Тапсырма N 1

1.2.1. Нафталин-азобензол жү йесін термиялық (анализдеу) таддау

Жұ мыстың мақ саты:

1. Нафталин-азобензол қ оспасын негізге альш, термиялық анализ ә дісімен танысу.

2.Ә р тү рлі дербес затгардың, олардың белгілі қ ұ рамдағ ы қ оспаларының жә не қ ұ рамы белгісіз (бақ ылау) қ оспасының салқ ындау қ исығ ын алу.

3. Температура-қ ұ рам диаграммасын қ ұ ру.

4.Фазалар ережесі бойынша алынғ ан диаграмманы анализдеу.

5.. Қ атты заттар мен сұ йық тардың қ анық қ ан будың ілестіру ә дісімен анық гау.

Жұ мысқ а керекті заттар: Электроплитка, термометр, химиялық стакан, араластырғ ыш сым, штатив, пробиркалар, секундомер, нафталин жә не азобензол.

Жү мыстың барысы: Аіящш ала даярланбағ ан болса, пробиркағ а қ ұ рамы тө мендегідей нафталин мен азобензол қ оспасьш даярлайды. Пробиркаларды араластырғ ыш сым жә не шкаласы 100-150°С термометр кигізілген тығ ынман тығ ындап, ө ркайсысьш жеке-жеке стакандағ ы қ айнап тұ рғ ан суғ а салады. Пробиркадағ ы қ оспа тольпс, балқ ьш, біршама қ ызғ ан соң, пробирканың сыртьш қ ұ рғ атьш сү ртіп кең ірек пробиркағ а орналастырьш, штативке бекітеді.

Онан соң ә рбір 30 секунд сайын араластыра отырьш, температураның ө згеруін бақ ылайды. Жү мысты екі студенггің орындағ аны тиімді: біреуі қ оспаны араластырьш температура ө згеруін бақ ыласа, ал екіншісі секундомер бойьшша температура ө згерісін жазады. Кристалдану бойныша араластыруды тоқ татып, температураның дә л мә нін жазьш алады. Таза (дербес) заттар мен эвтектикалық қ ү рамдағ ы қ оспа ү шін температура тұ рақ талғ ан соң 4-5 ө лшем жасау жеткілікті, ал басқ а қ ү рамдағ ы қ оспалар ү шін салқ ындау қ исығ ында температура тоқ талуы екі рет байқ алады: бірінші рет кристалдар алғ аш пайда бола бастағ анда, ал екінші рет

Алынғ ан мө ліметерді есептеу: 1. Жоғ арыдағ ы ү лгіде керсетілген мә ліметгерді пайдалаіаш, дербес (таза) заттардың, қ оспалардың жә не бақ ылау қ оспасының салқ ындау қ исық тарын миллиметровкағ а сызьш, кристалдану жә не эвтектикалық температурасьш анық тау.

Температура-қ ү рам балқ у диаграммасьш сызады.

Эвтектикальгқ қ оспаның жө не бақ ылау қ оспасьшъщ қ ұ рамьш диаграммадан анық тайды. Есептелген шамаларды тө мендегі ү лгімен жазады.

Бақ ылау сұ рақ тары:

1. Термиялық анализ дегеніміз не? Ол нені зертгейді?
2. Таза затгармен қ оспалардың салқ ывдау қ исық тарың ца қ аң дай айырмашылың бар? Оларды қ алай алуғ а болады?
3. Гиббстің фазалар ережесінің математикалық ернегін жазың ыз. Фаза, компонент жә не еркіндік дә реже саны деп нені айтады?
4. Балқ у диаграммасын қ алай қ ұ руғ а болады? Ол бойынша нені аң ық тайды?
5. " Эвтектика", " Эвтектикалы нү кте" жә не " Эвтектикалың температура" тү сініктеріне сипаттама берің із.
6. Ликвидус, солидус сызық тары нені корсетеді? Коннода деп нені айтамыз?

№ 8 лабораториялық жұ мыс: Термиялық (анализ) талдау