![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Тақырып. Дененің тепе-теңдігінің орнықтылығы.
Дененің тепе-тең дігі орнық ты деп аталады, егер дене тепе-тең дігінен кез-келген аз ауытқ у нә тижесінде, денеге ә сер ететін кү штер оны бастапқ ы қ алыпқ а келтіретін болса жә не керісінше дененің тепе-тең дігі орнық сыз деп аталады егер дененің тепе-тең дігінен ауытқ у нә тижесінде дене бастапқ ы қ алпына келмейтін болса. Механикада дененің орнық тылық есебі машина жасауда, қ ұ рылыста, кеме жасауда, авиацияда тағ ы басқ а салаларда қ арастырылады жә не ү лкен практикалық орын алады. Тыныштық кү йде денеге ә ртү рлі қ ысқ а мерзімді соқ қ ылар ә сер етеді. Соның ә серінен дене тепе-тең дігінен ауытқ уы мү мкін, яғ ни дененің орнық тылық шарты бұ зылады немесе дене тепе-тең дігінен айырылады. 8.1-сурет. Дененің тепе-тең дігінің орнық тылығ ы. Орнық ты тепе-тең дікке мысал ретінде ойық беттің ү стінде орналасқ ан шарды(8.1, а сурет) келтіруге болады, себебі аз ғ ана ауытқ у нә тижесінде дене ө з қ алпына қ айта келе алады, ал дө ң ес беттің ү стінде орналасқ ан шарды(8.1, b сурет) орнық сыз дене деп айтуғ а болады, себебі денеге аз ғ ана ауытқ у беретін болсақ дене тепе-тең дігін сақ тай алмайды. Салмағ ы Қ атты денені ауытқ ыту кезінде денеге А нү ктесіне тү сірілген нормалдық реакция
Сонымен дене тепе-тең діктен ауытқ у кезінде, денені аударуғ а тырысатын Осыдан егер, Сонымен, А нү ктесіне қ атысты яғ ни, дене тепе-тең дікте болу ү шін орнық тылық моменті, ауытқ ыту моментінен артық болу керек. Егер орнық тылық жә не ауытқ ыту моменттері бірнеше болса олардың қ осындысы қ арастырылады. Орнық тылық моментінің, ауытқ ыту моментіне қ атынасы орнық тылық коэффиценті деп аталады:
Кострукцияларда орнық тылық коэффиценті Егер
|