады жә не ол нү кте қ озғ алыстың ілездік центрі деп аталады. 12.2-сурет. Қ озғ алыстың ілездік центрі. Егер, бізге A жә не B нү ктелерінің жылдамдық тарының бағ ыттары белгілі болса, онда
|